Ligustr pospolity – idealny na żywopłot. Uprawa krok po kroku

Ligustr pospolity – krzew idealny na żywopłot

Jako mocny, łatwy w uprawie i znoszący formowanie krzew ligustr pospolity nadaje się do tej roli bardzo dobrze. Przy tym nie jest tak monotonny, jak żywotniki (tuje): jego kwiaty, a potem owoce, ożywiają zielony wał płotu.

Ligustr pospolity (Ligustrum vulgare L.) jest krzewem z rodziny oliwkowatych. Spośród około 50 gatunków tego botanicznego rodzaju tylko on jest zadomowiony w Europie. Nazwa łacińska Liguster pochodzi prawdopodobnie od słowa ligare = „wiązać” i odnosi się do bardzo elastycznych pędów, wykorzystywanych kiedyś do wyplatania koszy.

Jak wygląda ligustr pospolity?

1. Wzrost

Ligustr pospolity rośnie jako mocno rozgałęziający się krzew i osiąga wysokość dwa do pięciu metrów. Sprężyste pędy mają korę oliwkowozieloną, a potem szarobrązową. Z wiekiem drewno ligustru staje się bardzo twarde i wytrzymałe. Płaski system korzeniowy nadaje się do umacniania luźnych gleb albo zboczy. Pędy stykające się z ziemią łatwo się ukorzeniają.

2. Liście

Liście krzewu są szerokolancetowate, ciemnozielone i ustawione naprzeciwlegle. Typowe dla oliwkowatych są skórzaste, nagie blaszki liściowe na krótkich ogonkach. Mają długość do 8 cm i szerokość do 2,5 cm. Ligustr pospolity wykazuje często atrakcyjne fioletowe przebarwienie liści jesienią. W zależności od warunków pogodowych zrzuca liście zimą, albo dopiero na wiosnę. Im niższa temperatura, tym wcześniej je traci.

3. Kwiaty

Obupłciowe, kremowobiałe kwiaty ligustru rozwijają się w czerwcu i lipcu na końcach nowych pędów. Tworzą stożkowe, groniaste kwiatostany. Kwiaty rośliny swoim intensywnym zapachem wabią pszczoły i inne owady.

4. Owoce

Z kwiatów rozwijają się niewielkie, czarno połyskujące jagody (a właściwie pestkowce podobne do jagód). Mają średnicę 5-8 mm i zawierają po 1-4 nasiona. Były kiedyś używane do barwienia tkanin i wina. Owoce rośliny są niejadalne, a nawet lekko trujące. Natomiast dla ptaków i małych zwierząt jagody stanowią ważne źródło zimowego pokarmu.

Uprawa ligustru krok po kroku

1. Wybór stanowiska i gleby dla ligustru

Najlepszym stanowiskiem dla ligustru jest miejsce ciepłe i słoneczne, chociaż toleruje również miejsca zacienione. Chętnie rośnie na glebach niezbyt wilgotnych, gliniastych, wapiennych. Ogólnie biorąc jest jednak bardzo mało wymagający i zdolny do przystosowania się do różnych warunków.

2. Jak sadzić żywopłot z ligustru?

Odpowiednią porą do tego jest jesień – najlepiej jest sadzić ligustr właśnie od września do listopada. Krzewy potrzebują do wzrostu dużo wody, a tej jest zwykle więcej w raczej deszczowych jesiennych miesiącach, niż latem. Sadzonki krzewów z odkrytym systemem korzeniowym trzeba przed sadzeniem wstawić do wody do wiadra albo wanny na kilka godzin. Rośliny przygotowane do sadzenia w pojemnikach powinny być po wyjęciu z nich zanurzone do wody, aby wypchnąć z bryły korzeniowej powietrze przed włożeniem do ziemi.

Aby krzewy dobrze się rozwijały, należy zostawić 40 do 90 cm wolnego miejsca przed i za przyszłym żywopłotem. Dla zaznaczenia jego przyszłego przebiegu dobrze jest rozciągnąć sznur. Wzdłuż sznura przygotowuje się dołki do posadzenia ligustru. Start roślin będzie ułatwiony, jeśli ziemia na dnie dołka zostanie spulchniona.

Na metr bieżący żywopłotu sadzi się dwie do czterech sadzonek – w zależności od wielkości roślin. Zagłębienia wokół sadzonek pomogą utrzymać wodę podczas podlewania. Ziemię przy sadzonkach trzeba ucisnąć i na koniec młode rośliny obficie podlać. W miarę możliwości można podłoże wokół sadzonek osłonić warstwą ściółki albo kokosowych włókien. W przypadku młodego ligustru jest bardzo ważne, aby przez pierwsze tygodnie był regularnie i intensywnie nawadniany.

3. Ligustr pospolity – pielęgnacja

Chyba żaden krzew w ogrodzie nie jest tak mało wymagający i łatwy w pielęgnacji, jak ligustr właśnie. Docenia niewielką dawkę kompostu na wiosnę, a przez regularne przycinanie zachowuje formę.

4. Jak przycinać ligustr?

Żywopłot z ligustru ma bardzo duże przyrosty i powinien być z tego względu przycinany dwa razy w roku. Po raz pierwszy pod koniec czerwca i następnie pod koniec sierpnia. Alternatywą dla cięcia późnym latem jest zabieg wykonany wczesną wiosną. Kiedy żywopłot z ligustru całkiem straci formę, można też przedsięwziąć mocne cięcie odmładzające tuż nad ziemią.

Podczas przycinania żywopłotu trzeba koniecznie zwracać uwagę na gnieżdżące się w krzewach ptaki. Zabieg formujący nie musi być wszak koniecznie wykonywany w czasie, kiedy ptaki akurat wysiadują albo karmią swoje młode.

Podczas regularnego formowania ścian żywopłotu trzeba też pamiętać, aby zielona ściana nie była szersza u góry, niż na dole. Taki żywopłot z braku dostępu światła szybko przerzedzi się w dolnych partiach i straci estetyczny wygląd. Jedynym rozwiązaniem będzie wtedy cięcie odmładzające.

5. Rozmnażanie ligustra pospolitego

Ligustr pospolity można jesienią rozmnażać z sadzonek pędowych. Taką sadzonkę przycina się z tegorocznego zdrowego pędu, z którego usunięto liście (o ile wcześniej same nie opadły). Dwudziestocentymetrowe kawałki pędów umieszcza się w ziemi – albo w doniczkach, albo bezpośrednio w ogrodzie. Przed zimą trzeba zabezpieczyć sadzonki grubą warstwą ściółki. Przy odrobinie szczęścia utworzą się w przyszłym roku korzenie i pączki liściowe. Nie można dopuścić, aby młode rośliny przeschły. Jesienią mogą być w ten sposób wyhodowane sadzonki przeniesione na docelowe miejsce.

Najpopularniejsze odmiany ligustru pospolitego

Poza gatunkiem botanicznym, spotykanym w naturze, w ogrodach sadzone są liczne odmiany hodowlane tego krzewu.

• Ligustr pospolity 'Argenteovariegatum'. Odmiana o dwubarwnych liściach. Ciemnozielone liście posiadają białokremową obwódkę. Dorasta do ok. 2 m wysokości. Jesienią liście przebarwiają się na kolor fioletowy. Pachnące kwiaty są białe, małe i zebrane w wiechy na szczycie pędów. Ciemnogranatowe owoce utrzymują się długo na krzewach. Są zjadane przez ptaki.
• Ligustr pospolity 'Pyramidale'. Krzew ma pokrój zwarty, gęsty i wyprostowany. Wszystkie pędy rosną do góry. Liście ma ciemnozielone, przebarwiające się jesienią na fioletowo. Owoce są zielone przez cały sezon, również zimą. Wyjątkowo mało wymagająca odmiana, nawet jak na ligustr.
• Ligustr pospolity 'Aureum'. Wyprostowany krzew o wysokości do 2 m i liściach eliptycznych, żółtego koloru. Owoce dojrzałe mają ciemnogranatowy kolor. Niejadalne dla ludzi, ale chętnie zjadane przez ptaki.
• Ligustr pospolity 'Atrovirens'. Zwarty i wyprostowany pokrój. Dorasta do 3-4 m wysokości. Liście ma eliptyczne ciemnozielonej barwy. Jesienią zmieniają kolor na fioletowy. Owoce pozostają zielone przez cały czas.
• Ligustr pospolity 'Compacta'. Krzew niski i bardzo wolno rosnący. Osiąga zaledwie około metra wysokości. Liście ciemnozielone, przebarwiające się jesienią na fioletowo. Dojrzałe owoce są czarne, długo utrzymują się na gałęziach.
• Ligustr pospolity 'Lodense'. Bardzo niski, wyprostowany krzew o wysokości do 80 cm. Liście ma zielone, przybierające jesienią odcień fioletowy. Owoce dojrzałe są błyszczące, fioletowe i chętnie zjadane przez ptaki.