Porady

Trufle z własnej hodowli. Zobacz, jak uprawiać te cenne grzyby w Polsce

4,7 (20 opinii)

Wiele tajemnic i legend otacza te prowadzące podziemny tryb życia grzyby. Nikt nigdy nie widział, jak trufle rosną. Całe życie spędzają pod powierzchnią gleby, całkowicie uzależnione od drzew, krzewów i innych roślin.

Trufle – charakterystyka

Trufle są grzybami mikoryzowymi, a to oznacza, że nawiązują bliską współpracę z korzeniami roślin. Tego rodzaju związek grzyba i rośliny, zwany mikoryzą, przynosi korzyści obu stronom. Roślina otrzymuje wodę i składniki mineralne, a w zamian przekazuje trufli produkty fotosyntezy. Ponieważ strzępki grzybni są wielokrotnie cieńsze od najdrobniejszych korzeni, mogą wnikać w obszary niedostępne dla roślin i czerpać stamtąd wodę i minerały. Mikoryza ma tak ogromne znaczenie, że bez grzybów nie mógłby istnieć las. Zjawisko symbiozy drzew i grzybów odkrył w XIX wieku i nazwał mikoryzą niemiecki botanik Albert Frank, szukając możliwości uprawy trufli właśnie. Nawiasem mówiąc, kilka lat wcześniej opisał to zjawisko polski uczony Franciszek Kamieński.

Wbrew powszechnemu przekonaniu, że trufli szukać należy tylko pod dębami i leszczynami, tworzą one symbiozę z ok. 160 gatunkami należącymi do ponad 50 rodzajów botanicznych. Poza licznymi drzewami i krzewami, współpracują też z różnymi trawami i przedstawicielami rodziny astrowatych.

Sekret rozmnażania się trufli

Przez długi czas rozmnażanie trufli było zagadką. Ze zwykłymi grzybami, które również mogą być uprawiane w ogrodzie, jest prościej: zarodniki są roznoszone przez wiatr albo wodę. Zarodniki trufli roznoszą wyłącznie zwierzęta. Aby dać potomstwo, trufla musi być znaleziona, wykopana, zjedzona, a zarodniki później ewakuowane. Dla ułatwienia znalezienia, owocniki tego grzyba, początkowo bezwonne, nabierają coraz bardziej intensywnego aromatu, wabiąc zwierzęta. Trzeba wyjaśnić, że pośród licznych gatunków trufli tylko niektóre pachną apetycznie i tylko one znajdują zastosowanie w dzisiejszej haute cuisine.

Jak wyszukiwać trufle?

Istnieje przekonanie, że do wyszukiwania trufli używa się specjalnie tresowanych świń. Co prawda zapach grzybów pobudza żeńskie dorosłe osobniki świń do szukania, jednak po pierwsze ich rycie uszkadza mocno korzenie, a po drugie trudno skłonić świnie do oddania smakołyku. Z tego powodu lepiej jest zbierać trufle w towarzystwie wyszkolonego psa. Prekursorem tej metody był król August Mocny. W Rosji używano do szukania trufli niedźwiedzi, a na Sardynii kóz.

Trufle tworzą symbiozę z ok. 160 gatunkami należącymi do ponad 50 rodzajów botanicznych
Trufle tworzą symbiozę z ok. 160 gatunkami należącymi do ponad 50 rodzajów botanicznych

Jak uprawiać trufle?

Próby udomowienia trufli mają długą historię. Niestety, uprawa tych grzybów wydawała się przez długi czas niemożliwa, a i dzisiaj daleka jest od prostoty. Gdyby uprawa trufli była tak prosta jak pieczarek, ich cena nie osiągałaby wielu tysięcy euro za kilogram. Od pewnego czasu stosuje się technikę celowego tworzenia symbiozy między drzewem i grzybem. W kontrolowanych warunkach w laboratorium i szklarni prowadzi się szczepienie sadzonek drzew mikoryzą trufli. Po roku drzewka są gotowe do sadzenia. Zanim jednak trafią do odbiorcy, podlegają szczegółowej kontroli, czy korzenie zostały rzeczywiście mikoryzowane pożądanym gatunkiem trufli, a nie innymi grzybami.

Drzewami odpowiednimi do tworzenia symbiozy z truflami są: 

Do uprawy drzew zaszczepionych mikoryzą trufli ważne jest, aby stanowisko spełniało pewne warunki:

  • pH gleby nie powinno być niższe niż 7,5 (najlepiej 7,9);
  • podłoże przepuszczalne, próchniczne, wapienne;
  • w glebie nie powinno być innych grzybów konkurencyjnych;
  • podczas sadzenia i w okresie kolejnych dwóch lat należy odchwaszczać glebę wokół drzewek;
  • przeciętna temperatura latem powinna wynosić 16,5-22°C.

Gatunki trufli do uprawy


1. Trufla letnia (Tuber aestivum Vittad.)


Matowo czarna, o średnicy 10- 100 mm. Na przekroju beżowa do czekoladowobrązowej z białym żyłkowaniem. Zapach orzechowy, przypominający borowika, przyjemny. Dojrzewa od połowy września do grudnia. Doskonały grzyb jadalny. Podgrzewa się max. do 60°C.

2. Trufla zimowa (Tuber brumale Vittad.)


Matowo czarna, o średnicy 10-30 mm. Przekrój czarny do niebieskawego z białymi żyłkami. Intensywny zapach i smak. Dojrzewa od grudnia do lutego. Podgrzewa się max. do 70°C.

3. Trufla Borcha (Tuber borchii Vittad.)


Gładka, z plamami białawymi do pomarańczowych i szarymi do czarnych punktami. Średnica 10-60 mm. Na przekroju różowa do brązowofioletowej, starsze egzemplarze ciemniejsze. Żyłkowanie nieregularne białe do różowego. Intensywny smak i aromat. Dojrzewa od stycznia do marca.

Uwaga

Zakładając uprawę trufli, należy uzbroić się w cierpliwość. Od posadzenia mikoryzowanych drzewek do zbioru pierwszych owocników musi upłynąć kilka lat. Poza tym należy liczyć się z „lepszymi” i „gorszymi” latami truflowymi. Osoby z natury niecierpliwe powinny raczej zająć się uprawą pieczarek albo boczniaka.

4,7 (20 opinii)