Projekt ogrodu, czyli jak samodzielnie zaprojektować przydomowy ogród

Pomysł na ogród – wybór stylu i koncepcji kolorystycznej

Czy to chodzi o kompletnie nowy ogród, czy też już istniejący, najgorszą rzeczą jest niezdecydowanie. Konieczna jest idea przewodnia, przybliżony obraz tego, jak powinien wyglądać ogród w przyszłości. Aby końcowy efekt był zadowalający, a cały ogród tworzył spójny obraz, trzeba na wstępie rozważyć konkretny styl ogrodu i koncepcję kolorystyczną. Konieczne jest harmonijne połączenie roślin, budowli, mebli ogrodowych i innych elementów. Wiele osób chce mieć ogród, który nie tylko pięknie wygląda, ale jest na dodatek praktyczny.

Plan ogrodu nie może istnieć bez uwzględnienia położenia domu. Często się zdarza, że przestrzeń przeznaczona do zagospodarowania w formie ogrodu znajduje się z dwóch stron budynku. Wtedy każdą część trzeba potraktować jak dwa oddzielne ogrody. Przestrzeń frontowa będzie pełnić rolę reprezentacyjną, niczym domowy salon. Ogród położony z tyłu budynku, zasłonięty od sąsiadów, nada się idealnie na miejsce wypoczynku. Jeśli powierzchnia jest odpowiednio duża, zmieści się tam pewnie własny ogródek warzywny i drzewa albo krzewy owocowe.

Lokalizacja ogrodu a jego styl

Urządzenie ogrodu jest zwykle kontynuacją stylu, jaki panuje w domu. Niemniej jednak, bez względu na upodobania właścicieli – tradycyjne czy nowoczesne – najważniejszym czynnikiem, od którego zależą wszystkie pozostałe, jest położenie ogrodu.

Ogród miejski jest zwykle otoczony budynkami i drzewami. Z powodu swojej specyfiki i ograniczeń powinien być zaprojektowany i wykonany z prostotą. Rośliny w donicach oraz niewielkie zadaszenia stworzą przytulny nastrój. Powinien posiadać swój oryginalny kształt, ale nigdy nie powinien być miniaturą ogrodu wiejskiego.

Ogród na terenach podmiejskich i na wsi ma zwykle większą powierzchnię. Można spróbować urządzić go w stylu rustykalnym. Jest w nim miejsce na uprawę warzyw, plac zabaw oraz oraz kącik wypoczynkowy. Żywopłot będzie stanowił osłonę przed wiatrem oraz spojrzeniami sąsiadów.

Charakter ogrodu a warunki klimatyczne

O charakterze ogrodu decydują też warunki klimatyczne i atmosferyczne panujące w danym regionie. W obszarze nadmorskim spadki temperatury zimą będą z pewnością mniej drastyczne niż w górach albo w Polsce północno-wschodniej. A to z kolei pozwoli na uprawę odmian roślin o mniejszej odporności na mróz. Z innym mikroklimatem trzeba się też liczyć w dolinach, gdzie spływa mroźne powietrze, a z innym na nasłonecznionych wzgórzach.

Budynki, drzewa, wysokie ogrodzenia powodują przeciągi i kominy powietrzne. Większość roślin jest wrażliwa na takie bodźce, dlatego trzeba rozpoznać, jakie niekorzystne zjawiska mogą w planowanym ogrodzie wystąpić. Zimne powietrze spływające po zboczu na ogród niczym woda, negatywnie wpłynie na przykład na kwitnienie drzew owocowych.

Projektowanie ogrodu – miejsce i gleba

Planując ogród, nie można pominąć jego usytuowania względem budynków. W miejscu z tyłu domu, od północy, przez większą część dnia panuje zacienienie. Istnieje jednak wiele roślin ozdobnych, którym nadmiar słońca szkodzi. Liczne gatunki i odmiany dobrze rosną właśnie osłonięte przed bezpośrednim nasłonecznieniem. I odwrotnie, ogród położony w jasnym miejscu będzie wymagał obsadzenia roślinami, które kochają słońce.

Usytuowanie ogrodu na skarpie daje ciekawe możliwości, jednak wymaga zastosowania odpowiednich murów oporowych, które zapobiegną osuwaniu się ziemi. Nachylenie ogrodu w stronę domu przedstawia efektowny widok, ale jesienią i wiosną może przysporzyć niezłych kłopotów z odprowadzeniem wody.

Rodzaj gleby to podstawowe kryterium doboru roślin do ogrodu. Można powiedzieć, że różnorodność ogrodów wynika właśnie ze zróżnicowania warunków glebowych. Rodzaj skały, z której utworzyła się gleba, decyduje o jej odczynie kwaśnym albo zasadowym. Konieczne jest więc przeprowadzenie analizy gleby, aby roślinom posadzonym w ogrodzie zapewnić optymalne warunki wzrostu. Zarówno odczyn gleby, jak i inne jej parametry można w pewnym zakresie poprawić.

Sposób użytkowania ogrodu

Projektując przydomowy ogród, należy się zastanowić, jak ta przestrzeń wokół domu będzie wykorzystywana. Zanim posadzi się drzewa i krzewy trzeba wydzielić miejsca na uprawę warzyw i ziół, na plac zabaw, kącik wypoczynkowy, oczko wodne itp. Z kolei wielkość części użytkowej powinna z jednej strony uwzględniać zapotrzebowanie rodziny na warzywa i zioła, a z drugiej ilość czasu, jaką można uprawie ogrodu poświęcić. Inne będzie użytkowanie ogrodu przez rodzinę z małymi dziećmi, a inne przez starsze osoby zainteresowane, na przykład uprawą rzadkich roślin.

Projektowanie ogrodu krok po kroku

1. Podjęcie decyzji

Aby zrealizować swoje marzenia i fantazje na temat własnego ogrodu, należy je spisać i konsekwentnie uwzględniać w kolejnych etapach pracy. Przebudowując stary ogród na nowo, lepiej będzie podjąć decyzję o radykalnej wymianie kwaśnych jabłek i porzeczek na nowe odmiany smacznych i przyjemnych odmian drzew i krzewów owocowych.

2. Działanie zdecydowane, ale nie wszystko na raz!

Samodzielne zaprojektowanie ogrodu nie oznacza, że kawałek gruntu wokół domu ma być natychmiast, jednym ciągiem rozpracowany. Nie o to chodzi: trzeba działać konsekwentnie i kawałek po kawałku zamieniać ziemię w ogród.

3. Prace wstępne – ramy ogrodu

Piękny obraz olejny nabiera wartości dopiero po oprawieniu w odpowiednie ramy. Podobnie bywa z ogrodem, który też wymaga właściwej oprawy. Doprowadzony do stanu surowego, gdzie dalsze prace będą realizowane według założeń, ogrodowy fragment działki dobrze jest obramować żywopłotem, płotem albo murem. Trzeba tylko pamiętać, aby nigdy nie łączyć drewnianego płotu z żywopłotem, co stanowiłoby kłopotliwe powtórzenie.

Niezagospodarowaną jeszcze powierzchnię można obsiać trawą i pielęgnować jako trawnik. W ten sposób gleba nie zachwaszcza się, a jednocześnie wygląda estetycznie.

Miejsce pod przyszłe rabaty kwiatowe trzeba przekopać i utrzymywać w stanie bez chwastów. Tam gdzie będzie taras, altana albo inna budowla ogrodowa, powierzchnię można tymczasowo wysypać warstwą żwiru albo tłucznia. Dzikie odrośle oraz rośliny z samosiewu należy wykarczować, krzewy przeznaczone do pozostawienia przyciąć. Stare, wartościowe byliny można wykopać i zgromadzić czasowo w jednym miejscu.

4. Planowanie kosztów

Już po pierwszym kroku wiadomo, że stworzenie ogrodu wiąże się z nakładami środków i pracy. Trzeba przeprowadzić zgrubną kalkulację kosztów, aby pogodzić plany i marzenia z twardą rzeczywistością możliwości. Przynajmniej w pierwszym okresie, niektóre rośliny można spróbować pozyskać w opuszczonych ogrodach (za zgodą właścicieli, oczywiście).

5. Zaplanowanie fragmentów ogrodu pod kątem przeznaczenia

Pewnego przemyślenia wymagają funkcjonalne obszary ogrodu, jak na przykład przydomowy ogródek ziołowy, piaskownica dla dzieci, miejsce do grillowania, oczko wodne, warzywnik itp. Chodzi przykładowo o to, aby warzywa i zioła były niezbyt daleko od kuchni, a plac zabaw pozostawał zawsze w zasięgu wzroku z domu.

6. Zaplanowanie dróg i ścieżek

Ścieżki, drogi i schody są ważnymi elementami ogrodu, jako że łączą ze sobą różne jego obszary i elementy. Planując ścieżki, trzeba uwzględnić możliwość ich odśnieżania zimą.

7. Określenie stylu ogrodu

Trzeba zdecydować się na pewną ideę ogrodu. Im prostsza będzie koncepcja urządzenia, tym większy efekt dla obserwatora.

8. Podział przestrzeni ogrodowej roślinnością

Ogród wygląda naprawdę przytulnie, kiedy stworzy się w nim zielone dywany (trawniki, rośliny okrywowe), zielone ściany (żywopłoty, pnącza na murach) oraz zielony dach (korony drzew, pergole).

9. Nie trzymać się kurczowo pierwotnego konceptu.

Należy wierzyć, że niewłaściwą decyzję można skorygować. Jeśli szukacie inspiracji, zobaczcie zdjęcia i opisy ogrody naszych Czytelników.