Trzmielina – uprawa, odmiany i pielęgnacja

Większość z nich to krzewy albo niewielkie drzewa. Niektóre z nich są zimozielone. Mogą tworzyć płożące pędy albo wspinać się czepnymi korzeniami na pnie drzew, skały i mury.

Zastosowanie różnych odmian trzmieliny

Spośród licznych gatunków i odmian można wybrać trzmielinę, która stworzy w ogrodzie gęstą okrywę, będzie ozdobą w formie niewielkich krzewów albo wyrośnie na majestatycznego solitera. W zależności od odmiany trzmielina dorasta 2 do 5 m wysokości i tworzy z wiekiem mniej lub bardziej rozłożyste korony. Ogrodowe formy trzmieliny płożącej albo pnącej mogą przy odpowiednich podporach osiągnąć nawet 10 m wysokości. Liście są stosunkowo małe, okrągławe do podłużno-owalnych. Wszystkie gatunki zrzucające liście na zimę wykazują jesienią bardzo intensywne przebarwienie liści na kolor pomarańczowy do czerwonego. Również zimozielone trzmieliny pnące zabarwiają zimą swoje liście na kolor lekko różowy do czerwonawego.

W zależności od odmiany trzmielina dorasta 2 do 5 m wysokości i tworzy z wiekiem mniej lub bardziej rozłożyste korony.

Zielonkawożółte kwiaty trzmieliny rozwijają się w maju i są naprawdę małe i niepozorne. Natomiast owoce tego krzewu, czterograniaste torebki, są bardzo efektowne. Nasiona otoczone pomarańczową osnówką wychodzą z torebki, która kolorem i kształtem przypomina kardynalski biret. Stąd wzięła się trochę przekorna niemiecka nazwa trzmieliny „Pfaffenhütchen“ (księży kapelusik).

Wysokie odmiany z ich wspaniałym przebarwieniem liści i malowniczą koroną są idealne do nasadzeń pojedynczych. Ze względu na stosunkowo wysoką cienioznośność, trzmieliny mogą być też sadzone pod luźnymi koronami wysokich drzew. Niskie i rozłożyste nadają się na jesienne rabaty. Efektowne kompozycje tworzą z trawami ozdobnymi albo wysokimi bylinami kwiatowymi.

Jakie miejsce dla trzmieliny w ogrodzie?

Trzmielina zalicza się do roślin kochających słońce. Szczególnie odmiany o barwnych liściach nigdy nie mają dość słońca, aby odpowiednio zaprezentować swoje kolory. Ich jednobarwni krewni dobrze się czują także w półcieniu. Trzmielina rośnie doskonale na każdej ogrodowej ziemi. Swoje optimum osiąga jednak na żyznej, próchnicznej glebie, bogatej w składniki pokarmowe i o strukturze świeżej do piaszczysto-gliniastej. Jeśli tylko krzew nie będzie musiał walczyć z zastojami wody albo zbitą glebą, jego oczekiwania można uznać za spełnione. Podstawowe warunki w skrócie:

• Stanowisko słoneczne do półzacienionego.
• Ciepłe, osłonięte i bez zimnych przeciągów.
• Gleba świeża, wilgotna do umiarkowanie suchej.
• Dużo próchnicy i dobra przepuszczalność.

Podlewanie i nawożenie trzmieliny - bardzo ważne!

Gęste poszycie liści powoduje wysoki stopień wyparowania wody. Trzmielinę należy więc podlewać regularnie, ponieważ stres wywołany przesuszeniem może doprowadzić do obumarcia całej rośliny. Szczególnie wrażliwe na brak wody są krzewy uprawiane w doniczkach. Trzeba pamiętać, że gatunki zimozielone tracą wilgoć również zimą. Z tego powodu należy wykorzystać dni odwilżowe, aby dostarczyć im zapas wody.

Z kolei zapotrzebowanie na składniki pokarmowe zostaje pokryte dwukrotną dawką kompostu. Po pierwszym nawożeniu w marcu/kwietniu następuje druga porcja w czerwcu. Jeśli trzmielina rośnie w doniczce, zapasy pożywienia prędzej się wyczerpują. W tym wypadku należy zasilać ją od kwietnia co dwa-trzy tygodnie nawozem płynnym. W sierpniu kończy się nawożenie trzmieliny, aby pędy krzewu zdążyły zdrewnieć przed zimą.

Przycinanie krzewu

Dzięki temu, że dosyć dobrze znosi przycinanie, trzmielina stała się w ciągu ostatnich lat jednym z bardziej popularnych krzewów. Jeśli okazuje się, że jakieś pędy boczne zakłócają harmonijną formę, można je w okresie wegetacyjnym skrócić. Dla cięcia formującego i zachowawczego odpowiedni jest czas jesieni albo wczesnej wiosny. Przy tej okazji krzew zostaje też gruntownie prześwietlony, aby dopuścić światło i powietrze do całej rośliny.

Jak przezimować trzmielinę w ogrodzie?

Trzmielina dopiero z biegiem lat rozwija swoją odporność na mróz, dlatego też zaleca się:

• Bryłę korzeniową w gruncie zabezpieczyć przed pierwszym mrozem warstwą liści, gałęzi świerkowych albo słomy.
• Doniczkę owinąć włókniną albo innym materiałem izolacyjnym, ustawić na drewnianej podstawce, a podłoże przykryć wełną drzewną albo liśćmi.
• Mniejsze doniczki przenieść do jasnego, nieprzemarzającego pomieszczenia.

Rozmnażanie

Ponieważ trzmielina rośnie zwykle jako półkrzew, stwarza ogrodnikowi prostą metodę uzyskania nowych sadzonek - jest to zwykłe ukorzenianie odkładów. Polega na przygięciu półzdrewniałego pędu do ziemi, ułożeniu go w przygotowanym rowku i przykryciu ziemią. Lekkie nacięcie kory skłoni pęd do wytworzenia korzeni. Po kilku miesiącach, kiedy korzenie się dostatecznie rozwiną, można odciąć sadzonkę od rośliny macierzystej. Możliwe jest też rozmnażanie trzmieliny przez sadzonki pędowe, albo z nasion. Próbując metody siewu trzeba pamiętać, że mieszańce gatunkowe nie dziedziczą wprost cech rośliny macierzystej.

Uwaga! Trzmielina to roślina trująca!

Niestety, ta piękna roślina ma też swoją ciemną stronę. Wszystkie jej części, a przede wszystkim owoce, zawierają silnie toksyczne glikozydy. Niewielka ich ilość wywołuje osłabienie, wymioty i biegunkę. Spożycie ok. 30 owoców uważane jest za śmiertelną dawkę dla człowieka dorosłego. Następuje zakłócenie pracy serca, paraliż i w końcu śmierć. Z tego względu trzmielina nie nadaje się do ogrodu, w którym przebywają małe dzieci. Zatrucie grozi też zwierzętom domowym – dużym i małym.

Gatunki i odmiany trzmieliny

Do najbardziej interesujących trzmielin należą:

1. Trzmielina Fortune’a (Euonymus fortunei)

Zimozielony krzew dorastający od 30 do 60 cm wysokości, niski albo płożący. Liście ma owalne, ciemnozielone. W naturze rośnie na mokrych, względnie bagnistych terenach na brzegach strumieni. Może się wspinać po korzeniach i kamieniach do 1,5 m. Podczas upalnych dni wymaga dużej ilości wody. Potrzebuje żyznej, próchnicznej gleby.

2. Trzmielina oskrzydlona (Euonymus alatus)

Dorasta do wysokości 200-300 cm tworząc krzew o nieregularnym pokroju. Dobrze rośnie na stanowiskach słonecznych do lekko półzacienionych. Latem wymaga obfitego podlewania. Pięknie przebarwia się na intensywne odcienie czerwieni.

3. Trzmielina pospolita (Euonymus europaeus)

Krzew o wysokości 150 do 600 cm. Jeden z dwóch gatunków rodzimych spotykanych w Polsce. Liście stają się jesienią intensywnie czerwone. Z niepozornych kwiatów powstają bardzo ozdobne karminoworóżowe owoce, pozostające długo na krzewie. Może rosnąć w półcieniu, ale wówczas zarówno liście, jak i torebki nasienne nie są już tak efektownie wybarwione.

4. Trzmielina płaskoogonkowa (Euonymus planipes)

Dorasta do 200 cm wysokości. Duże, jajowate liście przebarwiają się jesienią na kolor czerwony. Kwiaty ma niepozorne, natomiast owoce są bardzo interesujące: czerwonoróżowe torebki na długich szypułkach i nasiona w czerwonych osnówkach. Rośnie na wszystkich glebach ogrodowych.

5. Trzmielina brodawkowata (Euonymus verrucosa)

Drugi nasz gatunek rodzimy, rzadziej jednak spotykany, niż trzmielina pospolita. Dorasta do ok. 250 cm wysokości jako niezbyt gęsty krzew. Gałęzie są pokryte brunatnymi brodawkami – stąd nazwa. Z czerwonej torebki zwisają czarne nasiona otoczone czerwoną osnówką.

6. Trzmielina japońska (Euonymus japonicus)

Roślina pnąca, polecana do ogrodów o słabej glebie. Lubi stanowisko półzacienione, a nawet cieniste. Dorasta do 400 cm wysokości wspinając się po ścianach i pergolach. Jest zimozielona.

7. Trzmielina Haliltona 'Popcorn' (Euonymus hamiltonianus 'Popcorn')

Odmiana azjatyckiego gatunku trzmieliny o niezwykłym kolorze owoców. Jako jedna z niewielu posiada torebki nasienne w kolorze białym, które przypominają popcorn. Nadaje się doskonale do tworzenia kompozycji z innym gatunkami. Rośnie na większości gleb ogrodowych, najlepiej na podłożu wilgotnym.

Trzmielina - poradnik pielęgnacji [WIDEO]

Polecane odmiany trzmieliny do ogrodu