Laurowiśnia wschodnia – uprawa, wymagania, pielęgnacja

Skąd pochodzi laurowiśnia?

Laurowiśnia wschodnia (Prunus laurocerasus), wawrzynośliwa albo laurośliwa jest rośliną wieloletnią z rodziny różowatych. Nie chodzi o jakiś gatunek wawrzynu, ale o wieczniezieloną krewniaczkę wiśni i śliwy. Laurośliwa pochodzi z rejonu Azji Mniejszej, a jej naturalny obszar występowania sięga po Bałkany. Ze względu na wrażliwe na mróz zimozielone liście, na północ od Alp krzew nie jest w naturalnym środowisku konkurencyjny.

Siewki krzewów ogrodowych rozprzestrzeniają się jednak lokalnie poza miejscem uprawy, ponieważ odmiany ogrodowe są zazwyczaj bardziej mrozoodporne niż dzikie gatunki, a poza tym klimat w ostatnich dziesięcioleciach stał się wyraźnie cieplejszy.

Jak wysoka może być laurowiśnia wschodnia?

Podczas gdy dzikie laurowiśnie w swoim naturalnym środowisku osiągają wysokość do siedmiu metrów, ogrodowe egzemplarze, nawet bez przycinania, rzadko dorastają powyżej czterech metrów. Długie do 15 cm, całobrzegie, eliptyczne, zaostrzone liście są grube i ciemnozielone. Górna powierzchnia blaszki liściowej jest gładka i błyszcząca, ale od spodu widoczne jest wyraźnie żebrowanie.

Podobieństwo formy i koloru do liści wawrzynu (Laurus nobilis) znalazło swoje odbicie w nazwie. W górnej części ogonka liściowego znajdują się dwa czerwone miodniki (gruczoły wydzielające nektar, występujące też u wiśni ptasiej). Są one szczególnie aktywne w pierwszych tygodniach po rozwoju pąków i mogą wabić mrówki.

Docelowa szerokość krzewu określa odstęp między roślinami, a ten powinien wynosić 80-100 cm.

Od maja do czerwca rozwijają się kremowobiałe, delikatne i pachnące kwiaty zebrane w wyprostowane, wzniesione grona. W sierpniu powstają grona czerwonych pestkowców, które dojrzałe przybierają czarną barwą. Są kuliste, czasem jajowate, mają średnicę do ok. 12 mm. W stanie surowym są trujące.

Stanowisko i podłoże dla laurowiśni

Laurowiśnia wschodnia nie jest w stosunku do stanowiska szczególnie wymagająca. Rośnie w miejscach słonecznych, półzacienionych i cienistych. Tylko w głębokim cieniu pod wysokimi drzewami nie za bardzo jej się podoba. W bardzo chłodnych regionach powinno się sadzić laurowiśnię na stanowiskach półzacienionych i cienistych, dobrze osłoniętych od wiatru, inaczej zimowe słońce może uszkodzić liście. Obecność innych drzew nie jest problemem – zdolne do konkurencji, głębokie korzenie laurowiśni rosną nawet w gęstej plątaninie systemu korzeniowego brzozy albo klonu zwyczajnego.

Laurowiśnia wschodnia nie jest w stosunku do stanowiska szczególnie wymagająca.

Jeśli chodzi o glebę, krzew również nie stawia specjalnych warunków. Preferuje próchniczne i żyzne gleby gliniaste, rośnie jednak bez problemu również na umiarkowanie suchych, piaszczystych glebach. Tutaj jest nawet nieco bardziej odporna na mróz, ponieważ pędy roczne prędzej jesienią drewnieją. Pod względem wartości pH także nie ma ograniczeń; gleba może być od umiarkowanie kwaśnej po alkaliczną. Natomiast nie znosi gleb zbitych i skłonnych do tworzenia zastojów wody. Umiarkowany opad liści jest pierwszym sygnałem ostrzegawczym niekorzystnych warunków glebowych.

Jak posadzić laurowiśnię wschodnią?

Planując sadzenie laurowiśni wschodniej, trzeba koniecznie brać pod uwagę jej chęć do rozrastania się. Docelowa szerokość krzewu określa odstęp między roślinami, a ten powinien wynosić 80-100 cm. Chociaż ten gatunek może być sadzony do gruntu przez cały rok, najlepszą porą na to jest jednak wiosna lub jesień. Gleba przed sadzeniem powinna być głęboko spulchniona.

Podlewać laurowiśnię należy dopiero wtedy, kiedy wierzchnia warstwa ziemi całkowicie przeschnie.

Dołek pod sadzonkę trzeba wykopać obszerny, aby bryła korzeniowa znalazła dostatecznie dużo miejsca. Zasada jest prosta: średnica dołka powinna być dwukrotnie większa od średnicy bryły korzeniowej. Sadzonkę należy umieścić w dołku, ostrożnie obsypać ziemią i ucisnąć ją, aby nie powstawały puste przestrzenie. Na koniec roślinę trzeba obficie podlać. Warstwa ściółki z kory na wierzchu utrzymuje dłużej wilgoć w glebie i zapewnia roślinie od początku składniki pokarmowe.

Laurowiśnie może być posadzona w pobliżu azalii i różaneczników, krzewów iglastych, jak również paproci i roślin okrywowych. Także funkie i konwalie wyglądają bardzo pięknie w towarzystwie laurowiśni. Obok pojedynczych nasadzeń, bardzo często stosuje się laurowiśnię do tworzenia żywopłotów. Efektowną kombinację można uzyskać z głogownikiem Frasera, zimozielonym krzewem, który wiosną ma jaskrawoczerwone przyrosty.

Pielęgnowanie laurowiśni

Podlewać laurowiśnię należy dopiero wtedy, kiedy wierzchnia warstwa ziemi całkowicie przeschnie. Zapobiega to powstawaniu chorób grzybowych. Zasilanie nawozem nie jest konieczne, do dobrego wzrostu wystarczy ściółkowanie. Celowe może być zasilenie krzewu pod koniec sierpnia nawozem potasowym, który wzmacnia mrozoodporność liści.

Nasiona laurowiśni zawierają prunazynę, glikozyd cyjanogenny, tworzący w procesie trawienia w żołądku kwas cyjanowodorowy.

Jakie jest zastosowanie laurowiśni?

W regionach o łagodniejszym klimacie laurośliwa wschodnia ze swoimi gęstymi, zimozielonymi liśćmi doskonale nadaje się na żywopłoty i rabaty. Bardzo dobrze pasuje na przykład do ogrodów śródziemnomorskich, ponieważ przypomina często tam stosowany wawrzyn. Nadaje się nie tylko na żywopłoty, ale również na formowane solitery, na przykład w kształcie dużej kuli albo prostopadłościanu.

Słabo rosnące odmiany albo kultywary okrywowe można z powodzeniem zastosować jako podsadzenia pod drzewa z nietolerancyjnym systemem korzeniowym. Także jako element swobodnie rosnących, mieszanych żywych zasłon, laurośliwa stanowi dobry wybór, w końcu ten zimozielony krzew nie zawsze musi być poddawany formowaniu.

Nasiona laurowiśni zawierają prunazynę, glikozyd cyjanogenny, tworzący w procesie trawienia w żołądku kwas cyjanowodorowy. Poprzez gotowanie trujące substancje ulegają zniszczeniu i dlatego z owoców laurowiśni można sporządzać przykładowo dżemy i galaretki.

Odmiany laurowiśni

Z dziko rosnącego gatunku Prunus laurocerasus powstało z biegiem lat na skutek selekcji i krzyżowania mnóstwo różnych odmian laurośliwy wschodniej. Różnią się między sobą wysokością wzrostu i pokrojem, wielkością i formą liści, a także odpornością na mróz. Planując sadzenie w ogrodzie laurowiśni, można wybrać odpowiednią odmianę w zależności od miejsca, w którym będzie rosnąć, warunków glebowych i wielkości wolnej przestrzeni dookoła.

Odmiany zimoodporne

‘Etna’ – osobliwością tej odmiany jest niezwykły kolor młodych liści. Dorasta do około dwóch metrów wysokości i szerokości, i posiada średni roczny przyrost ok. 30 cm. Brązowe względnie brązowoczerwone pędy mają szerokie i grube liście. Poza tym odmiana dobrze znosi przycinanie i nadaje się również do małych ogrodów.
‘Herbergii’ – odmiana o szczególnie smukłym pokroju i wysokości do 3,5 m. Posiada grube liście, które w porównaniu z innymi odmianami są stosunkowo małe. Mocna odmiana, najczęściej spotykana w naszych ogrodach. Jest odporna na chorobę grzybową zwaną dziurkowatością liści drzew pestkowych.

‘Brenella’ – azjatycka odmiana osiągająca ok. 2 m wysokości i 1,2 m szerokości. Dzięki dobrej mrozoodporności znosi spadki temperatur do -35°C. Podłużne, jajowate liście promieniują mocną, ciemną zielenią.
‘Winterstar’ – o zaletach tej odmiany świadczy już sama nazwa. Nawet długie okresy mrozu i mocne nasłonecznienie zimą nie wyrządzają tej odmianie szkody. Osiąga wysokość ok. 2 m i szerokość 1,8 m. Mocny i odporny krzew nadaje się doskonale na żywopłoty. Liście są połyskująco ciemnozielone z wierzchu i jasnozielone pod spodem blaszki liściowej.

Szybko rosnące odmiany laurowiśni osiągają przyrosty roczne rzędu 70 cm i dorastają łącznie do 5 m.

Odmiany na żywopłoty

Laurowiśnie są z powodu zimozielonych liści i szybkiego wzrostu popularną rośliną na żywopłoty. Niektóre odmiany nadają się do tego celu lepiej niż inne.

‘Genolia’ – zimoodporna odmiana o wyprostowanym i smukłym kolumnowym pokroju, o szerokości do 1 m, idealnie nadaje się na żywopłoty. Rośnie wolno, ni wymaga więc częstego przycinania. Dorasta do 3 m i ma ciemnozielone, skórzaste i wąskie liście.
‘Reynvaanii’ – pięknie wyniosła i mało wymagająca odmiana żywopłotowa rośnie nawet w cieniu w mało optymalnych warunkach stanowiskowych. Długie, wąskie liście prezentują się w połyskującej ciemnej zieleni. Dorasta do 3 m wysokości i jest zdecydowanie zimoodporna.

‘Otto Luyken’ – bardzo mrozoodporna odmiana przekonuje niskim (do 1,5 m) wzrostem, gęstym i krzaczastym pokrojem. Nadaje się do grupowych nasadzeń w roli rośliny okrywowej albo jako niski żywopłot. Posiada stosunkowo małe, wąskie liście. Roczny przyrost wynosi tylko ok. 20 cm.
‘Grenpeace’ – łatwa w uprawie odmiana jest wspaniale zimoodporna i rośnie w umiarkowanym tempie. Osiąga wysokość do 4 m i szerokość 1,8 m żywopłotu. Eliptyczne liście są na brzegach ząbkowane i mają nasyconą barwę zieleni.

Pośród wielkiego wyboru odmian laurowiśni zdarzają się prawdziwe atrakcje i osobliwości.

Odmiany szybko rosnące

Szybko rosnące odmiany laurowiśni osiągają przyrosty roczne rzędu 70 cm i dorastają łącznie do 5 m. Mogą służyć jako szybka i szczelna zasłona albo jako solitery na ogrodowej rabacie.

‘Caucasica’ – odmiana o wąskich, zaostrzonych liściach, stosunkowo dobrze odporna na mróz. Po wyjątkowo mroźnej zimie roślina odbija na nowo. Nadaje się do roli solitera albo do nasadzeń żywopłotowych. Wykazują dużą odporność na choroby.
‘Diana’ – odmiana o mocnym wzroście, stożkowym pokroju i z jajowatymi, zaostrzonymi liśćmi. Młode pędy mają odcień lekko miedziany. Wykazuje dużą mrozoodporność (do -35°C), nadaje się do nasadzeń pojedynczych, grupowych i w formie żywopłotu.
‘Hibani’ – piękna nowa odmiana o mocnym, wysokim i szerokim wzroście. Liście ma wąskie, zaostrzone. Młode pędy wykazują lekkie zabarwienie w kolorze miedzi. Dorasta do 3 m wysokości i 1,5 m szerokości.

Odmiany szczególnie efektowne i nisko rosnące

Pośród wielkiego wyboru odmian laurowiśni zdarzają się prawdziwe atrakcje i osobliwości. Na przykład odmiany o niecodziennej formie wzrostu albo szczególnym wyglądzie.

‘Mount Vernon’ – odmiana o płożącym, płasko rozłożonym wzroście, o wysokości ok. 35 cm i szerokości do 120 cm. Nadaje się idealnie jako roślina okrywowa. Liście są ciemnozielone i podłużne. Wytrzymuje spadki temperatury do -35°C i rośnie również w mocno zacienionych miejscach z dużą konkurencją korzeni innych drzew.
‘Charry Brandy’ – odmiana o wysokości do 80 cm i szerokości do 3 m nadaje się idealnie do obsadzenia powierzchniowego. Jest odporna na mróz i dobrze znosi przycinanie. Eliptyczne, podłużne liście są ciemnozielone i połyskujące.
‘Marbled White’ – liście tej odmiany są efektownie biało nakrapiane. Rośnie dosyć wolno, rozgałęzia się i ma gęsty pokrój.
‘Tico’ – osobliwością tej odmiany są brązowo zabarwione kwiaty. Poza tym odznacza się dużą mrozoodpornością, podatnością na cięcie i wysokością wzrostu do 2,5 m.