Porady

Truskawki – uprawa, odmiany, sadzenie

5 (4 opinie)

Trudno uwierzyć, ale te smaczne i zdrowe owoce są właściwie dziełem przypadku. Zdarzyło się na początku XVIII wieku, że sprowadzona do Europy ze wschodniej Ameryki Północnej poziomka wirginijska (Fragaria virginiana) utworzyła przypadkową hybrydę z amerykańską poziomką chilijską (Fragaria chiloensis).

W ten sposób powstała poziomka truskawka (Fragaria×ananassa), która stała się jednym z naszych najbardziej ulubionych owoców. Komercyjna uprawa truskawki rozpoczęła się ok. 200 lat temu. Dzisiaj do dyspozycji ogrodników stoi ponad 1000 odmian, różniących się wielkością, smakiem, kolorem, terminem zbioru.

Truskawka – to też poziomka!

Archeologiczne znaleziska dowodzą, że poziomki zbierali już nasi przodkowie w epoce kamiennej. W Starożytności były opiewane przez rzymskich poetów; Owidiusz, Pliniusz i Wergiliusz poświęcali im swoje strofy. W Średniowieczu od XIV wieku uprawiano poziomki na dużych obszarach. Nie zdołano jednak wpłynąć na wielkość tych aromatycznych owoców. Problem rozwiązał się dopiero po odkryciach nowych gatunków poziomki w Nowym Świecie.

Trzy rodzaje sadzonek truskawek

1. Sadzonki zielone

Sadzonki truskawek kopane, najlepiej posadzić je w sierpniu. Są wrażliwe na przesychanie. Trzeba zwracać uwagę na zbyt płytkie lub zbyt głębokie sadzenie.

2. Sadzonki frigo

Jest to tylko określenie pewnej technologii produkcji sadzonek, a nie jakiejś rewelacyjnej odmiany. Sadzonki wykopane po zakończeniu okresu wegetacyjnego są sortowane, czyszczone i przechowywane w chłodni w temperaturze ok.– 2°C aż do momentu ich ekspedycji. Po rozmrożeniu i posadzeniu do gleby rosną bardzo szybko i po około dwóch miesiącach wydają pierwsze owoce. W następnym roku rozwijają się już normalnie, w sposób właściwy dla danej odmiany.

3. Sadzonki doniczkowane

Drogi ale bardzo pewny rodzaj sadzonek. Sprzedawane z wykształconą w pełni bryłą korzeniową łatwo się przyjmują i nie przeżywają stresu. Można powiedzieć, że po wyjęciu z ciasnych doniczek cieszą się na swój sposób i szybko rosną.

Truskawki wymagają przede wszystkim próchniczej gleby
Truskawki wymagają przede wszystkim próchniczej gleby

Kiedy jest pora sadzenia truskawek?

Najlepszym czasem na sadzenie truskawek jest początek sierpnia. Dni są ciepłe i rośliny mogą się dobrze rozrosnąć i ukorzenić. Dzięki temu przetrwają zimę bez strat. Poza tym w okresie między sadzeniem i pierwszymi mrozami będą zawiązywać pąki kwiatowe na przyszły sezon. Jeśli ten czas będzie zbyt krótki, odbije się to wyraźnie na zbiorach owoców. W wyjątkowych okolicznościach można sadzić truskawki także wiosną, ale urodzaj w pierwszym roku będzie niewielki. Do wiosennego sadzenia najlepiej nadają się sadzonki frigo. Prawie przez cały rok można przesadzać do gleby sadzonki doniczkowane.

Na jakim stanowisku najlepiej zasadzić truskawki? 

Truskawki lubią słońce. Najlepsze jest dla tych owoców w pełni nasłonecznione miejsce, ponieważ im więcej dostaną promieni słońca, tym słodsze i bardziej aromatyczne będą owoce. Idealne jest stanowisko nieco osłonięte od wiatru. Całkowicie wyciszone też nie jest najlepsze, jako że liście po deszczu albo podlewaniu trudno schną i mogą być podatne na choroby grzybowe.

Ważne jest też, aby na zaplanowanych rabatach truskawkowych przynajmniej przez ostatnie cztery lata nie rosły żadne truskawki. Po pierwsze, gleba została tam już wyjałowiona, a po drugie, mogły w niej pozostać ziemne szkodniki truskawek.

Istnieją odmiany truskawek przeznaczone do chłodniejszych warunków
Istnieją odmiany truskawek przeznaczone do chłodniejszych warunków

Gleba dla truskawek - ważna zawartość próchnicy

Sadzonki truskawek nie stawiają żadnych specjalnych wymagań, jeśli chodzi o glebę. Odpowiada im w zasadzie każda ziemia ogrodowa. Ważna jest tylko wysoka zawartość próchnicy. Dlatego też dobrze jest przygotować glebę pod truskawki dodając kompost, obornik albo torf. Niezbędne jest, najpóźniej na dwa tygodnie przed sadzeniem, głębokie przekopanie zaplanowanej rabaty i dodanie przy okazji nawozu organicznego. Czas zabiegu trzeba tak przewidzieć, aby ziemia zdążyła się ponownie uleżeć. Wymagania glebowe można przedstawić w punktach:

  • duży udział próchnicy i składników odżywczych;
  • odczyn lekko kwaśny – pH 5,5 do 6,5;
  • gleba pulchna i przepuszczalna;
  • dobrze przerobiona z kompostem albo obornikiem.

Sadzenie truskawek krok po kroku

Zakupione sadzonki powinny być wysadzone tak prędko, jak to możliwe. Jeśli już muszą być trochę przetrzymane, powinny być lekko wilgotne i pozostawać w cieniu. Zamknięte worki muszą być otwarte. W żadnym wypadku sadzonki truskawek nie mogą być posadzone zbyt ciasno. Dołki powinny być na tyle głębokie, aby nie następowało zawijanie korzeni. Pączek szczytowy musi być na wysokości powierzchni ziemi. Krótko mówiąc:

  • sadzonki posadzić zaraz po zakupie;
  • bryły korzeniowe zanurzyć w wodzie, aby dobrze się nasączyły;
  • nie sadzić za gęsto;
  • zachować odstępy między sadzonkami ok. 30 cm i między rzędami - 60 cm;
  • nie zawijać korzeni;
  • dobrze podlać sadzonki, a przy braku opadów, przez kolejne tygodnie regularnie podlewać;
  • odchwaszczać i spulchniać glebę wokół truskawek;
  • prowadzić nawożenie.

Truskawki potrzebują dużo składników odżywczych. Nawożenie jest podstawą dobrych zbiorów.

Jeżeli zadbasz o dobrą glebę i składniki pokarmowe, zbiory truskawek będą obfite i zdrowe
Jeżeli zadbasz o dobrą glebę i składniki pokarmowe, zbiory truskawek będą obfite i zdrowe

Jaką wybrać odmianę truskawki?

Istnieje ogromna różnorodność odmian truskawek, a na dodatek każdego roku pojawiają się wciąż nowe. Ale właśnie dzięki temu każdy może znaleźć coś według własnego smaku i możliwości ogrodu. Jeśli ktoś się waha, którą odmianę wybrać, może po prostu każdego roku wypróbować kilka nowych odmian.

Odmiany wczesne

  • ‘Donna‘ – Owoce bardzo słodkie, duże, jasnoczerwone i połyskujące
  • ‘Daroyale’ – Odznacza się bardzo dobrym smakiem i dużą trwałością owoców. Owoce duże czerwone do ciemnoczerwonych.
  • ‘Lambada’ – Najsłodsze truskawki dostępne na rynku. Szczególnie przydatne do spożycia na surowo albo do ciast i wypieków. Pewną wadą może być stosunkowo niska wydajność.
  • ‘Honeoye’ – Owoce stożkowate, czerwone, a później ciemnoczerwone, błyszczące i aromatyczne. Są zdecydowane w smaku. Dobrze przechowują się w transporcie.

Odmiany dojrzewające w pełni sezonu

  • ‘Polka’ – Jedna z najsmaczniejszych odmian. Owoce duże, sercowate, czerwone o zapachu poziomek. Odznacza się szczególną zdolnością przystosowania do zmiennych warunków środowiska.
  • ‘Elasnte’ - Owoce bardzo duże, jasnoczerwone, z lekko niewybarwionym czubkiem. Miąższ bardzo smaczny, o posmaku malinowym. Truskawki tej odmiany doskonale znoszą transport i mogą być przechowywane dość długo nawet w warunkach domowych.
  • ‘Senga Sengana’ - Bardzo popularna odmiana. Doskonała do konsumpcji w stanie świeżym oraz na mrożonki i przetwory. Owoce są duże, ciemnoczerwone. Źle znoszą długi transport.
  • ‘Sonata’ - Świetna do konsumpcji w stanie świeżym, doskonała na mrożonki i przetwory. Owoce duże o barwie intensywnie czerwonej do ciemnoczerwonej. Bardzo aromatyczne i smaczne. Szypułka bardzo łatwo oddziela się od owocu. Owoce źle znoszą długi transport.

Odmiany późne

  • ‘Symphony’ – Dopasowuje się do różnych warunków klimatycznych. Odpowiednia do uprawy w chłodniejszych regionach.
  • ‘Salsa’ – Owoce są duże, pomarańczowoczerwone, o charakterystycznych odstających szypułkach. Odmiana odporna na choroby.

Stare odmiany truskawek

Coraz częściej w ogrodach uprawiane są stare i prawie zapomniane odmiany. Należy do nich prawie stuletnia "Mieze Schindler". Jako chyba jedyna posiada aromat typowy dla leśnej poziomki. Inną bardzo starą odmianą jest "Apricot Chinoise". Jej owoce charakteryzują się wyjątkowym i dla truskawek nietypowym smakiem. Przypomina on połączenie brzoskwini, nektarynki i moreli. Nawet gdy są w pełni dojrzałe, zachowują żółty kolor.

Truskawki zwisające (pnace)

Dla wygodnego zbioru albo uprawy na balkonie szczególnie przydatne są odmiany zwisające. W skrzynkach albo doniczkach rozwijają długie zwisające pędy. Należą do nich np. ‘Elan’ albo ‘Diamant’.

Aby znaleźć dla własnego ogrodu najbardziej odpowiednią odmianę truskawek, trzeba porównać różne ich cechy, a przede wszystkim poznać ich wymagania glebowe i klimatyczne. Dobrze dobrana odmiana, odpowiednio posadzona i pielęgnowana zapewni bogate zbiory zdrowych owoców nawet mało doświadczonemu ogrodnikowi.

5 (4 opinie)