Porady

Ekologiczny ogród przydomowy - jak założyć?

0 (0 opinii)

O uprawach ekologicznych myślimy wtedy, gdy chcemy, aby warzywa i zioła, które trafiają na nasz stół, były zdrowe. Ogród ekologiczny kojarzy się z działką o wyglądzie naturalnym, niejako pozostawioną samą sobie, gdzie rośliny rosną jak na naturalnej łące. Pozornie więc wydaje się, że jest to ogród zaniedbany, w którego pielęgnację nie trzeba włożyć wiele pracy. Nic bardziej mylnego.

Ogród ekologiczny tworzymy w oparciu o procesy działające w naturze, w zgodzie z prawami ekosystemu i szacunkiem dla przyrody. Ogród ten musi być tak prowadzony, aby nie szkodził ani człowiekowi, ani naturze oraz był przyjazny dla żyjących w nim organizmów, także dla dziko rosnących roślin, które mogą wydawać się nieprzydatne. Najważniejsze jest jednak, aby nie korzystać w nim z chemii, która niszczy glebę i sprawia, że wyhodowane warzywa i zioła nie są zdrowe. Uprawa ogrodu ekologicznego wymaga znacznie więcej pracy oraz nakładów finansowych niż zwykłego ogrodu. Ale korzyści z jego założenia są ogromne, także dla przyszłych pokoleń.

Ogród ekologiczny tworzymy w zgodzie z prawami ekosystemu i szacunkiem dla przyrody. Powinien być przyjazny dla człowieka i natury, także dla dziko rosnących roślin. Uprawa ogrodu ekologicznego wymaga znacznie więcej pracy oraz nakładów finansowych niż zwykłego ogrodu.

Zachowanie wcześniej rosnących roślin

Zasady ekologiczne należy brać pod uwagę już na etapie projektowania ogrodu i budowy domu. Oczywiste jest, że w trakcie budowy część roślin zostaje zniszczona. Jeśli rzecz dotyczy drzew lub krzewów, to trzeba pamietać, że ich wycinanie jest regulowane przepisami. Na pewno warto zachować stare drzewa, gdyż są one cenne dla ekosystemu. 

Projektując ogród ekologiczny, warto zostawić na nim przynajmniej część roślin, które wcześniej rosły na danym terenie i wkomponować je w nową aranżację, uzupełniając roślinami ozdobnymi.

Trawnik warto zastąpić łąką kwietną, a ogrodzenie - żywopłotem
Trawnik warto zastąpić łąką kwietną, a ogrodzenie - żywopłotem

Zgodnie z lokalnym klimatem

Ogród ekologiczny powinien być związany z miejscem, w którym żyjemy. Należy wziąć pod uwagę klimat w naszej szerokości geograficznej, ukształtowanie terenu i wybrać rośliny, które będą się dobrze czuły w takich warunkach. Powinny w nim znaleźć się drzewa, warzywa, kwiaty i zioła charakterystyczne dla lokalnego ekosystemu. Rośliny będą znacznie lepiej rozwijać się i będą mniej narażone na choroby, jeśli znajdą się w klimacie, do którego są przystosowane. Ponadto weźmy pod uwagę, czy otoczenie jest górzyste, suche czy podmokłe i starajmy się zaprojektować ogród pod tym kątem.

W ogrodzie ekologicznycm zamiast trawnika warto założyć łąkę kwietną, a ogrodzenie zastąpić żywopłotem, który ochroni ziemię przed erozją, poprawi wilgotność gleby, ochroni działkę przed wiatrem, kurzem i spalinami.

Należy wziąć pod uwagę klimat oraz ukształtowanie terenu i wybrać rośliny, które będą się dobrze czuły w takich warunkach. W ogrodzie ekologicznym powinny rosnąć drzewa, warzywa, kwiaty i zioła charakterystyczne dla lokalnego ekosystemu.

Chwasty to rośliny, które uważamy za nieładne i za wszelką cenę staramy się usunąć je z ogrodu. Tymczasem wiele tzw. chwastów to rośliny o cennych właściwościach leczniczych. Zdobywając wiedzę na temat ziołolecznictwa, możemy wręcz zacząć uprawiać chwasty i wykorzystywać je jako zioła. Mchy, równie często zwalczane, też mogą stać się korzystnym elementem ogrodu ekologicznego.

W ogrodzie ekologicznym nie sadzimy roślin egzotycznych i mniej przystosowanych do lokalnych warunków klimatycznych. Od lat w przyrodzie zadamawiają się gatunki obce, czasem pochodzące z drugiego końca świata. Rośliny te czasem wypierają gatunki rodzime, bywa też, że zadomawiają się bez szkód dla środowiska. Natomiast zakupienie roślin egzotycznych, które wymagają przeprowadzenia specjalnych prac w ogrodzie, może zaburzyć ekosystem. Ponadto wymagają one dużego nakładu pracy, stworzenia w ogrodzie warunków innych niż lokalne i przechowywania ich zimą we wnętrzach.

Niekorzystne jest również sadzenie iglaków, chyba że jest to ogród na terenach leśnych, gdzie iglaki stanowią typową roślinność lokalną. Iglaki powodują erozję i zakwaszenie gleby. Znacznie lepsze dla ogrodu ekologicznego są drzewa liściaste.

Błąd, który źle wpływa na ekosystem, polega na usunięciu istniejącej gleby oraz przywiezieniu i wysypaniu ziemi z innego terenu. W ten sposób zaburzamy miejscowy ekosystem, niszczymy też ekosystem w miejscu, z którego ziemia została przywieziona.

Kompostownik jest nieodzowną częścią ogrodu ekologicznego. To miejsce, gdzie trafia m.in. skoszona trawa i odpadki organiczne
Kompostownik jest nieodzowną częścią ogrodu ekologicznego. To miejsce, gdzie trafia m.in. skoszona trawa i odpadki organiczne

Samowystarczalność

Na ile jest to możliwe, ogród powinien być samowystarczalny. Oznacza to samodzielne rozmnażanie roślin, produkowanie własnych nawozów (np. kompostu), stosowanie naturalnych sposobów walki z chorobami i szkodnikami (np. przez sadzenie roślin odstraszających szkodniki).

Naturalne nawożenie i ochrona przed szkodnikami

W ogrodzie ekologicznym należy zrezygnować ze stosowania nawozów sztucznych i chemicznych środków ochrony roślin. Środki takie są obce naturze, szkodliwe dla środowiska i użytkowników ogrodu.

W ogrodzie ekologicznym stosujemy:

  • naturalne nawozy (kompost, gnojówkę, kurzak itp.). Kompostownik jest nieodzowną częścią ogrodu ekologicznego. To miejsce, gdzie trafia m.in. skoszona trawa i odpadki organiczne z domu,
  • płodozmian polegający na takiej kolejności sadzenia roślin, aby nie wyjaławiać ziemi. Musimy w tym celu zdobyć wiedzę o kolejności sadzenia roślin na tej samej grządce, aby nie wyjaławiały gleby, zaś wzbogacały ją o składniki odżywcze dla następnych roślin,
  • naturalne zwalczanie chorób i szkodników (napary i wyciągi z innych roślin),
  • allelopatię, czyli wiedzę na temat wzajemnego wpływania na siebie roślin i grzybów. Wiedza ta pozwala na sadzenie obok siebie roślin, które wzajemnie sobie sprzyjają lub odstraszają szkodniki. Zamiast stosowania chemicznych środków ochrony roślin można w pobliżu upraw posadzić rośliny, które trują lub odpędzają szkodniki.

Ogród powinien być samowystarczalny. Dla ogrodnika oznacza to samodzielne rozmnażanie roślin, produkowanie własnych nawozów i stosowanie naturalnych sposobów walki z chorobami i szkodnikami.

Dobre warunki dla zwierząt

Ogród ekologiczny powinien być także domem dla pożytecznych organizmów, które korzystnie wpływają na ekosystem. Zwierzęta i owady powodują, że ekosystem naturalnie się reguluje. Aby w ogrodzie zagościły zwierzęta i owady, należy:

  • posadzić rośliny miododajne przyciągające pszczoły,
  • tworzyć schronienia lub domki dla owadów,
  • ustawić bezpieczne poidełka dla owadów i ptaków,
  • stworzyć zakątek, gdzie będą bytować dzikie zwierzęta. Cichy kąt ogrodu może stać się domem dla jeży, w skalniaku zamieszkają jaszczurki, a w oczku wodnym żaby, żywopłot może stać się miejscem bytowania ptaków,
  • wybrać drewniane ogrodzenie bez wysokiej podmurówki, co pozwoli dostać się do ogrodu małym żyjątkom,
  • zostawić w ogrodzie kilka kłód drewna, które pięknie wkomponują się w krajobraz i staną się domem dla pożytecznych organizmów, 
  • nie usuwać pokrzyw, które stanowią pokarm dla motyli. Można je również wykorzystać jako zioła lecznicze.
Ogród ekologiczny jest także domem dla zwierząt, które sprawiają, że ekosystem naturalnie się reguluje
Ogród ekologiczny jest także domem dla zwierząt, które sprawiają, że ekosystem naturalnie się reguluje

Dla ogrodnika świadomego ekologicznie nie ma zwierząt czy owadów, które nie są pożyteczne, gdyż wszystkie spełniają jakąś rolę, choć może jeszcze nie do końca znaną. Warto tolerować w ogrodzie nieliczne ślimaki czy krety. Jeśli jednak organizmów tych przybywa zbyt dużo i w efekcie zjadają lub niszczą nasze uprawy, należy stosować naturalne metody odstraszania. Nie zabijajmy ich, lecz zbierajmy i wynośmy do lasu. Warto też poznać metody naturalnego zniechęcenia ich do bytowania w ogrodzie.

Oszczędzanie wody i energii

Już na etapie projektowania ogrodu należy zadbać o oszczędzanie wody i energii elektrycznej. W tym celu:

  • instalujemy system automatycznego nawadniania, który włącza się tylko wtedy, gdy woda jest potrzebna,
  • podlewamy ogród rano, natomiast unikamy podlewania w ciągu dnia, gdy woda paruje, i wieczorem, gdy sprzyja rozwojowi pleśni,
  • gromadzimy deszczówkę, którą przeznaczamy do podlewania ogrodu. W tym celu można również wykorzystać ostudzoną wodę po gotowaniu ziemniaków czy makaronu, która ma dużo wartości odżywczych dla roślin,
  • stosujemy nawierzchnie przepuszczające wodę (żwir, kamienie, płyty z otworami, plastikowe kratki trawnikowe, płyty i kostki gumowe, nawierzchnie z kruszywa i żywicy czy płytki z szeroką fugą),
  • projektujemy ukształtowanie terenu tak, aby woda spływała w kierunku roślin.

Ponadto kupując narzędzia ogrodnicze, należy w miarę możliwości wybierać urządzenia ręczne i mechaniczne. W dużych ogrodach lepiej stosować narzędzia elektryczne, które są bardziej ekologiczne od spalinowych.

Dla ogrodnika świadomego ekologicznie nie ma zwierząt czy owadów, które nie są pożyteczne. Wszystkie spełniają jakąś rolę.

Ochrona przed zanieczyszczeniami

W ogrodzie ekologicznym oczywiście nie stosujemy środków chemicznych (nawozów i środków ochrony roślin). Nawozy sztuczne wyjaławiają glebę. Z kolei chemiczne środki ochrony roślin przyczyniają się do wyginięcia owadów zapylających rośliny. W ogrodzie ekologicznym stosujemy więc naturalne materiały i środki, oszczędzamy wodę i energię, nie palimy śmieci i nie wylewamy wody z detergentami, ani tym bardziej samych detergentów. Staramy się także nie stosować środków chemicznych podczas budowy i impregnacji architektury ogrodowej. 

Deszczówkę można wykorzystać do podlewania ogrodu
Deszczówkę można wykorzystać do podlewania ogrodu

Ogród ekologiczny nie oznacza naturalny

Ogród ekologiczny powinien być przyjazny dla lokalnego ekosystemu i nie niszczyć innych. Oznacza to, że sprowadzając do naszego ogrodu z innego miejsca naturalne kamienie, drewno lub glebę, musimy pamiętać, że w ten sposób możemy przyczynić się do niszczenia tamtejszych ekosystemów.

Trzeba też pamiętać, że ogród ekologiczny nie jest równoznaczny z ogrodem dziko rosnącym i niekontrolowanym. Sosując się do zasad obowiązujących w ogrodzie ekologicznym, możemy uzyskać imponujące efekty; otoczenie domu będzie prezentować się efektownie i zarazem będzie idealne do zdrowej rekreacji na łonie przyrody.

0 (0 opinii)