Turkuć podjadek – szkodnik czy pożyteczny owad w ogrodzie?

Turkuć podjadek – charakterystyka

Żółtobrązowe ciało turkucia jest trochę podobne do raka; owad jest na dodatek owłosiony i posiada duże kończyny przednie. Nie tylko wyglądają jak łopaty, ale takie też mają zastosowanie.

W okresie od maja do czerwca słychać często nocą donośne cykanie; wtedy właśnie turkucie podjadki mają okres godowy. W specjalnej komorze samiczka znosi do 300 jaj, którymi się potem opiekuje. Aby zapewnić swojemu potomstwu ciepło, podgryza korzenie roślin nad komorą, a te schną i odsłaniają glebę na działanie promieni słońca. Młode owady uzyskują dojrzałość dopiero po dwóch latach, przechodząc w międzyczasie pięć wylinek.

Większość życia spędza turkuć podjadek pod ziemią jak kret – stąd niemiecka nazwa „Maulwurfsgrille” albo szwedzka „mullvadssyrsa” – „kreci świerszcz”. Kopią turkucie gigantyczne sieci tuneli, których łączna długość dochodzi do 30 m. Te tunele przebiegają zaledwie 5 cm pod powierzchnią gleby, tak więc delikatne korzenie roślin uprawnych i ozdobnych trafiają akurat „na ząb” przechodzącego owada.

Prowadzące nocny tryb życia zwierzątka żywią się wprawdzie dżdżownicami, drutowcami, pędrakami i innymi żyjątkami, na które natrafią pod ziemią, ale nie zawsze jest ich pod dostatkiem. Jeśli turkuć podjadek nie zaspokoi swojego głodu potrawami mięsnymi, sięga po to co jest akurat dostępne, czyli po korzenie. I dokładnie w tym punkcie interesy owada kolidują z interesami każdego ogrodnika. Gdyby nie to, mogłyby zwierzątka żyć niezauważone w swoich tunelach, przez nikogo nie niepokojone.

Jak rozpoznać obecność turkucia podjadka w ogrodzie?

Tak już zwykle bywa, że każda nadgryziona roślina idzie na konto turkucia podjadka, chociaż wiele innych szkodników powoduje podobne szkody w ogrodzie. Kiedy jednak do widocznych oznak uszkodzenia roślin dojdą inne kryteria, można być pewnym, że w ogrodzie zadomowił się właśnie turkuć.

• Ziemniaki, rzodkiewka i inne ziemne warzywa mają wygryzione dziury.
• Świeżo posiane rabaty zostały spustoszone; siewki są wypchnięte z ziemi.
• Na trawniku widać duże plamy wyschniętej trawy.

Turkuć podjadek – szkodnik czy pożyteczny owad?

Zirytowany właściciel ogrodu bez wahania odpowie twierdząco – na dowód przedstawi pogryzione korzenie swoich kwiatów. Czasem jeden czy drugi turkuć wpadnie nawet na pomysł, aby poodżywiać się nadziemną częścią roślin. Ale nie tylko to: podczas kopania tuneli płytko po powierzchnią tak mocno ryją ziemię, że rzeczywiście powodują szkody. Nierzadko całe rabaty, świeżo posadzone rośliny albo młode siewki zostają przez tę działalność zrujnowane.

Nie da się zaprzeczyć, że turkuć podjadek powoduje w ogrodzie szkody i w związku z tym może być nazwany „szkodnikiem”. Ale prawda jak zwykle leży pośrodku: turkuć jest jednocześnie bardzo pożytecznym owadem w ogrodzie. Żywi się prawdziwymi szkodnikami, które zdolne są wyrządzić w uprawach o wiele większe szkody niż on sam. Zjada mianowicie w dużych ilościach:

• drutowce;
• pędraki;
• ślimaki;
• jaja ślimaków.

Tak więc korzyści, jakie turkuć podjadek przynosi właścicielowi ogrodu, są nie do przecenienia. Trzeba każdy przypadek rozpatrywać indywidualnie. O tym, czy konkretny osobnik-turkuć podjadek jest szkodnikiem czy pomocnikiem, decyduje wielkość rzeczywistych szkód, jakie są jego udziałem oraz porównanie tych szkód z korzyściami, jakie przynosi. Na przykład, zjada turkuć podjadek pracowicie jaja ślimaków. Nie ulega wątpliwości, że inwazja ślimaków jest w ogrodzie wyraźnie większym złem, niż utrata pewnej liczby siewek.

Czy turkuć podjadek musi być zwalczany?

Turkuć podjadek był kiedyś gatunkiem pospolitym i występując masowo, wyrządzał niewątpliwie znaczne szkody. Na skutek zatrucia gleb nawozami sztucznymi i środkami ochrony roślin, liczebność tego owada mocno spadła i jako gatunek jest nawet zagrożony wymarciem. Jeśli turkuć podjadek pojawi się w ogrodzie jako nieproszony gość, trzeba zwabić go w pułapkę i podarować mu wolność na jakiejś odległej łące. Zbyt wiele zwierząt zniknęło już na zawsze z naszej planety. Oby nigdy nie zabrakło nam nocnego cykania pewnego przerośniętego świerszcza. Więcej o tym, jak zwalczać turkucia podjadka, przeczytasz w naszym osobnym artykule.