Pożyteczny ptak w ogrodzie – sikorka. Dlaczego warto ją zwabić?

Sikorki, obok wróbli, należą do najlepiej rozpoznawalnych ptaków, jednak chyba nie wszyscy zdają sobie sprawę, że można u nas spotkać aż sześć gatunków sikorek. Są mało płochliwe, chętnie odwiedzają zimą karmniki dla ptaków w ogrodach, a ponieważ są z natury dziuplakami (zakładają gniazda w dziuplach), zasiedlają również wywieszane skrzynki lęgowe.

Gatunki sikorek występującycyh w Polsce

1. Sikora bogatka (Parus major)

Jest to największa nasza sikorka o długości ciała ok. 15 cm i masie 20-30 g. Łatwo ją rozpoznać po jaskrawożółtym brzuszku i czarnym krawacie oraz czarnej głowie z białymi policzkami. Samiczka ma jaśniejsze kolory, a jej krawat jest wąski i kończy się zwykle w połowie brzuszka.

2. Sikora sosnówka (Periparus ater)

Przypomina nieco wyglądem sikorę bogatkę, przede wszystkim czarną głową z białymi plamkami na policzkach, ale jest od niej znacznie mniejsza. Ma też na karku białą plamkę, której nie da się odszukać u bogatki. Nie ma też krawata. Mierzy tylko ok. 11 cm, a jej masa wynosi ok. 8 g. Zaniepokojona potrafi stroszyć na głowie maleńki czubek.

3. Sikora modra (Cyanistes caeruleus)

Jej ubarwienie jest niepowtarzalne i nie da się modraszki pomylić z żadną inną sikorką. Na białej głowie ma niebieską czapeczkę, a czarny pasek przechodzi od dzioba przez oczy aż na kark. Berecik samczyka jest jaskrawoniebieski u samczyka i matowoniebieski u samiczki. Długość ciała wynosi ok. 11,5 cm, a masa 10-12 g.

4. Sikora czubata (Lophophanes cristatus)

Jedyna nasza sikorka wyposażona w czubek. Jest on stale widoczny, a zdenerwowany ptak może go jeszcze bardziej nastroszyć. Na głowie mają czarno-biały rysunek. Wielkość czubatki jest podobna jak modraszki.

5. Sikora uboga (Poecile palustris) i sikora czarnogłówka (Poecile montanus)

Te dwa gatunki sikorek są bardzo do siebie podobne i trzeba być naprawdę doświadczonym obserwatorem, żeby z daleka określić gatunek. Można tylko dodać, że sikora uboga jest mało płochliwa i chętnie zalatuje do ogrodu, natomiast czarnogłówka rzadko opuszcza las. Oba gatunki jednocześnie można spotkać w lesie mieszanym z domieszką brzozy i olchy.

Sikorki – podział miejsca zbierania pokarmu

W przypadku różnych gatunków sikorek występuje ciekawe zjawisko braku wzajemnej konkurencji w zbieraniu pokarmu. Zupełnie, jakby zawarły kiedyś umowę i teraz konsekwentnie jej przestrzegały - z pokolenia na pokolenie pacta sunt servanda. Bogatki, sosnówki, modraszki, ubogie i czubatki mają swoje określone miejsca zbioru. Sosnówka przeszukuje najcieńsze, zewnętrzne gałązki drzew – jest najlżejsza. Bogatka operuje w najniższych partiach, uboga w środkowym piętrze, a modra w wierzchołkach drzew. Prawie wszystkie sikory gromadzą zapasy na zimę, wciskając w mech na drzewach i szczeliny kory nasiona i owady.

Dlaczego warto mieć sikorki w ogrodzie?

Sikory wyprowadzają zwykle dwa lęgi w roku. Ze względu na znaczne straty ptaków w okresie zimowym, liczba wysiadywanych jaj jest duża i wynosi od 6 do 14. Jest rzeczą oczywistą, że wykarmienie tak licznego potomstwa wymaga gigantycznego wysiłku i zebrania ogromnych ilości pożywienia. W ciągu 16 godzin dziennej aktywności oboje rodzice robią ponad 1000 lotów do gniazda ze zdobyczą. Wyliczono, że w ciągu lata jedna rodzina sikorek (razem z potomstwem) zjada do 75 kg owadów. Biorąc pod uwagę wielkość pojedynczego owada, można wyobrazić sobie, o jaką liczbę chodzi. Ale nie tylko latem sikorki muszą się odżywiać. W pozostałe pory roku te sympatyczne ptaki również nie próżnują i całymi dniami wyszukują larw i jajeczek ukrytych na pniach i gałęziach drzew. Jak pracowite są to ptaki świadczy fakt, że sikorka w ciągu doby może skontrolować do 1000 drzew.

Sikorki chętnie odwiedzają zimą karmniki w ogrodach, ale nie znaczy to, że w okolicy, a zwłaszcza w lasach, brak jest innego pokarmu. Po prostu słoninkę i nasiona można zdobyć bez wysiłku – a to już jest oznaka racjonalnego myślenia.

Jak zwabić sikorki do ogrodu?

Ptaki nie tylko wzbogacają ogród swoją obecnością i śpiewem, ale zjadają też mnóstwo szkodników. Aby zachęcić skrzydlatych pomocników do osiedlania się w ogrodzie, trzeba zapewnić im dogodną przestrzeń życiową i źródło pożywienia. Do takich zabiegów należy:

1. Przyjazne dla ptaków obsadzenie ogrodu

Im bardziej zbliżony do naturalnego będzie ogród, tym lepiej będą czuły się w nim ptaki. Jagody krzewów oraz nasiona kwiatów, bylin i traw są ulubionym pokarmem ptaków. Z kolei kwiaty ogrodowych roślin wabią owady, które przede wszystkim dla piskląt stanowią źródło białka.

2. Rozwieszanie skrzynek lęgowych dla ptaków

Dziuplaste drzewa stanowią naturalne miejsca gniazdowania m.in. sikorek. Ponieważ nie łatwo jest o taki luksus zwłaszcza w nowo założonym ogrodzie, trzeba posłużyć się domkami zawieszanymi na drzewach.

3. Zapewnienie wody do picia

Płytkie pojemniki z wodą dadzą ptakom nie tylko możliwość ugaszenia pragnienia, ale też zażycia kąpieli. Trzeba je tylko zabezpieczyć przed dostępem domowych drapieżników.