Forsycja w ogrodzie – odmiany, uprawa i cięcie

Nazwa rośliny upamiętnia szkockiego botanika i królewskiego ogrodnika Williama Forsytha (1737-1804). Niestety, nie dożył on wprowadzenia w Europie forsycji jako rośliny ogrodowej w 1833 r.

Niezwykłe bogactwo kwiatów sprawia, że krzewy forsycji stają się elementem optycznie dominującym w wiosennym ogrodzie.

Niezwykłe bogactwo kwiatów sprawia, że krzewy forsycji stają się elementem optycznie dominującym w wiosennym ogrodzie. Powinny być używane oszczędnie, jako zamierzony akcent kompozycji. W małym ogrodzie mogłyby się stać wręcz monotonne. Natomiast w połączeniu z innymi krzewami ozdobnymi, bylinami i kwiatami cebulowymi, kolorystyczne oddziaływanie forsycji może jeszcze wzrosnąć.

Idealnym uzupełnieniem dla złotej barwy mogą być kwiaty niebieskie albo fioletowe – na przykład hiacyntów.

Gatunki i odmiany forsycji

Spośród 13 gatunków rodzaju Forsythia i dużej liczby odmian, w ogrodach sadzone są najczęściej:

1. Forsycja pośrednia (Forsythia × intermedia). Mieszaniec międzygatunkowy forsycji zwisłej oraz forsycji zielonej. Powstała ok. 1885 roku w Niemczech. Najpiękniejsze odmiany forsycji pośredniej, to:

• ‘Goldrausch’. Zwarty krzew o wyprostowanym pokroju o wysokości do 300 cm. Kwiaty bardzo duże. Kwitnie bardzo wcześnie, na przełomie marca i kwietnia.
• ‘Spectabilis’. Tworzy wygięte boczne pędy. Dorasta do 300 cm. Kwiaty ciemnożółte, bardzo liczne, rozwijają się w kwietniu/maju. Piękne przebarwienie liści jesienią.
• ‘Minigold’. Krzew o zwartym pokroju. Dorasta do 100-150 cm. Kwiaty jasnożółte, rozwijają się przed rozwojem liści w marcu/kwietniu. Jesienią liście przybierają złoty kolor.
• ‘Lynwood’. Krzew początkowo smukły, z czasem rozszerza się. Osiąga 200-300 cm wysokości. Jasnożółte kwiaty są rozmieszczone wzdłuż gałęzi.
• ‘Mikador’. Bardzo kompaktowy, niski krzew o wysokości do 100 cm. W końcu marca i w kwietniu rozwijają się siarkowożółte kwiaty, bardzo liczne. Długi okres kwitnienia.
• ‘Karl Sax’. Dorasta do 250 cm. Kwiaty pomarańczowożółte, bardzo długo utrzymują się na krzewie. Liście przebarwiają się jesienią na kolor czerwony.
• ‘Densiflora’. Stara odmiana forsycji (1899 r.). Dorasta do 300 cm. Jasnożółte kwiaty oblepiają całe pędy.

2. Forsycja koreańska (Forsythia ovata). Krzew niski, szeroko rozgałęziony, dorastający do 100-150 cm. Kwiaty są niewielkie, jasnożółte. Zakwita na ok. dwa tygodnie przed forsycją pośrednią. Jest jednak od niej mniej atrakcyjna.

3. Forsycja zwisła (Forsythia suspensa). Krzew dorastający do 300 cm, o cienkich, zwisających gałęziach. Kwiaty żółte osadzonena długich szypułkach.

4. Forsycja zielona (Forsythia viridissima):

• ‘Kumson’. Dorasta do 200 cm. Kwiaty żółte, niezbyt liczne. Dodatkową dekoracją krzewu są liście, zielone z kremowym unerwieniem.
• 'Bronxensis'. Niski krzew o zwartym pokroju, dorasta do 100 cm. Kwiaty żółtozielone. Liście małe, jasnozielone.

Uprawa forsycji: stanowisko, sadzenie, pielęgnacja

Najwspanialej kwitną forsycje rosnąc w pełnym słońcu. W półcieniu i cieniu ich urok stopniowo gaśnie, a i korony nie są tak gęste, jak powinny. Co do gleby mają niewielkie wymagania. Rosną na wszystkich glebach kwaśnych do zasadowych, przepuszczalnych i niezbyt suchych. Przy bardzo dużej zawartości wapnia przebarwiają czasem liście na żółto. Wysoki udział próchnicy korzystnie działa na żywotność krzewów. Chociaż forsycja jest mocnym krzewem, to ustawiczne przebywanie jej korzeni w przemoczonej ziemi prowadzi nieuchronnie do gnicia.

1. Gdzie i kiedy posadzić forsycję w ogrodzie? 

Najlepszą porą do sadzenia forsycji jest wiosna, kiedy tylko rozmarznie ziemia. Ponieważ ten krzew ozdobny zgadza się na różne warunki świetlne i glebowe, głównym kryterium przy wyborze miejsca mogą być względy estetyczne, jego pozycja w większej kompozycji. Nie bez znaczenie jest też duża wysokość i rozłożystość niektórych odmian forsycji.

Aby uniknąć powstawania szkodliwych zastojów wody, dołek do sadzenia trzeba spulchnić i ułożyć na dnie warstwę drenażową ze żwiru albo tłucznia. Sadzonkę należy po posadzeniu dobrze podlać. Forsycja dobrze sobie radzi w towarzystwie wszystkich roślin ogrodowych, dlatego nie trzeba specjalnie wybierać dla niej sąsiedztwa.

Jako soliter powinna być posadzona przynajmniej w odległości jednego metra od innych roślin, ponieważ z czasem tworzy rozbudowany system korzeniowy. Sadząc forsycję w formie żywopłotu trzeba zachować odstępy ok. 50 cm. W przypadku odmian karłowatych wystarczy połowa powyższych wartości.

2. Stała pielęgnacja forsycji: nawożenie i podlewanie

Forsycje nie wymagają wprawdzie regularnego zasilania nawozami, ale latem powinny być zawsze w porę podlewane. W czasie upałów szybko zwieszają liście, a niedostatek wilgoci może się też negatywnie odbić na tworzeniu pąków kwiatowych na przyszły rok. Nie należy zapominać o spulchnieniu gleby w obrębie korzeni i pieleniu chwastów wokół krzewu. Ponieważ forsycje mając mocny system korzeniowy nie mają raczej problemu z konkurencją, można podsadzić pod nie rośliny okrywowe.

Jak i kiedy przycinać krzew forsycji w ogrodzie?

Forsycje należą do krzewów, które młode pędy rozwijają przeważnie pośrodku starszych gałęzi. W ten sposób powstają z biegiem lat na starszych pędach w górnej ich części gęste, miotlaste rozgałęzienia. Prowadzi to do osłabienia zdolności kwitnienia. Długie pędy wyginają się pod ciężarem gałęzi łukowato na zewnątrz, przez co krzew poszerza się, a od dołu staje się rzadki. Dlatego forsycję - podobnie jak większość krzewów ozdobnych - należy przycinać o odpowiedniej porze.

1. Cięcie prześwietlające

Aby utrzymać każdej wiosny bujne kwitnienie forsycji, potrzebne jest wykonywanie co roku, a najpóźniej co dwa-trzy lata, cięcia prześwietlającego i zachowawczego. Kwiaty zawiązują się w roku poprzedzającym kwitnienie na jednorocznych pędach, jak również na krótkich gałęziach bocznych dwu- i trzyletnich pędów. Dlatego cięcie należy wykonać zaraz po okresie kwitnienia. Wiadomo wtedy, że krzew będzie miał do dyspozycji dosyć czasu, aby wytworzyć pąki na przyszły sezon. Starsze gałęzie zostają uwolnione od nadmiernego ugałęzienia i skrócone do pierwszego mocnego pączka. Najpóźniej co trzy lata jest pora na to, aby usunąć jedną trzecią starych pędów.

Jeśli forsycje tworzą gęsty żywopłot, ogrodnik-miłośnik przyrody powinien wstrzymać się z cięciem do sierpnia albo września, aby nie niepokoić gnieżdżących się w krzewach ptaków.

2. Cięcie odmładzające

Różne mogą być przyczyny potrzeby radykalnego cięcia odmładzającego forsycji. Jeśli przykładowo krzew nie był przez wiele lat przycinany, albo opanowany przez grzyby – co raczej rzadko się zdarza, trzeba wykonać ten zabieg. Optymalną porą jest zima albo wczesna wiosna przed rozwojem pędów. Wszystkie gałęzie, oprócz czterech-pięciu najmocniejszych, zostają skrócone do kliku centymetrów nad ziemią. Pozostałe pędy przycina się na końcu tak, aby mogły utworzyć nową, zaplanowaną formę korony. Szanse na to, że forsycja się zregeneruje i powróci do dawnej urody są większe, jeśli zabieg odmładzający rozłoży się na dwa lata.