Śliwki z ogrodu – popularne odmiany do Twojego ogrodu

W przypadku wielu roślin użytkowych i ozdobnych wielowiekowa selekcja doprowadziła do powstania hybryd i kultywarów o efektownych kwiatach, dużych i smacznych owocach, albo barwach niespotykanych w naturze. Tak jest również ze śliwami, które uprawiali Persowie, Grecy i Rzymianie. W Polsce wzmianki o śliwach pochodzą z XII w.

Śliwki z ogrodu – popularne odmiany do Twojego ogrodu

Śliwa domowa (Prunus domestica) nie jest dziko występującym gatunkiem botanicznym jak na przykład sosna zwyczajna, czy dąb szypułkowy. Pojawiła się w wyniku krzyżowania naturalnych gatunków śliwy, głównie tarniny i wiśniowej. Owoce gatunków naturalnych są mniejsze, kwaśne i cierpkie. W przypadku wielu roślin użytkowych i ozdobnych wielowiekowa selekcja doprowadziła do powstania hybryd i kultywarów o efektownych kwiatach, dużych i smacznych owocach, albo barwach niespotykanych w naturze. Tak jest również ze śliwami, które uprawiali Persowie, Grecy i Rzymianie. W Polsce wzmianki o śliwach pochodzą z XII w.

Węgierki, mirabelki, renklody…

Aby jakoś uporządkować ponad dwa tysiące odmian hodowlanych, wydzielono cztery podgatunki śliwy domowej, a wśród nich jeszcze odmiany botaniczne. Brzmi to trochę skomplikowanie, ale jest w tym porządkująca logika: naturalna odmiana jest uznaniem odrębności dużej grupy osobników w obrębie tego samego gatunku (albo podgatunku), która powstała na skutek wpływu lokalnego środowiska. Odmiana hodowlana (kultywar) jest natomiast sztucznym dziełem ogrodników, wynikiem ich wieloletnich prac selekcyjnych. 

• Prunus domestica L. subsp. insititia – mirabelki i lubaszki – drobne owoce o różnej barwie, miąższ bardzo dobrze odchodzi od pestki.
• Prunus domestica L. subsp. Italica – renklody i śliwki okrągłe – owoce duże, kuliste, żółte lub zielone, miąższ dobrze odchodzi od pestek.
• Prunus domestica L. subsp. Intermedia – śliwki owalne, jajowate o półwęgierki – owoce duże albo średniej wielkości, żółte, fioletowe, granatowe.
• Prunus domestica L. subsp. oeconomica – węgierki – owoce niewielkie, miąższ bardzo dobrze odchodzi od pestek. 

W Polsce wzmianki o śliwach pochodzą z XII w.

Z białych, pięciopłatkowych kwiatów, które pojawiają się w kwietniu/maju, rozwijają się w ciągu lata owoce nazywane powszechnie śliwkami. W zależności od podgatunku i odmiany są one żółte, zielonożółte, czerwone, fioletowe, niebieskie albo granatowe. Ich wielkość waha się od jednego do ośmiu centymetrów. Pod względem formy bywają śliwki okrągłe i owalne. Pod względem botanicznym zarówno małe mirabelki, jak i duże renklody albo węgierki są owocami śliwy domowej.  

Odmiany śliwy – na co zwracać uwagę?

Próbując wybrać do ogrodu odmianę śliwy, z nadmiaru możliwości łatwo można dostać zawrotu głowy. Niektórzy wpadają na pomysł, aby rozpocząć uprawę śliwek w ogrodzie, kierując się smakiem. Smak owoców nie jest oczywiście bez znaczenia, niemniej jednak można wziąć pod uwagę również inne kryteria:

• Odporność – nowe odmiany śliw są stosunkowo odporne na choroby i szkodniki. Szczególnie wirus szarka był do niedawna poważnym problemem śliwkowych sadów. Przenoszony przez mszyce wirus powoduje plamy na liściach i owocach, brunatne stwardnienia są widoczne w skórce i miąższu śliwek. Zwalczanie jest możliwe tylko agresywnymi środkami chemicznymi, co szkodzi i środowisku, i owocom.
• Owocowanie – można wybrać odmiany drzew samopylnych, które mają tę zaletę, że nie muszą mieć w pobliżu innych drzew do zapylania.
• Okres zbioru – sadząc kilka śliw w ogrodzie, warto wybrać odmiany o zróżnicowanym okresie dojrzewania. Wczesne i późne odmiany śliwek zapewniają ogrodnikowi-amatorowi dostawy świeżych owoców przez kilka tygodni.  

Pod względem formy bywają śliwki okrągłe i owalne.

Popularne odmiany śliw do ogrodu

Wybór konkretnej odmiany śliwy jest ciężką sprawą nie tylko ze względu na wspomniane wyżej kryteria, ale też z powodu lokalnych warunków klimatycznych. Są śliwy, które owocują nawet w trudnych warunkach, podczas gdy inne wymagają łagodnego klimatu.

• Kalipso – polska odmiana odporna na mróz; owoce średniej wielkości, owalne, niebieskofioletowe; miąższ pomarańczowożółty, łatwo oddziela się od pestek; dojrzewa na przełomie lipca i sierpnia.
• Jojo – niemiecka odmiana odporna na szarkę; owoce średniej wielkości, lekko wydłużone, ciemnoniebieskie; miąższ żółtopomarańczowy, dosyć cierpki, jeśli w okresie dojrzewania we wrześniu jest mało słońca i ciepła; dojrzewa w drugiej połowie września; miąższ słabo oddziela się od pestek.
• Carpatin – rumuńska odmiana odporna na mróz i choroby; owalne półwęgierki dojrzewają w połowie sierpnia; owoce czarnofioletowe, miąższ żółty, soczysty, łatwo oddziela się od pestek.

Są śliwy, które owocują nawet w trudnych warunkach, podczas gdy inne wymagają łagodnego klimatu.

• Bluebell – amerykańska odmiana odporna na mróz i mało podatna na choroby; owoce duże, lekko wydłużone, fioletowoniebieskie; miąższ zielonkawożółty, aromatyczny, słabo oddziela się od pestki; owoce dojrzewają w pierwszej dekadzie października.
• Tophit – niemiecka odmiana odporna na szarkę i mróz; owoce duże, z jednej strony spłaszczone z głębokim szwem, ciemnoniebieskie; miąższ zielonożółty, smaczny, słabo oddziela się od pestki; dojrzewa pod koniec września.
• Vision – odmiana kanadyjska odporna na choroby i mróz; owoce duże, wydłużone, asymetryczne, fioletowoniebieskie z czerwonymi kropkami; miąższ żółty, smaczny, łatwo oddziela się od pestki; owoce dojrzewają pod koniec września.

Stare odmiany śliw

• Graf Althan – niemiecka odmiana z końca XIX wieku; renkloda o złotożółtym miąższu; skórka niebieskoczerwona, w pełni dojrzała – krwistoczerwona; dojrzewa pod koniec sierpnia.
• Wagenheimer – węgierka z końca XIX wieku; odporna na chłodny klimat i choroby, samopylna; owoce okrągłe, ciemnofioletowe, słodkie; dojrzewa pod koniec sierpnia.
• Oullins Reneklode – francuska odmiana stanowiąca dowód na to, że żółte śliwki mogą być równie słodkie, jak granatowe; dojrzewa od połowy sierpnia.

• Królowa Wiktoria – bardzo duże żółte śliwki z rumieńcem od słonecznej strony; żółty miąższ jest soczysty, aromatyczny i łatwo oddziela się od pestki; dojrzewa w połowie sierpnia.
• Anna Späth – odmiana doskonała na ciasto ze śliwkami; owoce ciemnoniebieskie, żółtozielony miąższ; odporna na choroby; dojrzewa pod koniec września.