Kuklik rozesłany – uprawa, pielęgnacja i wymagania

Kukliki można więc spotkać na mokrych łąkach, w lasach i zaroślach, a także w górach, w miejscach skalistych. Powyżej górnej granicy lasu w piętrze alpejskim i turniowym rośnie jeden z przedstawicieli tego rodzaju, a mianowicie kuklik rozesłany Geum reptans. 

Pochodzenie kuklika rozesłanego 

Ojczyzną kuklika rozesłanego są Alpy, Tatry Wysokie i wschodnia część Bałkanów aż do Grecji. W Polsce występuje dziko wyłącznie w Tatrach, w Bawarii od Obersdorfu do granicy z Austrią, a w Szwajcarii na całym obszarze Alp mniej lub bardziej często.  

Niezwykłe owocostany mają również wielką wartość dekoracyjną zaraz po dużych, żółtych kwiatach. 

Kuklik rozesłany zasiedla obszary wysokogórskie do alpejskich piargów oraz rozpadliny na kwaśnych, zwietrzałych skałach. Sięga aż do poziomu niwalnego (pokrytego śniegiem) i wchodzi często w kontakt ze śnieżnymi dolinkami. Gatunek jest charakterystycznym wskaźnikiem alpejskich kwaśnych obszarów powstałych na stale świeżych lub wilgotnych, grubo- i drobnoziarnistych rumowiskach. Ubogi w próchnicę albo całkiem jej pozbawiony substrat jest naprawdę mało urodzajny. 

Ponieważ drzewa i krzewy nie są w stanie tam się osiedlić, kuklik rozesłany musiał przystosować się do życia w pełnym słońcu. Na dodatek stanowiska w wysokich górach są przez cały rok chłodne. W zagłębieniach skalnych nawet w pełni lata pozostają zwykle resztki śniegu. 

Jak wygląda kuklik rozesłany?

Geum reptans jest zimozieloną byliną i osiąga wysokość od 10 cm do 25 cm. Tworzy bardzo długie rozłogi i w korzystnych warunkach może tworzyć przypominające dywan zbiorowiska. Można powiedzieć, że ten gatunek kuklika jest „szutrowym wędrownikiem”, ponieważ potrafi swoimi nadziemnymi rozłogami przejść przez skalne rumowisko. 

Po przekwitnieniu tworzą się owoce zbiorowe złożone z niełupek.

Palowy korzeń kuklika rozesłanego sięga do 70 cm i głębiej. Liście odziomkowe mają długość do 15 cm i są pierzastozłożone. Listki są głęboko powcinane i owłosione na brzegach. Pęd kwiatowy jest w niewielkim stopniu ulistniony, zakończony dość dużym kwiatem. 

Żółte kwiaty kuklika rozesłanego pojawiają się w zależności od położenia górskiego między czerwcem i początkiem sierpnia. Są rozłożone pojedynczo na szczycie pędów i mają średnicę około 4 cm. i dużą liczbę pręcików. 

Po przekwitnieniu tworzą się owoce zbiorowe złożone z niełupek. Wydłużona szyjka słupka tworzy długi, pokryty czerwonymi włoskami wyrostek. Ma on za zadanie roznoszenie nasion przez wiatr. Dzięki tym włoskom powstaje efektowna puszysta kula, tworząca wyjątkową ozdobę, podobnie jak w przypadku dębika ośmiopłatkowego (Dryas octopetala L.) i sasanki zwyczajnej (Pulsatilla vulgaris). Z tego powodu nasi zachodni sąsiedzi nazywają ten gatunek kuklika „Petersbart”, co oznacza „broda Piotra”. Podobny do kuklika rozesłanego jest kuklik górski (Geum montanum), który ma identyczne wymagania stanowiskowe. Jego owocostany nie są jednak tak widowiskowe, jak kuklika rozesłanego.    

Palowy korzeń kuklika rozesłanego sięga do 70 cm i głębiej.

Jak uprawiać i pielęgnować kuklik rozesłany?

Kuklik rozesłany jest rzadko spotykany w handlu, ponieważ na nizinach jest raczej mało żywotny, a na dodatek ma duże wymagania co do uprawy. Podczas sadzenia należy liczyć się ze znaczną liczbą wypadów. 

W zbliżonych do natury alpinariach w regionach o klimacie chłodnym i wilgotnym, ten gatunek kuklika stanowi piękną ozdobę. Niezwykłe owocostany mają również wielką wartość dekoracyjną zaraz po dużych, żółtych kwiatach. 

Naturalna, towarzysząca kuklikowi rozesłanemu roślinność jest również rzadko dostępna w sprzedaży i trudna w uprawie. Najbardziej znany z tej grupy jest z pewnością jaskier lodnikowy (Ranunculus glacialis L.). 

Podobnie jak w przypadku innych gatunków alpejskich uprawa kuklika rozesłanego jest dosyć trudna, jako że wymagane słoneczne stanowiska na nizinach są zwykle upalne, a tego wysokogórska bylina w ogóle nie znosi. Trzeba glebę ogrodową możliwie najbardziej upodobnić do górskiej. Powinna być bardzo uboga w składniki pokarmowe, najlepiej wymieszana ze skalnym tłuczniem, żwirem i kamieniami. Ze względu na letni okres kwitnienia i niechęć kuklika do upału, należy roślinę od czasu do czasu podlewać, aby utrzymać wilgoć, a przy okazji schłodzić glebę. W przypadku gleby gliniastej w ogrodzie, trzeba wykopać obszerny i głęboki dół, który wypełni odpowiednio przygotowane podłoże. 

Kuklik rozesłany, jak zimować i rozmnażać?

Jako roślina wysokogórska, kuklik rozesłany przetrwa pod pokrywą śnieżną na terenie całego kraju. Prawdziwe zagrożenie stanowią odwilże, ponieważ nadmiar wody może spowodować gnicie rośliny. Konieczne jest zabezpieczenie kuklika przed nadmiarem wody zimą.  

Sposób rozmnażania podpowiada właściwie sama natura tego kuklika, tworząc liczne i długie rozłogi. Wystarczy je tylko ukorzenić i posadzić w odpowiednim miejscu. Teoretycznie możliwa metoda generatywna rozmnażania czystego botanicznie gatunku jest możliwa, jednak w praktyce mało opłacalna. Nasiona wymagają licznych zabiegów przygotowawczych do kiełkowania, a udatność siewu jest niezwykle niska. Praktycznie z każdych stu nasion uzyskuje się zaledwie jedną albo dwie siewki.