Grzyby w ogrodzie: uprawa, suszenie, przechowywanie

Tak, można uprawiać w ogrodzie niektóre gatunki grzybów, ale sprawa jest znacznie bardziej skomplikowana, niż by się wydawało. Przede wszystkim grzyby nie są nawet zaliczane do roślin. To, co nazywamy potocznie grzybem, jest tylko owocnikiem właściwego grzyba, czyli grzybni. Można to porównać z owocem jabłoni. Grzyb jest jabłkiem, a drzewo razem z korzeniami grzybnią – całkowicie ukryte pod ziemią. W lesie grzybnia może się rozpościerać na setki metrów. Ale w którym miejscu i kiedy pojawi się owocnik, nie da się niestety przewidzieć.

Krótko mówiąc, grzybów nie da się sadzić jak warzywa albo kwiaty. Aby zbierać grzyby, trzeba najpierw założyć uprawę. Grzyby wymagają specjalnych warunków, które poznano jedynie dla nielicznych gatunków. Uprawa pieczarek udaje się więc całkiem dobrze, natomiast w przypadku pożądanych i drogich trufli, hodowcy wciąż błądzą po omacku.

Rodzaje grzybów uprawnych

1. Grzyby mikoryzowe

Do tej grupy należą liczne gatunki grzybów, które do życia potrzebują symbiozy z systemem korzeniowym określonych gatunków drzew. Ponieważ z braku chlorofilu same nie są w stanie wytwarzać niezbędnej energii, potrzebują jej z innego źródła. Grzyby leśne szczególnie cenione przez zbieraczy, jak borowik szlachetny, mleczaj rydz, czy koźlarz babka albo czerwony, są grzybami mikoryzowymi. Dostarczają drzewom wodę i składniki mineralne, a w zamian korzystają z ich produktów fotosyntezy. Mikoryza, jako forma współżycia grzybów z roślinami, jest niezwykle stara, bo powstała prawdopodobnie już w ordowiku. Przez miliony lat stała się dla tych organizmów tak powszechna (dotyczy ok. 85% gatunków roślin), że bez przesady można powiedzieć: nie ma lasu bez grzybów.

Zjawisko mikoryzy zostało odkryte dopiero pod koniec XIX wieku. Wiadomo, że jest bardzo złożone i niezwykle ważne dla obu stron. Niektóre rośliny, na przykład z rodziny storczykowatych, w ogóle nie mogą bez grzybów istnieć. Podobnie i wiele grzybów dojrzewa, dopiero mając dostęp do korzeni drzew.

Ogrodnicy-amatorzy zobaczyli już pewnie szansę na uprawę leśnych grzybów: drzewo + grzybnia = grzyb. Niestety, mikoryza jest znacznie bardziej skomplikowana. Wykształciła się swego rodzaju wąska specjalizacja i nie każdy grzyb wyrośnie w pobliżu dowolnego drzewa. Nawet wiek drzewa może tutaj odgrywać istotną rolę.

2. Grzyby saprotroficzne

Ta grupa grzybów odżywia się, rozkładając drewno, ściółkę leśną i inne substancje organiczne. Dzięki temu również w ogrodzie można stworzyć warunki do ich rozwoju. Baloty, kostki słomy i kłody drewna doskonale nadają się do zaszczepienia grzybnią. Do gatunków, które mogą dostarczyć znanych i smacznych owocników należą m.in.: pieczarka biała, pieczarka brązowa, boczniak ostrygowaty, boczniak cytrynowy, boczniak mikołajkowy, twardziak jadalny (shiitake).

Uprawa grzybów w ogrodzie

W sprzedaży pojawiły się grzybnie grzybów leśnych. Według producentów mają one sprawić, że amatorzy borowików, rydzów, czubajek, koźlarzy i innych grzybów leśnych będą je zbierać u siebie w ogrodzie. Naszym zdaniem należy zapoznać się szczegółowo nie tylko z instrukcją producenta grzybni, ale również z biologią danego grzyba. Kto wie, może po kilku latach pojawią się pod ogrodowymi drzewami jadalne owocniki...

Namoczone podłoże (słoma, drewno) szczepi się zakupioną grzybnią w kwietniu albo maju. Baloty i pnie owija się folią i przechowuje w ciepłym i ciemnym pomieszczeniu. Słomę grzybnia przerasta po upływie ok. 2 miesięcy, a kłody drewna po 3-12 miesiącach. Drewno wolno się rozkłada i zbiór owocników może trwać nawet do 5 lat.

Jak suszyć i przechowywać grzyby?

Świeże grzyby mogą w lodówce bez problemu poleżeć przez 4-5 dni. Jeżeli w tym czasie nie zostaną spożyte albo przerobione w inny sposób, należy je po prostu ususzyć. Suszyć grzyby, podobnie jak owoce, można na różne sposoby, na przykład w ogrodowej suszarni. Dobrze wysuszone grzyby przekłada się do szklanych słoików. W ciemnych, suchym i chłodnym miejscu dadzą się przechować nawet do trzech lat.