Jabłoń w ogrodzie – najpopularniejsze odmiany

Jabłoń z długą historią

Już od ponad 2000 lat odmiany jabłoni domowej (Malus domestica) są przez człowieka uprawiane celowo. Co ciekawe, gatunek wyjściowy powstał w wyniku samoczynnej krzyżówki kaukaskich jabłoni Malus pumila i Malus silvestris. Obecnie istnieje w świecie ponad 15 tysięcy rozmaitych odmian hodowlanych jabłoni (Homer wspomina w Odysei o 10 odmianach jabłoni w sadzie Odyseusza). 

Różnice między odmianami istnieją też pod względem okresu dojrzewania i trwałości.

W tym bogactwie odmian trudno jest zdecydować się na jakąś jabłoń do przydomowego ogrodu. Wybierać można zarówno pośród nowych, jak i dawno uznanych odmian krajowych i zagranicznych. Poszczególne warianty jabłek różnią się zewnętrznie – od odmian czerwonych i żółtych do zielonych – oraz smakowo. Słodkie, kwaśne albo wyjątkowo soczyste – w zależności od swoich właściwości, nadają się jabłka przykładowo na sok, mus, ocet albo owocową brandy. Różnice między odmianami istnieją też pod względem okresu dojrzewania i trwałości. Każdy ogrodnik-amator może z takiej obfitości wybrać coś dla siebie. Aby ten wybór choć trochę ułatwić, przedstawiamy kilkanaście popularnych odmian jabłoni. Trzeba jednak podkreślić, że jest to wybór jak najbardziej subiektywny.

Najlepsze jabłka letnie

Czyżby jabłka nie były owocami jesiennymi? Nie koniecznie, istnieje wiele odmian, które dojrzewają już w ciepłych miesiącach i są doskonałe do bezpośredniego spożycia po zerwaniu z drzewa. Należą do nich między innymi:

• Charłamówka (Earl Joe, papierówka jesienna, Augustapfel)
  Stara odmiana rosyjska z XVIII wieku albo starsza. Średniej wielkości jabłka z jasnożółtą skórką w czerwone smug; biały, soczysty miąższ o winno-kwaskowym smaku; zbiory od sierpnia do września. Odmiana mało wymagająca co do gleby i klimatu. Najlepiej rośnie na glebie piaszczystej, lekko kwaśnej, na stanowisku słonecznym. 
• Delbarestivale (Delba, Delcorf)
  Pochodzi z hodowli francuskiej. Okrągłe, średniej lub dużej wielkości jabłka, zielonkawożółte; dojrzewają od sierpnia do września; smak słodkawy z kwaśnym odcieniem; mogą być przechowywane do dwóch miesięcy; chrupkie i soczyste.
• James Grive (Rubin)
  Średniej wielkości jabłka o gładkiej, żółtej skórce; w czasie zbiorów od sierpnia do września czerwonawo paskowane; miąższ soczysty o słodko-kwaskowym smaku.

• Retina 
  Mocna i odporna odmiana; jabłka duże, podłużne o żółtozielonej skorce z ciemnoczerwonawym zabarwieniem w okresie zbiorów; zbiór od września do października; miąższ soczysty o smaku słodko-kwaskowym; niewrażliwe parch, mączniaka i zarazę ogniową.
• Zimtapfel
  Niewielkie okrągłe jabłka o żółtawej skórce i rumieńcach od słonecznej strony; żółtawy, soczysty miąższ smakuje słodko-kwaśno i przypomina smak cynamonu; dojrzewa od września do października.

W tym bogactwie odmian trudno jest zdecydować się na jakąś jabłoń do przydomowego ogrodu.

Najlepsze jabłka jesienne

• Braeburn
  Odmiana z Nowej Zelandii znaleziona przypadkowo w żywopłocie, prawdopodobnie krzyżówka ‘Cox Orange’ i ‘Lady Hamilton’; średniej wielkości jabłka o wysokiej zwartości witaminy C; złotożółta skórka i chrupiący miąższ; dojrzewa od połowy października; mocne, trwałe jabłka, mogą być przechowywane do kwietnia; daje obfite zbiory; owoce przydatne do przerobu i spożycia na surowo.
• Danziger Kantapfel (Kantówka Gdańska)
  Stara odmiana z XVIII wieku; średniej wielkości jabłka wyraźnie lekko kanciaste – stąd nazwa; skórka gładka, zielonożółta z czerwonawymi smugami prawie na całym jabłku pod koniec dojrzewania; aromatyczny miąższ o łagodnie kwaskowatym smaku; jabłka bardzo dobrze się przechowują.

• Antonówka
  Rosyjska odmiana z początku XIX wieku; średniej wielkości jabłka, kuliste, lekko wydłużone; skórka gładka, zielona, w pełni dojrzałe nabierają słomkowego koloru; lekko kwaśne, soczyste.
• Holsteiner Cox
  Północnoniemiecka odmiana z początku XX wieku; duże, zielonawo-żółte jabłka; biały, aromatyczny miąższ z lekko kwaskowym smakiem; drzewo lubi wilgotno-chłodny klimat latem.

Istnieje wiele odmian, które dojrzewają już w ciepłych miesiącach i są doskonałe do bezpośredniego spożycia po zerwaniu z drzewa.

Najlepsze jabłka zimowe

• Golden Delicious
  Odmiana wyhodowana w USA pod koniec XIX wieku; jabłka duże, kuliste, lekko stożkowe z delikatnym żebrowaniem na powierzchni; skórka żółta z lekkim pomarańczowym rumieńcem; miąższ słodko-winny, aromatyczny, kruchy; zbiór od końca września.
• Purpurroter Cousinot
  Stara odmiana o nieznanym pochodzeniu; tradycyjne jabłka bożonarodzeniowe znane w północnych Niemczech już w XVII wieku; owoce małe do średnich, dojrzałe w kolorze krwistoczerwonym; zbiór w październiku; miąższ soczysty, kwaskowaty.

• Cox Orange
  Angielska odmiana wyhodowana około 1825 roku przez ogrodnika o nazwisku Richard Cox; jabłka małe do średnich, regularnego kształtu; przekrój okrągły, a cały owoc kulisty i gładki; skórka jasnożółta z rumieńcem na nasłonecznionej stronie; miąższ kruchy, słodki i soczysty; owoce trwałe.
• Goldparmäne (Reine des Reinettes)
  Jedna z najstarszych odmian jabłek, prawdopodobnie powstała w XVI wieku w Normandii; jabłka średniej wielkości, kuliste, lekko spłaszczone; skórka zielonawo-żółta; smak słodko-kwaskowy z nutą orzechową; wprawdzie dobrze smakują świeżo zerwane, to jednak pełnię smaku osiągają po kilku tygodniach leżakowania. 

• Jonagold
  Odmiana wyhodowana w USA w połowie XX wieku; jabłka bardzo duże, żółtawe; aromatyczne i łagodnie kwaśne; mogą być długo przechowywane.
• Kaiser Wilhelm
  Jedna z najbardziej popularnych starych odmian z XIX wieku; duże, okrągłe jabłka z żółtą, a po dojrzeniu z intensywnie czerwonawą skórką; miąższ żółtawobiały, soczysty, kwaskowy; jabłka dobre na sok i do ciasta.