Uprawa jarmużu w ogrodzie: wymagania, pielęgnacja, właściwości [WIDEO]

Jarmuż (Brassica oleracea L. var. sabellica L.) to botaniczna odmiana kapusty warzywnej i jednocześnie jedna z najstarszych odmian użytkowych tej rośliny. W pierwszym roku tworzy grubą łodygę z liśćmi zabarwionymi na kolor jasno- do ciemnozielonego, fioletowy albo brązowawy. Liście są kędzierzawe albo pomarszczone. Jeśli zostawi się jarmuż do następnego roku, wytworzy pęd kwiatowy i nasiona.

Właściwości jarmużu - uprawa we własnym ogródku

Jarmuż jest uważany ze względu na swój zestaw składników odżywczych za warzywo szczególnie zdrowe. Dostarcza organizmowi dużo błonnika, przez co prowadzi do właściwego funkcjonowania układu pokarmowego. Pod względem zawartości białka przewyższa wszystkie inne gatunki kapusty. Posiada w swoim składzie ważne dla krwi żelazo i inne pierwiastki, jak wapń i potas, które odgrywają ważną rolę w procesie przemiany materii. Szczególnie wyróżnia się jarmuż cenną kombinacją witamin. Dostarcza prawie wszystkie witaminy z grupy B, witaminę E w ilości większej, niż inne warzywa oraz witaminę C. Na dodatek zawiera prowitaminę A. Poniżej jeszcze więcej ciekawostek na temat właściwości leczniczych tej rośliny:

1. Wysoka zawartość wapnia stawia jarmuż prawie na czele warzyw zawierających ten pierwiastek, a wyprzedza go pod tym względem tylko pokrzywa. Poza tym przyswajalność tego wapnia jest bardzo wysoka.

2. Uczeni naliczyli w jarmużu co najmniej 45 flawonoidów. Te roślinne związki chemiczne działają m.in. przeciwzapalnie, przeciwzakrzepowo oraz obniżają ciśnienie krwi. Inne związki organiczne, jak glukozynolany i karotenoidy, obniżają ryzyko zachorowania na choroby nowotworowe.

3. Zawartość chlorofilu w jarmużu przewyższa jego zawartość w pokrzywie albo brokułach. Chlorofil działa nie tylko przeciwzapalnie, ale przeciwdziała demencji, chroni przed cukrzycą, wspomaga budowę mięśni, oczyszcza organizm z metali ciężkich oraz zmniejsza ryzyko powstania raka jelita.

4. Przez długi czas brokuły uważane były za warzywo najlepsze w profilaktyce przeciwnowotworowej. Naukowcy stwierdzili jednak ostatnio, wiele odmian jarmużu zawiera nawet do 10 razy więcej substancji przeciwrakowych. Analiza 40 odmian jarmużu z USA, Niemiec i Włoch wykazała, że największą zawartość glukozynolanów posiadają północnoniemieckie odmiany ‘Rote Palme’, ‘Frostara’ i ‘Neuefehn’.

5. Wysoka zawartość protein i żelaza sprawia, że jarmuż jest doskonałą alternatywą produktów zwierzęcych dla wegan i wegetarian.

Wymagania uprawy jarmużu – stanowisko i gleba

Jarmuż jest stosunkowo mało wymagający i zdolny do przystosowania się do lokalnych warunków. Jak wszystkie warzywa kapustne rośnie najlepiej na glebach próchnicznych, żyznych, gliniastych i w pełnym słońcu. Optymalna jest wartość pH między 6 i 7,5. Jednak także na uboższych piaszczystych glebach daje niezłe zbiory, o ile są one regularnie wzbogacane kompostem albo przerobionym obornikiem. Co do temperatur, nie ma specjalnych wymagań: jest odporny na mróz do -15ºC i może być uprawiany nawet w chłodnych regionach.

Siew i sadzenie jarmużu w ogrodzie

Rozsadę przygotowuje się najlepiej od połowy maja wysiewając nasiona do skrzynek. Niektóre odmiany o dłuższym okresie rozwoju wysiewa się już w połowie kwietnia. Nasiona kiełkują przy +2ºC, ale temperatura optymalna to ok. 20ºC. Młode siewki pikuje się w stadium liścieni do małych doniczek i zostawia do wysadzenia w chłodnym pomieszczeniu (12-14ºC).

Siejąc jarmuż w połowie maja bezpośrednio do gruntu, można potem młode rośliny wykorzystać, podobnie jak szpinak. Jeśli natomiast liście jarmużu mają być zbierane późną jesienią, trzeba popikowane sadzonki sześć do ośmiu tygodni po wysiewie, wysadzić na rabacie w odstępach ok. 50 cm x 50 cm. Najpóźniejszy termin sadzenia, to połowa lipca. Sadzonki umieszcza się w ziemi kilka centymetrów głębiej, niż rosły w doniczce. Im dłużej pozostanie jarmuż w zimowych temperaturach, tym słodszy i łagodniejszy będzie miał smak.

Im dłużej pozostanie jarmuż w zimowych temperaturach, tym słodszy i łagodniejszy będzie miał smak.

Ponieważ zarówno jarmuż, jak i pomidory wymagają dużo składników pokarmowych, a pomidory odstraszają szkodniki z roślin kapustnych, jest to idealna uprawa mieszana. Najlepiej jest posadzić jarmuż tam, gdzie w poprzednim roku rosły rośliny gromadzące azot, jak groch albo fasola. Ważne jest, aby przygotowując glebę pod uprawę jarmużu dać dużą dawkę kompostu (ok. 5 litrów na metr kwadratowy), a kolejne warzywa kapustne sadzić w tym miejscu nie wcześniej, niż po czterech latach.

Pielęgnacja jarmużu w ogrodzie - wskazówki

Jarmuż stanowi wyjątkowe zjawisko: podczas gdy warzywa kapustne mają na ogół swoje wymagania, co do gleby, uprawy, nawożenia i pielęgnacji, jarmuż jest bardzo skromny, a przy tym równie wydajny, jak jego bardziej wymagający krewni.

Poza tym jest mocny i zdrowy, i na dodatek daje bogate zbiory akurat w tym okresie roku, kiedy większość warzyw pochodzi już z magazynów. Niepowodzenia w uprawie jarmużu właściwie się nie zdarzają. Można powiedzieć, że mając własny ogród pełen jarmużu, można mieć wyżywienie przez cały rok. Inna sprawa, że nieco monotonne.

Jarmuż, jak wszystkie kapusty, ma duże zapotrzebowanie na wodę. Zwłaszcza w pełni lata i później, kiedy tworzy rozety liści powinien być obficie podlewany. Sprzyja mu też dobrze napowietrzona gleba, którą trzeba spulchniać i najlepiej jeszcze ściółkować.

Kiedy są zbiory jarmużu?

Około pięciu miesięcy po tym, jak młode sadzonki jarmużu zostały posadzone na rabacie, zaczynają się zwykle duże zbiory. Z tym, że dzisiaj coraz większym powodzeniem cieszą się młode liście jarmużu.

Zasada, że jarmuż zbiera się dopiero po tym, jak zostanie przemrożony, jest niezupełnie prawdziwa. Tak naprawdę, to nie mróz jest czynnikiem, który zamienia skrobię w liściach jarmużu w cukier i sprawia, że stają się słodkie. Na skalę przemysłową przetwarza się dowolną skrobię roślinną na syrop glukozowy, fruktozowy i inny przy użyciu odpowiednich enzymów.

Jarmuż, jak wszystkie kapusty, ma duże zapotrzebowanie na wodę. Zwłaszcza w pełni lata i później, kiedy tworzy rozety liści powinien być obficie podlewany.

W przypadku jarmużu, naturalne enzymy scukrzają skrobię w procesie dojrzewania, podobnie jak to się dzieje z wiśniami, które niedojrzałe też nie są szczególnie słodkie. Enzymy nie potrzebują mrozu, lecz fotosyntezy i czasu. Im więcej czasu upłynie, tym bardziej dojrzały będzie jarmuż, a zgromadzona podczas wzrostu skrobia kiedyś całkowicie się przetworzy. Krótko mówiąc, kto chce mieć słodki jarmuż nie potrzebuje mrozu, tylko cierpliwości.

Odmiany jarmużu - którą wybrać najlepiej?

Jarmuż jest typowym warzywem zimowego ogrodu. Różne odmiany odznaczają się różnym smakiem, kolorem i odpornością na ujemne temperatury. Oto kilka znanych i cenionych odmian jarmużu:

• ‘Lerchenzungen’. Stara, bardzo smaczna odmiana. Dorasta do 80-100 cm wysokości. Ma wąskie, podłużne, lekko karbowane i bardzo aromatyczne liście, mniejsze niż u innych odmian. Niemiecka nazwa oznacza dosłownie „języki skowronków”.
• ‘Redbor F1’. Delikatne liście o fioletowozielonej barwie. Odmiana bardzo smaczna i dekoracyjna zarazem.
• ‘Reflex F1’. Bardzo popularna odmiana. Wystarczy spożycie ok. 100 g jarmużu, aby otrzymać niezbędną dawkę potrzebnych dla organizmu substancji. Oprócz cennych właściwości posiada też dobry smak.
• ‘Vitessa’. Odmiana jarmużu o niskim wzroście (30-40 cm), bardzo wydajna. Posiada ciemnozielone, delikatnie kędzierzawe liście. Zbiór liści tego warzywa zaczyna się zwykle w październiku. Rośliny mogą pozostać w ogrodzie do lutego następnego roku.
• ‘Winterbor’. Odmiana wcześniejsza od „Reflex F1’, okres wegetacji 110 dni. Liście ma koloru niebieskozielonego, karbowane.
• ‘Kale Krasnaja’. Niezwykle dekoracyjna odmiana jarmużu. Liście mocno karbowane zmieniają kolor od fioletowo zielonego do nasyconego fioletowego po pierwszych przymrozkach. Roślina nadzwyczaj odporna na mróz, bez szkody wytrzymuje temperaturę do -18ºC.
• ‘Nero di Toscana’. Stara, bardzo atrakcyjna odmiana, uprawiana od XIX w. Liście ciemne, niebieskozielone z jaśniejszym żyłkowaniem. Odporna na mróz. Można zbierać od września do Bożego Narodzenia.

Uprawa jarmużu w ogrodzie [WIDEO]

Źródło filmu: Kanał YouTube DailyTips

Bibliografia

• Hasło Jarmuż - Wikipedia - źródło: https://pl.wikipedia.org/wiki/Jarmu%C5%BC
• Bąk-Sypień I., Karmańska A., Kubiak K., Karwowski B., Aktywność przeciwutleniająca świeżego i termicznie przetworzonego zielonego i czerwonego jarmużu, źródło: http://ptfarm.pl/pub/File/Bromatologia/2017/Nr%203/Bromatologia%203_2017%20art%2007%20s%20246-251(1).pdf