Porady

Rok w ogrodzie: sad owocowy

5 (6 opinii)

Owoce są ważnym źródłem witamin i energii. W supermarketach można dzisiaj przez cały rok kupić najróżniejsze gatunki owoców. Jednak nigdy nie wiadomo, co rzeczywiście znajdzie się na talerzu.

Dlatego też owoce z własnego sadu mają niezaprzeczalne zalety. Trzeba tylko pamiętać, że posiadanie sadu wiąże się z określonymi pracami w każdym miesiącu.

Rok w ogrodzie: styczeń w sadzie owocowym

Nowy rok w kalendarzu ogrodnika nie zaczyna się razem z wiosną, kiedy zaczynają rozwijać się pierwsze liście. Przeciwnie, właśnie w styczniu, po świętach, jest w sadzie wiele do zrobienia. 

  • Mroźna pora roku to dobry czas na to, aby pogłębić swoją wiedzę ogrodniczą. Istnieje wiele publikacji, które pozwalają odkryć najnowsze odmiany owoców oraz metody ich uprawy.
  • Styczeń jest jednym z głównych miesięcy do wykonania w sadzie cięć. Podczas bezmroźnej pogody przycina się stare jabłonie i grusze. Można też pozyskiwać zrazy do szczepienia. Pozyskane z dobrych odmian, ze zdrowych drzew zrazy poczekają na swoją kolej.

Sad potrzebuje w styczniu zadziwiająco dużo pielęgnacji. Szczególnie zagrożone są drzewa owocowe rosnące na południowej ścianie. Duże wahania temperatur między dniem i nocą mocno obciążają rośliny. Od połowy stycznia wykonuje się bielenie pni. Kiedyś popularny roztwór wapna jest teraz zastępowany specjalnymi preparatami.

Rok w ogrodzie: luty w sadzie owocowym

Luty jest miesiącem, który przynosi zwykle dużo śniegu, ale też i pracy w sadzie.

  • Zanim sięgnie się po nożyce, piłę, czy nóż, dobrze jest dokładnie przemyśleć i zaplanować, co właściwe chce się poprzez to cięcie osiągnąć. Istotnym celem jest uzyskanie niewysokiego drzewa, z którego łatwiej jest zbierać owoce. Ta praktyczna strona nie jest jedynym powodem cięcia. Głównym celem jest osiągnięcie równowagi między wzrostem drzewa i owocowaniem. Stare drzewa muszą być chronione przed nadmiernym kwitnieniem, aby dłużej zachować zdolność owocowania.
  • Czas zimowego cięcia trwa od listopada do lutego. Ważne jest, aby nie prowadzić zabiegu podczas mrozu albo zaraz po dłuższym okresie niskiej temperatury. Luty jest też ostatnim miesiącem na cięcie krzewów jagodowych, jak porzeczka i agrest.

Kto w styczniu nie zabezpieczył drzew przed szkodami od mrozu, powinien to jak najszybciej wykonać w lutym. Pęknięcia kory i drewna powstają zwykle pod koniec zimy. Wtedy pierwsze, mocno grzejące promienie słońca spotykają się z nocnymi mrozami. Sok komórkowy tworzy kryształy, które rozsadzają korę, otwierając drzwi patogenom.

Zimowe cięcie drzew w ogrodzie
Zimowe cięcie drzew w ogrodzie

Rok w ogrodzie: marzec w sadzie owocowym

Wreszcie melduje się sadzie wiosna. Śnieg i lód znikają. Pęczniejące pąki zapowiadają bogaty urodzaj – jeśli tylko nie wróci mróz.

  • W marcu jest odpowiedni czas, aby uzupełnić nasadzenia. Trzeba upewnić się, że nie powrócą już silne mrozy. Nie można jednak czekać zbyt długo, aby przed rozwojem pędów zdążyć z cięciem drzewek. Nie ma sensu, aby drzewo transportowało składniki odżywcze do końców gałęzi, które zostaną odcięte.
  • Drzewa i jagodowe krzewy owocowe powinny być wcześnie nawożone i zaopatrzone w zapas energii. Kiedy tylko w marcu rozmarznie gleba, nadchodzi pora na stosowanie nawozu. Rodzaj i dawka nawozu zależą od warunków glebowych i gatunku drzewa.

Od końca lutego do końca marca jest właściwa pora, aby zająć się pielęgnacją pni drzew. Chodzi o to, aby usunąć luźne łuski kory, mchy i porosty, i w ten sposób ograniczyć przestrzeń życiową owadów i innych szkodników. Nie wszystkie drzewa można potraktować ostrą szczotką. Należy uniknąć zranienia kory i drewna.

Rok w ogrodzie: kwiecień w sadzie owocowym

Kaprysy pogody w połowie wiosny powodują, że dni w ogrodzie są jeszcze bardziej fascynujące. Wszystko może się zdarzyć – śnieg, nocne przymrozki i letnie temperatury w ciągu dnia.

  • Należy poświęcić nieco czasu na przygotowanie ochrony roślin i zapobieganie inwazji szkodników. Kto jest gotowy sięgnąć nie tylko po naturalne metody zwalczania szkodników, może zastosować odpowiednie opryski chemiczne.
  • Poza cięciami i nawożeniem, w kwietniu dużą rolę odgrywa zwalczanie szkodników. Poza tym kwiecień jest okresem kwitnienia, a pąki i kwiaty są stosunkowo wrażliwe na mróz. Co ciekawe, przymrozki przez wypromieniowanie ciepła są szczególnie intensywne nad wilgotną, pulchną i porośniętą glebą. Dlatego grunt pod drzewami należy w porę wypielić, wyrównać i nie podlewać.

W kwietniu korzystnie jest sadzić do gruntu poziomki. Krzaczaste rośliny mogą przynosić małe owoce od czerwca do jesieni. Także w kwietniu sadzi się jeżyny. Istnieje wiele odmian – z kolcami i bez. Zbieranie jeżyn bez kolców to przyjemność także dla dzieci.

W kwietniu trzeba wypielić grunt pod drzewami
W kwietniu trzeba wypielić grunt pod drzewami

Rok w ogrodzie: maj w sadzie owocowym

Zieleń majowych drzew jest niepowtarzalna. Łączy się z latem, słońcem i wiosennym ciepłem.

  • O ile w kwietniu jedynie rabarbar był „owocem” dostępnym w ogrodzie, to pod koniec maja pojawiają się pierwsze truskawki.
  • W maju minął okres kwitnienia większości drzew owocowych. Jeśli miały szczęście i kwiaty nie ucierpiały od nocnych przymrozków, to niestety, grozi im nowe niebezpieczeństwo ze strony szkodników i chorób. Nadchodzi pora pierwszych oprysków. Do naturalnych metod należy wpieranie naturalnych wrogów szkodliwych owadów.

W maju mogą wystąpić dłuższe okresy suszy. Podczas wzrostu owoców zaopatrzenie w wodę i składniki odżywcze jest warunkiem urodzaju. Trzeba też zwracać uwagę, aby młode drzewa nie miały zbyt wiele owoców. W pierwszym roku po posadzeniu należy usunąć wszystkie owoce, aby młode drzewo zużyło swoją energię raczej na wykształcenie systemu korzeniowego.

Rok w ogrodzie: czerwiec w sadzie owocowym

Czerwiec jest miesiącem truskawek. Ale również czereśnie i krzewy jagodowe wkrótce dojrzeją.

  • W czerwcu nie tylko ogrodnicy mają czas obfitości. Także wiele szkodników ma swój szczyt rozwoju i może zniszczyć całe zbiory. Jeśli naturalna redukcja nie wystarczy, potrzebne są opryski ratownicze.
  • Ze względu na możliwe okresy suszy, konieczne jest regularne podlewanie. Tylko wtedy wszystkie gatunki mogą wytworzyć owoce. Niektóre drzewa, jak jabłonie, grusze i brzoskwinie, zrzucają z braku wilgoci część owoców.
  • Główny sezon zbioru truskawek. Najlepiej dojrzewają przy słonecznej pogodzie i dostatecznie wilgotnej glebie.

Zbędne owoce powinny być w czerwcu usunięte, aby drzewa mogły przeznaczyć energię na mniejszą ich liczbę.

Czerwiec to miesiąc zbioru truskawek
Czerwiec to miesiąc zbioru truskawek

Rok w ogrodzie: lipiec w sadzie owocowym

Pełnia lata. Krótkie, ciepłe noce i długie gorące dni. W sadzie panuje prawdziwa koniunktura. Nie tylko truskawki, ale też czereśnie, jagody i nawet śliwki zaczynają dojrzewać.

  • Praca w sadzie jest zdominowana przez zbiory. Ptaki są sojusznikami w walce ze szkodnikami, ale wiele z nich interesuje się również wiśniami. Dobrze jest ochronić drzewa specjalnymi siatkami. Dojrzewają maliny, porzeczki i borówki. Rozwija się również agrest.
  • W lipcu jest czas na cięcie letnie niektórych drzew. Należą do nich wiśnie. Powinny by przycięte po zbiorach albo w następnych miesiącach.
  • Truskawki nie powinny dłużej niż cztery lata rosnąć w tym samym miejscu. Po tym okresie w ich miejsce trzeba posadzić inne gatunki warzyw, zanim znowu powrócą tam truskawki.

Rok w ogrodzie: sierpień w sadzie owocowym

Sierpień jest ostatnim miesiącem lata i bez wątpienia najbardziej bogatym w zbiory. Owoce jagodowe, pestkowe i ziarnkowe z trudem utrzymują się na drzewach i krzewach. Zbiory owoców łączą się nierozerwalnie z koniecznością ich przerobu.

  • Miesiąc zajmuje ogrodników-amatorów głownie zbiorami owoców. Niemniej jednak w sierpniowym planie trzeba przewidzieć dużo różnych zabiegów pielęgnacyjnych. Od przycinania do nawożenia i nowych nasadzeń w sadzie.
  • W sierpniu zaczynają się zbiory truskawek powtarzających owocowanie. Te przynoszą przez kilka miesięcy słodkie owoce, ale tylko wtedy, kiedy mają odpowiednią pielęgnację. Potrzebują stałej wilgotności gleby, ale nie zastoju wody. Odmiany truskawek raz owocujących mają w sierpniu główny czas sadzenia.

Owocuje wiele gatunków drzew, w tym pierwsze letnie jabłka, które nie są zbyt trwałe. Są też wczesne gruszki, późne czereśnie i wiśnie, jak również śliwki, morele, brzoskwinie i nektarynki. Wszystkie muszą być albo szybko przerobione, albo zjedzone.

Owocuje wiele gatunków drzew, w tym pierwsze letnie jabłka.
Owocuje wiele gatunków drzew, w tym pierwsze letnie jabłka.

Rok w ogrodzie: wrzesień w sadzie owocowym

Pierwsze chłodne noce oznaczają jedno: jesień. W ciągu dnia słońce jeszcze mocno świeci i nadal nadaje wielu owocom pełny smak.

  • Wrzesień przynosi przede wszystkim bogate zbiory owoców ziarnkowych. Po pierwszych nietrwałych odmianach dojrzewają owoce, które mogą być długo przechowywane. Dobrym miejscem jest czysta i chłodna piwnica z temperaturą od 2ºC do 5ºC i dużą wilgotnością powietrza rzędu 80-90%.
  • Dojrzewają we wrześniu również orzechy włoskie. Mięsista zielona okrywa staje się ciemna i odpada. Zebrane za wcześnie są nietrwałe.
  • Zbiory jabłek są na pełnych obrotach. Także gruszek, nektarynek i śliwek. Przejrzałe owoce są niewygodne do zbioru i szybko psują się podczas magazynowania.

Wiele drzew owocowych wymaga po zbiorach obszernego cięcia. Ma to na celu prześwietlenie korony i skierowanie jej raczej na boki, niż w górę.

Rok w ogrodzie: październik w sadzie owocowym

Złota jesień to szczególnie piękna pora w sadzie. Drzewa przybrały nieprawdopodobne kolory, a temperatura bywa jeszcze przyjemna.

  • Prawie wszystkie gatunki drzew i krzewów owocowych nadają się jesienią do sadzenia. Przy czym porzeczkę, agrest, malinę, jeżynę, porzeczkoagrest i leszczynę sadzi się raczej na początku miesiąca, a drzewa owocowe – nieco później.
  • Zanim będą mogły być posadzone pierwsze drzewka, musi być odpowiednio przygotowana gleba.
  • W październiku dojrzewają owoce czarnego bzu. Kto chciałby te granatowe jagody przerobić na przykład na sok, musi się liczyć z ostrą konkurencją ze strony ptaków.

Późne odmiany jabłek i gruszek dostępne w październiku mogą zostać zniszczone przez wczesne mrozy. Natomiast jest to też czas zbioru orzechów laskowych. Te krzewy są nie tylko dekoracyjne, ale i mało wymagające w uprawie.

W październiku dojrzewają owoce czarnego bzu.
W październiku dojrzewają owoce czarnego bzu.

Rok w ogrodzie: listopad w sadzie owocowym

Listopad przynosi często deszcz, zimny wiatr i pierwsze powiewy zimy. Pora na przygotowanie sadu do tej pory roku.

  • Ten miesiąc stoi pod znakiem sadzenia, nawożenia, przycinania i pielęgnacji gleby.
  • Kto jest zainteresowany rzadko spotykanymi owocami, powinien wykorzystać okazję i zająć się nie egzotycznymi gatunkami, ale naszymi, dziko rosnącymi. Bez czarny, bez koralowy, jarzębina, czy śliwa tarnina dają owoce, które można przerabiać oddzielnie albo jako domieszki z innymi.

Podczas spulchniania gleby należy pamiętać, że niektóre gatunki mają płytki system korzeniowy.

Rok w ogrodzie: grudzień w sadzie owocowym

Owoców z własnego sadu nie da się już w naszym regionie geograficznym zbierać. Kto jednak przez cały rok pilnie pracował, może teraz sięgać do pełnej piwnicy albo zamrażarki.

  • Zanim nadejdą święta i Sylwester, trzeba zabezpieczyć przed zimą młode i wrażliwe na mróz drzewa. Trzeba też kontrolować przechowywane zbiory owoców.
  • W grudniu istnieje możliwość – dla wielu może zaskakująca – polowania na różne szkodniki. Późną jesienią zajmują one zimowe kwatery, gdzie można znaleźć nie tylko owady, ale głównie złoża ich jaj. Gniazda szkodników dają się na drzewach odszukać i zniszczyć.
  • W czasie śnieżnej zimy szkody w sadzie mogą wyrządzić także zające, sarny, a nawet jelenie. W handlu dostępne są odpowiednie siatki i osłonki.
5 (6 opinii)