Trufle – gatunki. Które z nich warto uprawiać?

Trufle są grzybami podziemnymi, swoje bulwiaste owocniki wytwarzają pod powierzchnią ziemi. Dla grzyba jest to z jednej strony korzystne, ponieważ zabezpiecza go przed niszczeniem przez zwierzęta, przed pasożytami i warunkami atmosferycznymi. Z drugiej strony zaś, stałe przebywanie w głębi ziemi utrudnia grzybom rozsiewanie zarodników. Trufle korzystają więc z pomocy niektórych zwierząt (dziki, wiewiórki), które wabione zapachem dojrzałych owocników wygrzebują je, zjadają i jednocześnie rozsiewają zarodniki.

Tajemnicze grzyby – trufle

Trufle znane są ludziom od niepamiętnych czasów. Prawdopodobnie były używane już ponad 5000 lat temu w Mezopotamii, a zapalonym amatorem trufli był egipski faraon Cheops. Trufle zyskały jeszcze na znaczeniu w starożytnej Grecji i Rzymie. Uznane w średniowieczu za uosobienie grzechu, wróciły do łask w okresie renesansu.

Różne gatunki trufli rosną w ziemi w poprzek całej kuli ziemskiej. Lista krajów, które sprzedają trufle coraz bardziej się wydłuża, a Francja i Włochy już od dawna nie są jedynymi krajami pochodzenia czarnych i nieco rzadszych białych trufli. Bardzo dobrze rosną trufle w Niemczech, a także w Austrii i Szwajcarii. Znajdują tam odpowiednią glebę i korzystne warunki klimatyczne.

Te tajemnicze grzyby bardzo długo skrywały swój specyficzny sposób na życie. Podstawą ich egzystencji jest symbioza z niektórymi roślinami. W ramach wzajemnej współpracy (a nie pasożytnictwa!) grzyby i ich partnerzy czerpią obopólne korzyści. Grzyb kontaktuje się z korzeniami rośliny żywicielskiej jako przedłużenie jej drobnych korzeni. Ponieważ strzępki grzybni są znacznie cieńsze od najmniejszych korzeni rośliny, mogą wnikać w obszary gleby niedostępne dla rośliny i dostarczać jej wodę i składniki odżywcze. Z kolei roślina dostarcza grzybowi glukozę z fotosyntezy i dzięki temu, z pomocą produktów cukrowych, trufla może tworzyć swoje owocniki. W przypadku grzybów zjawisko symbiozy nazywa się mikoryzą. Oba terminy wprowadził niemiecki botanik Albert Frank (1839-1900), który odkrył zjawisko mikoryzy badając właśnie możliwości hodowli trufli.

Jak rosną trufle?

Mikoryzowe grzyby z rodzaju trufla (Tuber) rosną podziemnie na głębokości 10-20 cm w symbiozie z roślinami żywicielskimi. Które gatunki roślin najlepiej współpracują z truflami? Wbrew dosyć powszechnemu przekonaniu, że trufli należy szukać pod dębami względnie leszczynami, współżyją one z ponad 160 gatunkami drzew, krzewów, a także traw i niektórych roślin z rodziny astrowatych. W lasach rozwijają się owocniki trufli na korzeniach na rodzimych gatunkach drzew, które tworzą dla nich naturalne środowisko życia.

Odpowiednimi partnerami dla tych wykwintnych grzybów są buki, graby, dęby i leszczyny; także leszczyna drzewiasta, sosna czarna i dąb burgundzki. Chcąc uprawiać trufle, trzeba stworzyć im warunki jak najbardziej zbliżone do naturalnych. Przede wszystkim trzeba wybrane rośliny żywicielskie zainfekować grzybnią trufli.

Gleba, w której rosną trufle, musi spełniać określone wymagania. Powinna być odwodniona, wapienna, o bogatej strukturze. To umożliwia dobry rozwój grzybów i tworzenie owocników, na które tak czekamy. Podmokłe gleby i doliny raczej nie nadają się do uprawy trufli, podobnie jak tereny mocno torfiaste. Przed podjęciem próby uprawy grzybów, trzeba przeprowadzić badania gleby.

Trufle z własnego ogrodu - 4 zasady!

Miłośnicy trufli mogą spróbować wyhodować te grzyby we własnym ogrodzie. Wymaga to pewnego wysiłku i znajomości zasad:

• Miejsce – „drzewa truflowe” muszą osiągnąć odpowiednie rozmiary, aby umożliwić owocowanie trufli. Najlepiej jest posadzić razem wiele roślin, których korzenie zetkną się ze sobą. Buki, graby i leszczynę można przycinać i dostosować do każdego ogrodu. Absolutnym minimum dla 2-3 roślin jest około 10 m2. Graby i buki mogą być sadzone po trzy na metrze bieżącym, tworząc truflowy żywopłot.
• Warunki stanowiskowe – rozwój grzyba i późniejsze tworzenie owocników wymagają odpowiednich warunków glebowych. Aby zwiększyć szanse na pomyślny wynik uprawy, trzeba wybrać działkę o glebie wapiennej, z pH wyższym od 7. Podłoże musi być napowietrzone, odwodnione, o luźnej strukturze. Gleby podmokłe, bagienne i torfowe nie nadają się do uprawy trufli. Należy unikać zagłębień terenu i wąwozów.
• Sadzenie drzew truflowych – sadzonki zainfekowane grzybnią sprzedawane są w różnych stadiach. W pierwszych latach po posadzeniu konieczne może być podlewania drzewek. Jeśli w okolicy żyją sarny, jelenie albo zające, drzewka trzeba zabezpieczyć przed zgryzaniem.
• Zbiory trufli – po około pięciu do siedmiu latach pod drzewami powinny się uformować pierwsze owocniki trufli. Po znalezieniu grzyba, dobrze jest zaznaczyć sobie miejsce, ponieważ owocniki często pojawiają w tych samych miejscach po kilku tygodniach.

Trufla letnia – trufla burgundzka (Tuber aestivum var. uncinatum)

Badania molekularne wykazały, że trufla letnia i trufla burgundzka stanowią ten sam gatunek grzyba. Obszar występowania trufli letniej sięga od południowych krajów śródziemnomorskich do południowej Skandynawii. Jest to mocny, odporny i mało wrażliwy gatunek, który rośnie w szerokim zakresie uwarunkowań klimatycznych, zarówno na wyżynach, jak i na nizinach.

Do niedawna trufla letnia i trufla burgundzka były traktowane jako dwa różne gatunki. Różnią się nieco wyglądem i podczas gdy trufla burgundzka owocuje od października do lutego, główne zbioru trufli letniej przypadają na czerwiec do września. W świetle badań można określić truflę burgundzką jako późno dojrzewająca odmianę trufli letniej.

Dlaczego trufle są tak cenne? Za 100 g zapłacisz 100 zł! Piszemy o tym>> TUTAJ