Kleszcz w ogrodzie: rośliny odstraszające, opryski, preparaty [WIDEO]

Dlaczego kleszcze zasiedlają ogrody?

Najczęściej spotykany u nas kleszcz pospolity (Ixodes ricinus) przechodzi w swoim życiu trzy okresy – larwy, nimfy i osobnika dorosłego. W każdej fazie rozwoju potrzebuje żywiciela. Tę życiową dla nich rolę pełnią najpierw małe ssaki, gryzonie i ptaki, a potem większe ssaki, jak psy, jelenie, sarny, a także człowiek. Aktywnie poszukują „dawców krwi”, a są przy tym niezwykle cierpliwe i wytrwałe. Wspinają się na gałęzie krzewów i trawy na wysokość kilkudziesięciu centymetrów (wchodzenie powyżej 1,5 m uznają za pozbawione sensu). Kleszcze są wyposażone w czułe detektory ciepła, drgań i dwutlenku węgla. Lubią wilgotne lasy liściaste i mieszane, ale nie stronią też od porośniętych krzewami łąk, pastwisk i ogrodów. Skoro w ogrodzie mogą spotkać zarówno małych (myszy), jak i dużych żywicieli (psy, ludzie), to dlaczego miałyby tego terenu unikać?

Trudno jest walczyć ze zwierzętami, które swój tryb życia doskonaliły przez miliony lat, niemniej jednak można znacząco zmniejszyć szanse na kontakt z nimi. 

Rośliny odstraszające kleszcze

Do gatunków roślin, których olejki eteryczne odstraszają uciążliwe pajęczaki należą:

1. Kocimiętka Mussina (Nepeta mussinii)

Bylina dorastająca do 30-50 cm wysokości o fioletowoniebieskich kwiatach przypominających lawendę. Rozrasta się łatwo i kwitnie od lipca do września. Wydziela olejki eteryczne, które odstraszają kleszcze, a jednocześnie wabią koty.

2. Rozmaryn lekarski (Rosmarinus officinalis)

Niski krzew o wzniesionych pędach. Liście zawierają lotne olejki, dzięki którym roślina intensywnie pachnie. Ten zapach rozmarynu działa odstraszająco zarówno na kleszcze, jak i na owady. Roślina lubi słoneczne stanowisko i przepuszczalną glebę, na której nie grozi zastój wody.

3. Wrotycz pospolity (Tanacetum vulgare)

Wrotycz rośnie często jako chwast na przydrożach i ugorach. Żółte, miseczkowate kwiaty zebrane w baldachowate kwiatostany na długiej łodydze wyglądają całkiem efektownie. Zapach rośliny przypominający kamforę utrzymuje kleszcze i owady na dystans. Do uprawy wrotyczu nadają się najlepiej ciężkie gleby gliniaste na stanowiskach słonecznych.

4. Lawenda wąskolistna (Lavandula angustifolia)

Zimozielona krzewinka o szarozielonych liściach. Białe, różowe albo fioletowe kwiaty zebrane w kłosy intensywnie pachną. Zapach olejków eterycznych lawendy odstrasza muchy i kleszcze. Ta łatwa w uprawie roślina potrafi przetrwać okresy suszy.

5. Złocień dalmatyński (Tanacetum cinerariifolium)

Roślina została ostatnio zaliczona do rodzaju wrotycz, więc jej prawidłowa nazwa brzmi wrotycz dalmatyński. Kwiaty ma koszyczkowe, z białymi kwiatkami języczkowymi. Zawiera trujący związek pyretrynę, szkodliwy dla wielu owadów i kleszczy. Kwitnie od czerwca do sierpnia, lubi słońce i żyzne, przepuszczalne gleby.

Te rośliny muszą oczywiście najpierw zakwitnąć i wytworzyć olejki eteryczne, aby odstraszać kleszcze. A to oznacza, że ich działanie jest raczej okresowe. Niemniej jednak stworzenie w ogrodzie „tarczy antykleszczowej” będzie miało działanie nie tylko w bieżącym, ale i w następnych latach.

Jak się uchronić przed kleszczami w ogrodzie?

1. Unikać kontaktu z kleszczami

Ochroną przed kleszczami jest unikanie, jeśli to możliwe, kontaktów z nimi. Jak długo przebywając w naturze pozostaje się na drogach, a nie w trawie, zaroślach i pod drzewami, prawdopodobieństwo ataku pajęczaka jest znikome. Również w ogrodzie można wykonać pewne zabiegi, które kleszczom utrudnią życie.

2. Regularne kosić trawę

Kleszcze lubią wilgotne, zacienione otoczenie. Krótko przystrzyżona trawa jest dla nich mało atrakcyjna.

3. Usuwać opadłe liście, zarośle i chwasty 

Tego rodzaju kryjówki w pobliżu dróg i ścieżek, stosów drewna i trawników są wykorzystywane przez myszy, głównego gospodarza kleszczy. Kleszcze przychodzą tam, gdzie jest odpowiednie środowisko dla ich żywicieli. Bez myszy będzie z pewnością mniej szkodliwych pajęczaków. O zwalczaniu mysz w ogrodzie, przeczytasz TUTAJ.

4. Przycinać gałęzie drzew i krzewów w pobliżu trawników

Kleszcze nie lubią nasłonecznionych i suchych miejsc; ogród stanie się dla nich złym miejscem do pobytu.

Opryski i preparaty w walce z kleszczami – czy warto?

1. Opryski biocydami

Używane kiedyś preparaty nie są zalecane do stosowania. Przede wszystkim dlatego, że nie działają selektywnie na określony gatunek szkodnika. A to oznacza, że po opryskach zginą nie tylko kleszcze, ale również mnóstwo innych, pożytecznych zwierząt.

2. Zastosowanie specjalnych preparatów

Ostatnio można spotkać reklamę tzw. „Zeckenrollen”, tekturowych rolek napełnionych watą nasączoną pestycydem, który zabija kleszcze. Założenie jest takie, że myszy – główny gospodarz pajęczaków – wykorzystując watę do wyściełania nor, nanoszą na swoje futerka pestycyd. Kontakt kleszcza z taką myszą musi skończyć się dla niego tragicznie. Praktyczne efekty, jak wykazuje doświadczenie, są jednak dalekie od obietnic.

Kuna w ogrodzie - jak ją odstraszyć?

Kleszcze - lepiej zapobiegać! Jak się przed nimi chronić? [WIDEO]