Porady

Rukiew w ogrodzie – jak uprawiać w domu i ogrodzie?

0 (0 opinii)

Rukiew wodna (Nasturtium officinale) należy do rodziny kapustowatych. Ma świeży, lekko ostry smak i jest chętnie dodawana do zup i sałatek. Jak ją uprawiać? Sprawdź nasz szczegółowy poradnik!

Rukiew wodna raczej nie nadaje się do suszenia, ponieważ traci wtedy wiele smaku i aromatu. W Polsce obok rukwi wodnej występuje też rukiew drobnolistna (Nasturtium microphyllum). W stanie naturalnym obie rukwie są jednak objęte ochroną gatunkową. 

Skąd pochodzi rukiew?

Pierwotny obszar występowania obejmował prawdopodobnie Europę i Azję, w międzyczasie roślina rozprzestrzeniła się jako neofit po całym świecie. Zasiedla z upodobaniem cieniste, czyste, płytkie wody o lekkim prądzie. Rukiew wodną znano już w starożytności jako roślinę leczniczą. Ze względu na wysoką zawartość witaminy C ceniono roślinę szczególnie jako środek zapobiegający szkorbutowi. Poza tym uchodziła za oczyszczającą krew. Grecy i Rzymianie nie uprawiali wówczas rukwi, a raczej zbierali ją z naturalnych stanowisk. Nazwa rodzajowa wywodzi się od łacińskiego nasus tortus = skręcony nos”, wyrażenia, które oznacza reakcję na spożycie ostrego w smaku ziela.     

Poznaj choroby i szkodniki rukwi wodnej
Poznaj choroby i szkodniki rukwi wodnej

Wzrost i wygląd rukwi wodnej

Rukiew wodna jest wieloletnią, zimozieloną rośliną zielną. Ma pokładające się lub wzniesione łodygi, kanciaste, wewnątrz puste. Osiągają one długość powyżej dwóch metrów i wysokość do ok. 70 cm. Liście są pierzastozłożone, soczyste, ciemnozielone i mogą dorastać do 15 cm. Rukiew wodna często bywa mylona z rzeżuchą gorzką (Cardamine amara). Ta druga nie jest wprawdzie trująca, jednak smakuje bardzo, bardzo gorzko. 

Kwiaty są białe, drobne, typowe dla rodziny kapustowatych. Rozwijają się od maja do lipca, są zebrane w bezlistne grona. 

Rukiew wodną znano już w starożytności jako roślinę leczniczą.

Uprawa rukwi wodnej

Najważniejsza w uprawie tej rośliny jest woda. Jeśli ktoś ma strumień w ogrodzie, ma szczególne szczęście, ponieważ posiada do dyspozycji prawie naturalne środowisko życia rukwi. W przeciwnym razie trzeba próbować stworzyć jej warunki zbliżone do naturalnych. Da się to zrobić przykładowo przez wykopanie odpowiedniego rowu z wodą albo uprawę w pojemnikach. Najważniejsza dla rośliny jest zawsze czysta, chłodna i dobrze natleniona woda. W ostateczności można tę kochającą wilgoć roślinę uprawiać na mokrych miejscach w ogrodzie. Rukiew wodna potrzebuje do wzrostu wciąż dużo czystej wody. 

Nadmiaru słońca roślina nie lubi i trzeba znaleźć dla niej miejsce półzacienione, a latem nawet całkiem w cieniu. Jeśli chodzi o podłoże, zależy ono od formy uprawy. Ważne jest, aby zimą nie zamarzało. Należy unikać zamarzania wody. Rozmnażanie jest proste i odbywa się poprzez siew albo sadzonki. Dobrze jest wiedzieć, że kwitnąca rukiew jest bardziej gorzka i nie nadaje się do spożycia.

Rukiew wodna musi stale rosnąć w środowisku wilgotnym.
Rukiew wodna musi stale rosnąć w środowisku wilgotnym.

Jakie stanowisko dla rukwi wodnej?

Rukiew wodna rośnie najchętniej w płytkiej wodzie potoków, stawów, źródlisk i rowów. Preferuje wodę zimną o temperaturze 10-12°C. Miejsce powinno być:

  • słoneczne do półzacienionego bez palącego słońca,
  • z płynącą wolno wodą,
  • woda powinna być płytka, nie głębsza niż 40 cm – idealna jest głębokość 15 cm,
  • znosi wyższe temperatury, jeśli wody ma pod dostatkiem,
  • do uprawy można wykorzystać ogrodową sadzawkę lub strumień. 

Najważniejsza dla rośliny jest zawsze czysta, chłodna i dobrze natleniona woda.

Podłoże i sadzenie rukwi

Jeśli chodzi o substrat, wszystko zależy od tego, gdzie rukiew ma być posadzona. W sadzawce nadaje się ostatecznie ziemia, która tam jest, ponieważ normalna ziemia ogrodowa jest zbyt żyzna i zanadto pobudza wzrost glonów. W stawie ogrodowym i na rabacie względnie w pojemniku powinien się znajdować substrat możliwie nieprzepuszczalny.  

W zasadzie można rukiew sadzić bezpośrednio w ziemię stawu, lepiej jest jednak zastosować kosze do roślin. Te można po prostu wstawić do wody i w razie potrzeby znowu wyjąć. Do drucianego kosza najpierw układa się warstwę włókniny, która zapobiega wypłukaniu ziemi. Druciany kosz ogranicza wzrost rośliny i pozwala ją kontrolować. Po posadzeniu trzeba kosz obciążyć, aby ziemia nie wypływała.

Rukiew jest smacznym dodatkiem do potraw
Rukiew jest smacznym dodatkiem do potraw

Kto nie ma w ogrodzie do dyspozycji ani strumienia, ani sadzawki, może mimo wszystko uprawiać rukiew wodną, chociaż wymaga to znacznego wysiłku. W tym celu trzeba:

  • Wykopać rów o szerokości około dwóch metrów i głębokości pół metra.
  • Konieczny jest dopływ i odpływ wody, jak również lekki spadek dna.
  • Woda musi przepływać i sięgać do wierzchołków pędów.
  • Wykorzystuje się lekko piaszczystą ziemię o pH między 5 i 7.
  • Odstęp miedzy roślinami wynosi ok. 15 cm.
  • Prostszą alternatywą jest zastosowanie pojemnika na rośliny, w którym poziom wody sięga ok. 1 cm nad ziemię.
  • W tym wypadku trudność polega na tym, że raz w tygodniu, a jeszcze lepiej częściej, woda musi być wymieniana. 

Do drucianego kosza najpierw układa się warstwę włókniny, która zapobiega wypłukaniu ziemi.

Jak podlewać i nawozić rukiew?

Rukiew wodna musi stale rosnąć w środowisku wilgotnym. Najprościej osiągnąć to, sadząc ją w strumieniu, sadzawce albo zbiorniku. W zbiornikach, w każdym razie, woda musi być regularnie wymieniana. Nawożenie nie jest konieczne. Raz posadzona rukiew nie wymaga specjalnej pielęgnacji. Kiedy już stanie się stałym mieszkańcem sadzawki albo strumienia, można ją praktycznie tylko zbierać. A ponieważ jest to bylina i w dobrych warunkach dobrze się rozmnaża, nie trzeba się o jej przyszłość martwić. 

Jak podlewać rukiew?
Jak podlewać rukiew?

Całkiem inaczej wygląda sytuacja w napełnionym wodą zbiorniku. Ważna jest tutaj częsta wymiana wody, jako że staje się ona szybko uboga w tlen, którego korzenie rośliny ciągle potrzebują. Poza tym woda staje się mętna i wzbogaca się w składniki odżywcze. Rukiew wodna potrzebuje stale czystej i świeżej wody. Niezależnie od tego roślina może wymagać ochrony przed zimnem. Wprawdzie jest w zasadzie przystosowana do naszych warunków, jednak o ile duże strumienie i zbiorniki wodne nie zamarzają, to mały pojemnik z wodą jak najbardziej. Trzeba więc pojemniki zabezpieczyć przed przemarzaniem.        

W zasadzie powinno się zbierać zielone części rośliny tylko z płynącej wody.

Zbiory rukwi wodnej

Zbiór zielonych liści i pędów trwa od września do około maja, kiedy roślina zaczyna kwitnąć. Można więc przez całą zimę korzystać z rukwi, ścinając tylko pojedyncze pędy. Trzeba tylko pamiętać, aby cięcie nie było zbyt radykalne, i żeby roślina miała możliwość nadal się rozwijać. 

W zasadzie powinno się zbierać zielone części rośliny tylko z płynącej wody. Jeśli nie ma cyrkulacji wody albo woda nie jest regularnie wymieniana, na roślinie mogą się gromadzić bakterie. Tak czy inaczej, jest oczywiście rzeczą ważną, aby zebrane części rośliny starannie wypłukać. Poza liśćmi i łodygami również kwiaty nadają się do spożycia, można wykorzystać też nasiona. 

Zbiór zielonych liści i pędów trwa od września do około maja
Zbiór zielonych liści i pędów trwa od września do około maja

Choroby i szkodniki rukwi wodnej

Jak każda roślina, tak i rukiew ma swoje problemy. Łatwo zauważyć ślimaki, które lubią ucztować na wyrastających nad wodę częściach rośliny. Od czasu do czasu można też zauważyć mszyce. Niewielkie ilości owadów można zwyczajnie zebrać albo spłukać wodą. W większych akwenach problem mogą stanowić dzikie kaczki. Wtedy pomóc mogą tylko siatki albo taśmy. Poza szkodnikami zwierzęcymi zdarza się też czasem na rukwi mączniak rzekomy – choroba grzybowa

Jeśli liście rukwi zaczynają żółknąć, wtedy na pewno coś jest z rośliną nie w porządku. Najpierw trzeba sprawdzić to, co najważniejsze: czy roślina ma pod dostatkiem wody? Brak wody i susza nie wychodzą lubiącej wilgoć rukwi na zdrowie. Inną przyczyną może być problem z korzeniami. Niedobór tlenu albo szkodniki w obrębie bryły korzeniowej mogą prowadzić do obumarcia korzeni.

Kwiaty rukwi wodnej pojawiają się każdego roku około maja. W przypadku młodej rośliny może się zdarzyć, że w pierwszym roku nie rozwinie jeszcze kwiatów. Na pewno zakwitnie w roku przyszłym.              

0 (0 opinii)