Porady

Co to jest amarantus (szarłat)? Uprawa w ogrodzie

0 (0 opinii)

Najstarsze ślady wskazujące na regularną uprawę szarłatu odkryto w liczących ponad 9000 lat grobach w Ameryce Środkowej. Podobne do prosa nasiona tej rośliny, razem z kukurydzą i komosą ryżową (quinoa), stanowiły podstawę pożywienia mieszkańców tamtego regionu. Także w lecznictwie amarantus do dzisiaj znajduje ważne zastosowanie. Ponieważ roślina miała dla Indian również znaczenie rytualne, hiszpańscy zdobywcy w XVI wieku surowo zakazali jej uprawy.

Szarłat zwisły (a) – pochodzenie rośliny

Prawdopodobnie szarłat zwisły (Amaranthus caudatus L.) był wkrótce po odkryciu kontynentu amerykańskiego przewieziony do Starego Świata, a dzisiaj znany jest już wszędzie. Od XIX wieku zaczął coraz częściej pojawiać się w europejskich ogrodach jako roślina ozdobna. Na fali trendu na świadome, zdrowe odżywianie odkryto pozytywne właściwości nasion amarantusa. W latach 80. ubiegłego wieku rozpoczęto uprawę tego pseudozboża na dużą skalę, przede wszystkim na potrzeby naturalnej, ekologicznej żywności.

Szarłat – atrakcyjna roślina ogrodowa

Pod względem botanicznym szarłat należy do tej samej rodziny, co burak, szpinak warzywny, komosa ryżowa albo celozja. Nasiona szarłatu wykorzystuje się podobnie jak nasiona zbóż, jednak zalicza się je wraz z gryką i komosą ryżową do pseudozbóż, ponieważ nie są trawami. Jadalny jest też Amaranthus spinosus, Amaranthus viridis oraz Amaranthus tricolor.

W ogrodzie amarantus jest bardzo dekoracyjną i mało wymagającą rośliną. Wysokość może osiągać, w zależności od warunków wzrostu i klimatu, od 30 cm do kilku metrów. Niektóre podgatunki i odmiany rosną w górę, inne są raczej okrywowe. Korzenie wyrastają grube, palowo zagłębiają się w ziemię, są mocno rozgałęzione i mają czerwonawy kolor.

Szarłat zwisły ma czerwoną, wygiętą na górze łodygę, z której wyrastają duże, soczyście zielone, żyłkowane liście o długości do 15 cm. Nadają się do spożycia i smakują podobnie jak szpinak albo mangold. Roślina zakwita od czerwca do października tworząc duże, zwisające, wspaniałe wiechy składające się z dużej liczby małych kwiatków. Są one purpurowe, żółte, fioletowe, beżowe albo białe. Te kwiatostany mogą osiągać długość do 90 cm.

Nasiona szarłatu potrzebują od siewu do dojrzałości, w zależności od klimatu, do czterech miesięcy. Podobne do prosa ziarna znajdują się w osłonkach.

Szarłat - pseudozboże bogate w składniki odżywcze
Szarłat - pseudozboże bogate w składniki odżywcze

Uprawa amarantus (szarłatu) w ogrodzie 

Jeśli ktoś chciałby mieć w swoim ogrodzie szarłat zwany amarantusem, może uprawiać go bez większego wysiłku. Amarantus nie stawia żadnych wygórowanych warunków, jeśli chodzi o otoczenie. W każdym razie korzystna jest dla niego dobrze przepuszczalna, żyzna gleba i stanowisko z dużą ilością słońca. Warto zwrócić uwagę, że cały hektar pola można obsiać amarantusem, biorąc zaledwie 100 g drobnych nasion. A każda pojedyncza roślina wyprodukuje do 60 000 nowych nasion. Można powiedzieć, że szarłat ma duży potencjał, aby stać się chwastem, ponieważ nasiona są bardzo trwałe i zachowują zdolność kiełkowania przez długie lata.

Uprawiając różne odmiany szarłatu w ogrodzie w celach dekoracyjnych trzeba pamiętać o tym, że wprawdzie roślina nie jest zimoodporna, ale wrażliwość na mróz nie dotyczy nasion. Wyrzucając jesienią kłosy na kompostownik, można się zdziwić, kiedy w przyszłym roku wszędzie wyrośnie amarantus – także ptaki roznoszą nasiona.

1. Stanowisko i sadzenie szarłatu (amarantus)

Ponieważ roślina nie znosi przymrozków, nie należy wysadzać jej do gruntu przed końcem maja. Także sadzenie do skrzynek i doniczek jest wskazane dopiero po „zimnych ogrodnikach”. Szczególnie pięknie wygląda amarantus w grupach, ale także obok balkonowej lobelii, złocieni krzewiastych (Argyranthemum frutescens) oraz miesiącznicy (Lunaria).

Roślina preferuje stanowiska nasłonecznione i osłonięte od wiatru, ponieważ jest bardzo ciepłolubna. Podłoże powinno być przepuszczalne i wzbogacone przerobionym obornikiem albo kompostem. Odmiany wysoko rosnące trzeba w porę zabezpieczyć przed złamaniem.

2. Amarantus – pielęgnowanie i nawożenie

Od wiosny powinno się podawać szarłatowi cotygodniową dawkę płynnego nawozu. W uprawie doniczkowej można przed sadzeniem wymieszać ziemię z nawozem, a potem zasilać roślinę tylko co dwa tygodnie.

Zwiędłe albo obumarłe rośliny trzeba na bieżąco usuwać. Szarłat rozmnaża się z nasion. Ponieważ potrzebuje do kiełkowania wysokiej temperatury, należy wysiewać nasiona w inspektach. Po około 7-14 dniach pojawiają się siewki, które należy popikować do doniczek. Do gruntu mogą trafić pod koniec maja w odstępach od 30 do 90 cm.

3. Choroby i szkodniki szarłatu

Szarłat może być czasem opanowany przez mszyce. W ich zwalczaniu bardzo pomocne są biedronki i złotooki. Dla wzmocnienia roślin można je wczesną wiosną opryskiwać wyciągiem z chrzanu, czosnku albo skrzypu polnego. Jeśli szkodniki pojawią się masowo, konieczne są opryski odpowiednimi środkami chemicznymi. Więcej o zwalczaniu mszyc naturalnymi metodami przeczytasz TUTAJ.

0 (0 opinii)