Złocień karłowy, złocień maruna, złocień różowy, złocień trójbarwny – czym się różnią i jak o nie dbać?

Złocienie to urokliwe rośliny jednoroczne. Nadają się idealnie na kolorowe rabaty, ale poleca się je również jako rośliny doniczkowe. Równie trwałe są jako kwiaty cięte. W zależności od odmiany różnią się kolorem czy wielkością. Są jednak zgodne pod kątem stanowiska czy gleby. Najlepiej radzą sobie na stanowisku ciepłym i słonecznym, a idealna gleba dla nich to humusowe i przepuszczalne podłoże.

Najczęściej spotykanymi złocieniami w ogrodach są:

• złocień karłowy
• złocień maruna
• złocień różowy
• złocień trójbarwny.

Jak dbać o każdy z nich i jak je rozróżnić?

Złocień karłowy

Rośnie w formie pojedynczych, pełnych wdzięku kwiatów przypominających wyglądem margaretki. Osiągają od 15 do 30 cm wysokości. Kwitną od maja aż do października. W tej grupie roślin do wyboru mamy:

• Coleostephus nudicaule – charakteryzuje się jaskrawożółtymi kwiatami; rosną one w formie płaskich poduszek płożących pędów pokrytych niebiesko-szarymi, mięsistymi liśćmi; najpopularniejsze odmiany to ‘Kobold’ i ‘Goldzwerg’ osiągające około 20 cm wysokości
• złocień bagienny – Hymenostemma paludosum – ma soczysto zielone liście oraz kwiaty przypominające złocienie polne; wśród odmian warto wyróżnić ‘Snowland’, która wyróżnia się obfitością kwitnienia; dorasta do około 15-20 cm wysokości.

Gdzie posadzić złocień karłowy?

Złocień karłowy najczęściej można znaleźć na balkonie, jako roślinę doniczkową, a także w wiszących koszach. Dobrze prezentuje się również na jednorocznych rabach. Tam najlepiej sadzić złocienie w grupach. Wówczas gęste i zwarte poduszki kwiatów stworzą przepiękne i wyróżniające się kępy. Mogą rosnąć zarówno jako główna roślina, ale także w formie obwódki grządek. Coleostephus nudicaule sprawdza się idealnie przy brzegu pojemnika i do pojemników wiszących. Jego płożące pędy będą dzięki temu z czasem przewieszać się lekko poza skrzynkę.

Jaskrawożółte kwiaty złocienia karłowego są idealnym sąsiedztwem dla wielu gatunków. Jeśli zależy Ci na efekcie kontrastu, posadź obok niego rośliny kwitnące w równie intensywnych kolorach, np. pelargonie rabatowe, goździki brodate, lobelię, żeniszek czy szałwię. Niższy złocień najlepiej wpasuje się jako obwódki rabat z wysokimi astrami, kolorowymi cyniami lub klarkią. Równie dobrze, obok złocienia można posadzić także trawy lub niebiesko-fioletowe byliny, np. chabry, dzwonki skupione.

Jak dbać o złocień karłowy?

Złocień jest łatwy w uprawie, a najbardziej lubi stanowisko słoneczne. Preferuje podłoże humusowe i zasobne. Jeśli uprawiasz go w donicy, pamiętaj o regularnym podlewaniu. Tylko na grządkach rośliny znoszą krótkotrwałe przesuszenie.

Nawożenie należy przeprowadzać umiarkowanie, ponieważ zbyt często nawożony złocień rozwija bujne liście, zamiast kwiaty.

Jeśli chcesz pobudzić złocienie do ponownego kwitnienia, usuwaj regularnie przekwitnięte kwiaty. W połowie sierpnia możesz również wykonać cięcie odmładzające.

Szkodniki złocienia karłowego

Zdarza się, że roślinę tę atakują szkodniki. Na złocieniu karłowym najczęściej rozwija się mączniak. W przypadku wilgotnej pogody, częściej rozwija się mączniak rzekomy, a w przypadku ciepłej i suchej aury, złocień atakuje mączniak prawdziwy. Obecność szkodnika poznasz bo porażonych kwiatach i liściach oraz białym lub szaro-brązowym nalocie na pędach, liściach i kwiatach.

Złocień maruna – zioło i roślina w jednym

Złocień maruna kwitnie bujnie przez całe lato, wydając dużą liczbę biało-żółtych kwiatów. Znany jest od średniowiecza, kiedy był popularny, dlatego często występuje jako dziko rosnąca roślina. Obecnie rośnie jako rozłożysty półkrzew, osiągający do 50 cm wysokości. Charakteryzuje się pierzastosiecznymi, jasnozielonymi liśćmi o intensywnym zapachu. W medycynie używane są jako środek obniżający gorączkę i przyspieszający gojenie ran.

Jak wygląda złocień maruna?

Wykształca kwiatostany w formie koszyczków złożonych z jaskrawożółtych, rurkowatych kwiatów stanowiących centrum koszyczka i otaczającego je pojedynczego wianka białych kwiatów języczkowatych. Koszyczki zebrane są w baldachogrona. Dzięki temu są idealne jako kwiat cięty lub do suszenia.

Złocień maruna – odmiany

Odmiany tego złocienia można podzielić na wysokie i niskie. Wysokie osiągają 50-60 cm, niskie około 25-35 cm. Do niskich odmian należą:

• ‘Goldball’ – ma żółte, główkowate koszyczki złożone z rurkowatych kwiatów
• ‘Schneeball’ – mia białe kwiaty, zbudowane podobnie jak odmiana ‘Goldball’
• ‘Weisse Sterne’ – dorasta do około 25 cm
• ‘Santana’ – osiąga wysokość około 30 cm.

Odmiany wysokie z kolei to między innymi:

• ‘Roya’ – ma pojedyncze koszyczki, wyglądem przypomina rumianek
• ‘Fortuna’ – pełny, żółty środek koszyczka otoczony jest wiankiem białych kwiatów języczkowatych
• ‘Tetraweiss’ – ma bardzo duże i pełne kwiaty
• ‘Selma Sterm’ – centrum koszyczka jest wypukłe, a otoczone wiankiem kwiatów języczkowatych.

Gdzie sadzić złocień maruna?

Kwiaty te lubią pełne słońce, ale tolerują również częściowe zacienienie. Wysokie odmiany dobrze sadzić w zacisznych miejscach lub przywiązać do podpór, chroniąc kwiaty przed złamaniem.

Złocień maruna możesz posadzić obok bylin lub jako dopełnienie grządek warzywnych. Równie dobrze może być rośliną obwódkową na grządki lub rabaty, ponieważ ma krzewiasty pokrój i obficie kwitnie. Niskie odmiany z kolei nadają się do posadzenia w doniczce lub naczyniu. W takim wypadku stanowią idealną dekorację tarasów i balkonów.

Na rabacie dobrze komponuje się złocień z białymi, niebieskimi, różowymi lub fioletowymi roślinami, jak np. z ostróżkami, dzwonkami ogrodowymi, pysznogłówką. Efektownie zaprezentują się także w sąsiedztwie róż. Jeśli chcesz, możesz skomponować ją także z ziołami o fioletowych lub niebieskich kwiatach, np. z szałwią, lawendą, ogórecznikiem i hyzopem.

Szkodniki i choroby

Ta roślina uchodzi za bardzo odporną na szkodniki i choroby. Zdarza się jednak, że bywa atakowana przez mszyce. W takim wypadku na młodych pędach żerują żółte, zielone lub czarne owady. Aby się ich pozbyć, należy opłukać rośliny silnym strumieniem wody albo spryskać je wielokrotnie roztworem spirytusu i szarego mydła.

Złocień różowy – intensywny akcent

Złocień różowy pochodzi z Kaukazu i Azji. Centrum koszyczka stanowi żółta poduszeczka z rurkowatych kwiatów. Dookoła niego znajduje się wianuszek różowych, czerwonych lub bordowych kwiatów języczkowatych. Złocień różowy poznasz po żywozielonych, głęboko powcinanych liściach oraz silnie rozgałęzionym, krzaczastym pokroju.

Gdzie sadzić złocień różowy?

Pięknie prezentują się na słonecznych rabatach jako dopełnienie kompozycji kwiatowej, a także jako uzupełnienie grządek bylinowych. Dobrym miejscem dla nich są także obwódki ścieżek, alejek, tarasów. Warto tylko podwiązać wysokie pędy, by kępy nie kładły się na ziemi. Równie dobrze można je posadzić na tle murów lub iglaków czy większych krzewów. W takim wypadku złocień różowy będzie kontrastowym elementem w ogrodzie. Ich urodę wydobędziesz, jeśli posadzić je w większych grupach/kępach. Pięknie prezentuje się również jako roślina bukietowa.

Jakie sąsiedztwo lubi złocień różowy?

Dzięki temu, że złocień różowy charakteryzuje się intensywnym kolorem płatków, dobrze komponuje się z bylinami o białych lub niebieskich kwiatach, ewentualnie z roślinami o srebrzystych i szarych liściach. Rośliny, jakie sprawdzą się w towarzystwie złocienia różowego, to między innymi: łyszczec wiechowaty, biała odmiana ostrogowca czerwonego, niebieskie kwiaty driakwi kaukaskiej, kocimiętki, szałwii omszonej czy dzwonka skupionego.

Jak go uprawiać?

Przede wszystkim, złocień różowy lubi najbardziej stanowisko w pełnym słońcu i w zaciszu. Preferuje również żyzne i przepuszczalne podłoże. Od marca można wysiewać nasiona do doniczek, a pod koniec maja można przesadzać sadzonki do gruntu. Latem należy regularnie podlewać złocień, a po kwitnieniu ścinać łodygi tuż nad ziemią. Z kolei wysokie pędy, mogące się przewracać i łamać pod ciężarem kwiatów, warto podpierać i podwiązywać.

Należy też uważać na choroby. Najczęściej grozi złocieniowi różowemu porażenie werticyliozą. Grzyby rozwijają się stopniowo, co powoduje więdnięcie i usychanie pędów, począwszy od dołu. Jeśli zauważasz więdnięcie roślin, to pierwszy sygnał, że zostały zaatakowane przez werticyliozę. W takim wypadku chore okazy obetnij i zniszcz.

Złocień trójbarwny 

Kolejnym, często spotykanym w ogrodach kwiatem, jest złocień trójbarwny. Uchodzi za najpiękniejszy ze wszystkich jednorocznych złocieni. Kolorowe kwiaty pojawiają się od lipca do października na łodygach o długości 50-80 cm. Prezentują się oryginalnie, wyjątkowo i efektownie. Wszystko dzięki żywo ubarwionym, dwóm lub trzem różnokolorowym pierścieniom otaczającym ciemny środek koszyczka. Na łodygach wyrastają szaro-zielone, pierzaste liście.

Jak pielęgnować złocień trójbarwny?

Złocień nie ma większych wymagań glebowych i wodnych. Najlepiej czuje się na glebie żyznej i gliniastej. Preferuje pełne słońce, choć w półcieniu również zakwitną, ale z pewnością mniej okazale. Złocień lubi być regularnie podlewany i zasilany. Odwdzięczy się za to pięknem obfitych kwiatów.

Trzeba jednak uważać na porażenie mączniakiem. Złocień trójbarwny może ulegać temu szkodnikowi, którego rozpoznasz po białym nalocie na liściach, pędach i pąkach lub żółto-brązowych lub czerwonych plamach na górnej stronie liści. W takim wypadku jedynym ratunkiem jest usunięcie porażonych roślin.

Gdzie go sadzić i z czym komponować?

Złocienie trójbarwne nadają się idealnie na rabaty i grządki do wypełnienia miejsc między innymi bylinami i roślinami jednorocznymi. Innym rozwiązaniem jest obsadzenie dużej rabaty w całości jedynie złocieniem – to również gwarantuje niezwykły efekt.

Okrągłe koszyczki kwiatowe pięknie komponują się z wysokimi i kontrastowymi kwiatostanami mieczyków, łubinów czy ostróżek.

Z powodzeniem złocień można także uprawiać w doniczce. Kluczowe jest tu dbanie, by nie dopuścić do przesuszenia podłoża.

Podsumowując, złocienie to rośliny łatwe w uprawie. Nie wymagają zbyt dużej troski, potrzebują jedynie słonecznego stanowiska. Niemniej jednak część z nich poradzi sobie również w półcieniu. Ważne, by regularnie usuwać przekwitnięte kwiaty, co pobudzi roślinę do wydawania nowych pędów zakończonych kwiatami.