Olcha w ogrodzie – jak sadzić, pielęgnować i wykorzystać drewno?
Olchowe pnie służą jako podpory słynnych weneckich budowli. Powód jest prosty: drewno olchowe, zwłaszcza olchy czarnej, jest niezwykle odporne na wilgoć. Dzięki tej właściwości olcha nadaje się doskonale do obsadzania brzegów stawów albo innych małych akwenów. Także w ogrodzie pięknie się prezentują te smukłe drzewa z dekoracyjnymi, dużymi liśćmi.
Do botanicznego rodzaju olcha (albo olsza) należy około 35 gatunków, z których trzy występują u nas w warunkach naturalnych. Z wyjątkiem andyjskiej olchy Alnus jorullensis inne gatunki można znaleźć tylko na półkuli północnej.
Stanowisko dla olchy
Jeśli chodzi o wybór miejsca w ogrodzie, olcha jest mało wybredna i zgadza się zarówno na słoneczne, jak i półzacienione. Jedynym warunkiem jest dobrze nawilżona gleba, ponieważ suszy olcha bardzo nie lubi. Z tego powodu stanowisko w pobliżu zbiornika wodnego w ogrodzie jest jak najbardziej polecane. Podłoże powinno być próchniczne, o wartości pH od lekko kwaśnej do obojętnej (od 4,5 do 7,3). Zawartość w nim torfu, gliny, piasku albo żwiru nie robi na olszy większego wrażenia. Ważniejsze jest, aby drzewo miało w dole i w górze dosyć miejsca dla rozwoju korony i systemu korzeniowego. Olcha nie tylko żyje do 120 lat, ale i rośnie do 30 m wysokości.
Sadzenie olchy krok po kroku
Sprawdź, jak sadzić olchę!
1. Wybór terminu
Najlepszą porą do sadzenia olchy jest wiosna po ostatnich przymrozkach. Ziemia jest wtedy dobrze przemoczona przez wiosenne opady, co młodemu drzewu bardzo posłuży.
2. Przygotowanie gleby
Poprawić jakość gleby dla olchy trzeba tylko wówczas, jeśli wartość pH albo wilgotność nie odpowiadają wymaganiom gatunku. Oprócz przygotowania właściwej, neutralnej do lekko kwaśnej mieszanki substratu, celowe jest silne nawodnienie dołka do sadzenia drzewka.
3. Sadzenie olchy
Olchę można sadzić albo w formie solitera, albo olchowej alei. Przy uprawie większej liczby obok siebie rosnących drzew należy zachować między nimi odległość co najmniej 5-6 metrów. Płaskie korzenie olch muszą mieć możliwość swobodnie się rozwijać. Sadząc olchę, trzeba też zwracać uwagę, aby korzenie ustawionego w dołku drzewka zostały przykryte warstwą ziemi 60-70 cm.
Jak pielęgnować olchę w ogrodzie?
Pielęgnacja olchy w kilku prostych krokach!
1. Podlewanie olchy
Dla olchy, która została posadzona nad stawem, sadzawką albo strumieniem, podlewanie staje się najczęściej zbyteczne. Inaczej jest w przypadku olch pozbawionych naturalnego zaopatrzenia w wodę. Te drzewa, zwłaszcza latem, trzeba dodatkowo nawadniać. Do podlewania olchy w ogrodzie najlepsza jest zebrana woda deszczowa. Podlewając dzrewo, nie należy bać się przesady, ponieważ jest to drzewo, które chętnie rośnie w wilgotnej glebie i nawet utrzymująca się dłużej wilgoć nie powoduje zgnilizny. Nie należy jednak mylić długotrwałej wilgoci gleby z zastojem wody. Na to olcha, jak większość innych roślin, reaguje bardzo negatywnie.
2. Nawożenie olchy
W naturalnym zaopatrzeniu olchy w składniki pokarmowe biorą udział bakterie promieniowce, które mają zdolność wiązania azotu atmosferycznego. Żyją one w brodawkach korzeniowych olchy i dostarczają drzewu przyswajalnego azotu. W zamian za to bakterie otrzymują od olchy potrzebne im składniki.
Podobną korzeniową symbiozę, czyli mikoryzę, prowadzi olcha z niektórymi grzybami, jak na przykład olszowy lejkoporek, mleczaj albo gołąbek. W tej sytuacji zadaniem ogrodnika jest przede wszystkim utrzymanie odpowiedniej dla grzybów i bakterii wartości pH gleby.
Poszczególne gatunki tego drzewa różnią się znacznie wyglądem.
3. Przycinanie olchy
Sadząc w ogrodzie młodą olchę, trzeba w pierwszych latach pamiętać o regularnym przycinaniu. Zabieg przeprowadza się najlepiej w bezmroźne dni wiosenne. Przycina się nierozgałęzione pędy, aby stworzyć bardziej kompaktową koronę. Drzewko musi mieć co najmniej trzy lata. Dopiero wtedy jest dostatecznie mocne, aby nie doczuć zbytnio przycinania.
4. Zimowanie drzewa
Wyrośnięta olsza czarna znosi mrozy do -40°C. Również inne gatunki nie marzną w temperaturze od -20°C do -30°C. Młode egzemplarze potrzebują jednak przez pierwsze trzy lata lekkiej ochrony zimowej. Wystarczy w tym celu owinąć pień drzewka włókniną. Więcej o ochronie roślin przed zimą, przeczytasz TUTAJ.
Gatunki olchy do uprawy w ogrodzie
Poszczególne gatunki tego drzewa różnią się znacznie wyglądem. Przykładowo, olcha szara (Alnus incana) ma jasnoszarą korę, prawie białą. Kora olchy czarnej (Alnus nigra) jest raczej ciemnoszara, ale z daleka wygląda na czarną. Poza tym spotyka się w ogrodach olchę czerwoną (Alnus rubra), olchę zieloną (Alnus alnobetula), olchę sercowatą (Alnus cordata) i inne.
Jak można wykorzystać drewno olchy?
Wprawdzie olcha jest sadzona w ogrodach dla celów dekoracyjnych, a nie użytkowych (od tego jest pozyskanie drewna w lasach), to jednak warto wiedzieć, czym drewno olchowe się odznacza.
- łatwe w obróbce;
- miękkie i łupliwe;
- elastyczne i trwałe;
- dobrze znosi suszenie;
- łatwo przyjmuje farby i lakiery;
- dobrze się pali, nawet w stanie mokrym.
Alergicy i pielęgnacja olchy w ogrodzie
Olcha może być jedną z największych zmór dla alergików, ponieważ jej pyłek powoduje silne reakcje alergiczne, np. katar lub zaczerwienione oczy. Okres pylenia przypada na luty oraz marzec. Warto mieć się wtedy na baczności.
Pyłek olchy osiąga bardzo wysokie stężenia w atmosferze, przekraczające nawet kilka tysięcy ziaren na jeden metr sześcienny powietrza. Intensywność pylenia zależna jest od temperatury powietrza zimą oraz wczesną wiosną.
Jeżeli w naszym domu żyją alergicy, można zdecydować się na inne drzewa, np. popularne kasztanowce, jarzębiny czy jodły. Będą równie piękne, a jednocześnie bezpieczne dla domowników.
Komentarze