Jak zabezpieczyć rośliny przed zimą?

Z każdym rokiem rośnie oferta odmian roślin mrozoodpornych, jednak odpowiedź na pytanie, jakie spadki temperatury mogą one wytrzymać, zależy od wielu czynników. Musimy przede wszystkim spróbować znaleźć odpowiedź na poniższe pytania.

• W jakim zakresie stanowisko chroni rośliny przed wiatrem i niepogodą?
• Czy rośliny śródziemnomorskie zdołały się dostatecznie dostosować do tutejszego klimatu?
• Czy rośliny wytworzyły już mocny system korzeniowy?
• Ile słonecznych, ale ile mroźnych dni jest w stanie wytrzymać roślina bez wyraźnej szkody, tracąc wilgoć przez odparowanie?
• Czy pojemnik ma dostateczną wielkość, aby bryła korzeniowa całkiem w nim nie przemarzła?

Zabezpieczenie przed zimą pędów i koron krzewów i drzew

Nagłe zmiany pogody sprawiają, że wiele krzewów i drzew potrzebuje ochrony koron późną jesienią i zimą. Świeżo posadzone oraz wrażliwe gatunki, jak na przykład róże i wszystkie krzewy śródziemnomorskie, nie są odporne na duże wahania temperatur, na mróz nocą i na słońce w ciągu dnia. Aby chronić je przed mroźnym wiatrem i wysuszającym zimowym słońcem, należy:

• ostrożnie związać ze sobą młode pędy korony rośliny;
• nałożyć na nią kaptur z włókniny albo worek jutowy i przymocować do pnia miękkimi taśmami; jeżeli występuje problem z odpowiednim kapturem na duże drzewo, to można koronę owinąć taśmą z agrowłókniny – również w takim wypadku trzeba izolację zabezpieczyć przed zsunięciem;

Ochrona koron roślin

Mroźne, zimowe wiatry i ostre słońce przy zamarzniętej ziemi prowadzą do wysuszenia roślin. Liście roślin zimozielonych odmarzają w promieniach słońca i wciąż wyparowują wodę, a z zamarzniętej gleby korzenie nie są w stanie uzupełnić braku wilgoci i roślina wkrótce usycha.

Z kolei w bezlistnych gałęziach i pędach duże wahania temperatury mogą powodować powstawanie naprężeń, a w rezultacie pęknięć tkanek roślinnych. Biała agrowłóknina albo tkanina jutowa bardzo dobrze nadaje się do zimowej ochrony koron drzew i krzewów.

Ochrona korzeni roślin ogrodowych przed mrozem

Młode drzewa i krzewy zawsze powinny otrzymać na zimę odpowiednią osłonę systemu korzeniowego. Ich korzenie nie rozwinęły się jeszcze dostatecznie i nie dostosowały do nowego otoczenia, dlatego też mróz łatwo może wyrządzić im szkodę. Także nowe nasadzenia jesienne wymagają zimowej ochrony. Można to zrobić w następujący sposób:

• ziemię pod krzewem albo drzewem należy przykryć matą kokosową, albo jutową;
• bezpośrednio przy pniu można położyć pierścień z maty kokosowej, aby całkowicie osłonić glebę;
• na maty kładzie się warstwę opadłych jesiennych liści, co stworzy wystarczającą izolację;
• po usunięciu na wiosnę liści spod roślin maty można pozostawić na miejscu; wiosną pomogą utrzymać wilgotność gleby i zapobiegną wyrastaniu chwastów.

Ochrona pni młodych drzew przed mrozem

Pnie ogrodowych drzew wystawione na promienie zimowego słońca nagrzewają się z jednej strony, podczas gdy ich zacieniona strona ciągle pozostaje zamarznięta. Naprężenia powstałe w wyniku wahań temperatury powodują często podłużne pęknięcie pnia. Aby tego rodzaju szkód uniknąć, należy pień owinąć matą izolacyjną albo pomalować białym preparatem, który będzie odbijał promienie słońca. Maty stanowią jednocześnie ochronę pnia przed zgryzaniem.

Zimowa ochrona roślin doniczkowych

Szczególnie dekoracyjna może być zimowa osłona doniczek i pojemników na tarasie albo na balkonie. Istnieje wiele możliwości, aby takie naczynia przygotować do zimy w sposób estetyczny.

• Doniczka potrzebuje przede wszystkim dobrej izolacji. Najprostszym rozwiązaniem jest folia bąbelkowa. Można również wykorzystać materiały naturalne (maty kokosowe, wełniane albo jutowe), aby uniknąć zastoju wody i zgnilizny korzeni.
• Dla wzmocnienia i dekoracji zarazem można doniczkę dodatkowo owinąć matą z kory, wikliny albo bambusa.
• Ziemię w doniczce trzeba przykryć od góry, na przykład wyciętym pierścieniem maty kokosowej.
• Należy zwracać uwagę, aby doniczka z rośliną nie miała bezpośredniego kontaktu z ziemią. Dla ochrony przed chłodem z dołu nadają się izolujące podkładki albo stabilne podstawki.

Chroniąc rośliny doniczkowe, można im jednocześnie nadać ciekawą formę na okres zimy. Ważna jest odpowiednia wielkość doniczki. Zbyt mała może doprowadzić do przemarznięcia całej bryły korzeniowej podczas długotrwałych mrozów. Warstwa izolacyjna powinna mieć taką grubość, aby możliwie długo chronić korzenie przed lodowatym wiatrem.

Właściwe przygotowanie roślin ogrodowych i doniczkowych do zimy

Rośliny ogrodowe i doniczkowe warto odpowiednio przygotować już przed nadejściem pierwszych przymrozków. W jaki sposób to zrobić?

Odpowiednie nawożenie roślin przed zimą

Już późnym latem rośliny przygotowują się zimowego spoczynku, a ich pędy drewnieją. Nieodpowiednie dawki nawozów w tym okresie mogą bardzo negatywnie wpłynąć na mrozoodporność roślin. Od połowy lipca nie powinno się stosować nawozu azotowego. Azot pobudza bowiem dalszy wzrost pędów, ale świeże, młode gałęzie nie zdołają dojrzeć przed nadejściem mrozów. Pozostaną miękkie i podatne na wpływ niskich temperatur. Natomiast potas jest tym składnikiem odżywczym, który ułatwia roślinom zimowe przygotowania. Dzięki potasowi zwiększa się zawartość soli w soku komórkowym, a to oznacza obniżenie temperatury jego zamarzania. Roślina jest przez to bardziej odporna na mróz. Dlatego też już pod koniec lata należy zwracać uwagę na odpowiednie nawożenie i pielęgnację roślin ogrodowych.

Podlewanie zimą roślin zimozielonych

Wszystkie krzewy i drzewa zachowujące przez cały rok swoje zielone liście wymagają podlewania także w okresie zimowym. Na skutek promieniowania słonecznego wyparowują przez liście woda, a rośliny pozbawione są możliwości jej uzupełniania. Ze zmarzniętej albo suchej ziemi korzenie nie są w stanie pobierać wilgoci i roślina po krótkim czasie może uschnąć z przesuszenia.

Po suchej jesieni rośliny ogrodowe powinny zostać obficie nawodnione. Jeśli zima jest sucha i słoneczna, trzeba wykorzystać okresy odwilży, aby dostarczyć roślinom wody. Dotyczy to zwłaszcza młodych roślin, które nie zdążyły jeszcze rozbudować swoich korzeni w głębsze warstwy gleby.

Wiązanie traw ozdobnych

Spośród traw ozdobnych stosunkowo wrażliwa jest przede wszystkim trawa pampasowa, przy czym bardziej szkodzi jej nadmiar wody, niż chłód. Aby więc roślina nie ucierpiała od wilgoci, wiąże się uschłe liście u góry, tak, aby woda deszczowa spływała na zewnątrz. W dolnej części rośliny można usypać kopczyk z torfu albo kory.

Pielęgnacja roślin z ogródka skalnego zimą

Zimozielone byliny z alpejskich regionów są wrażliwe na mróz. W swojej naturalnej ojczyźnie są chronione przed mrozem grubą pokrywą śnieżną. Ponieważ u nas ta naturalna osłona nie jest wystarczająca, cały ogródek skalny trzeba okryć agrowłókniną. Można też poszczególne rośliny osłaniać gałęziami świerkowymi albo warstwą liści.

Pielęgnacja roślin cebulkowych zimą

Większość roślin cebulkowych i bulwiastych jest mrozoodporna i nie potrzebuje żadnej osłony. Do wyjątków należą dalie, które nawet podczas łagodnej zimy nie mają szans na przetrwanie do wiosny. Muszą być wykopane, zanim nadejdą pierwsze mrozy. Przechowuje się je w chłodnym i ciemnym pomieszczeniu w mieszaninie piasku i próchnicy.

Ogródek z ziołami – jak o niego dbać?

Większość ziół kuchennych nie wymaga zabiegów ochronnych. Wrażliwe gatunki, jak na przykład rozmaryn, powinny być okryte gałęziami świerkowymi lub agrowłóknią.