Pigwa a pigwowiec – czy to jest ta sama roślina?

Pigwowce rozwijają wiosną jaskrawe pomarańczowoczerwone kwiaty i mają kolce. Kwaśny smak ich owoców uzupełnia się idealnie ze smakiem większej pigwy. Pigwowiec (Chaenomeles) jest często sadzony w ogrodach jako kwitnący krzew ozdobny. Szczególnie popularne są dwa gatunki, które w naszych warunkach doskonale sobie radzą: Pigwowiec japoński (Chaenomeles japonica) oraz pigwowiec chiński (Chaenomeles speciosa). Jak same nazwy wskazują, ich ojczyzną nie jest ani Kaukaz, ani Iran, czy Armenia, jak w przypadku pigwy pospolitej (Cydonia oblonga).

Pigwa w pigwowiec - najważniejsze różnice

Pigwa zawdzięcza swoją nazwę botaniczną „Cydonia” antycznemu miastu Kydonia (albo Cydonia) na Krecie – dzisiejsze miasto Chania. Tam prawdopodobnie zaczęto po raz pierwszy uprawiać drzewa pigwowe. Kwiaty pigwy są stosunkowo duże, większe niż kwiaty jabłoni, uniesione do góry i mają kolor biały albo białoróżowy. Pigwowiec chiński natomiast, ma wyraźnie mocniejszy wzrost i kwitnie dopiero w kwietniu, miesiąc później niż pigwowiec japoński. Jeśli oba gatunki zostaną skrzyżowane, botanicy mówią o pigwowcu pośrednim (Chaenomeles x superba).

Owoce pigwowca, podobnie jak pigwy, są jadalne i chętnie przerabiane na marmolady, galaretki albo środki homeopatyczne. Świeży sok z pigwowca smakuje orzeźwiająco i przypomina sok z cytryny. Pigwowce wprowadzają do ogrodu kolor i zapach. Nie tylko rozwijają na swoich kolczastych gałązkach fantastyczne, jaskrawe kwiaty, ale przyjemnym zapachem wabią do wiosennego ogrodu liczne owady. Jesienią owoce stają się żółte i wnoszą radosne, barwne akcenty do ciemnych już i chłodnych zakątków.

Kwiaty pigwy są stosunkowo duże, większe niż kwiaty jabłoni, uniesione do góry i mają kolor biały albo białoróżowy. Pigwowiec chiński natomiast, ma wyraźnie mocniejszy wzrost i kwitnie dopiero w kwietniu, miesiąc później niż pigwowiec japoński.

Można jesienią zerwać kilka dojrzałych owoców pigwowca, ułożyć je w pojemniku i przygotować sobie w ten sposób naturalny odświeżacz powietrza pod tytułem „cytryna północy”. Pojemnik postawiony w pokoju na grzejniku rozprzestrzenia aromat bez dodatkowych środków chemicznych. Tę metodę utrzymywania przyjemnej atmosfery w pomieszczeniu znano już bardzo dawno temu i można powiedzieć, że była to swego rodzaju pierwsza aromaterapia.

Dojrzale owoce pigwy są żółte jak cytryna i pachną niczym mieszanka cytryny i jabłka. Miękkie odmiany pigwy, które nadają się spożycia także na surowo, dojrzewają głównie pod ciepłym słońcem Południa. W naszych warunkach też pojawiają się nieliczne odmiany o miękkim miąższu. Najczęściej jednak twarde owoce o mocnej skórce i ziarnistym miąższu ukazują swój aromatyczny smak dopiero po ugotowaniu.

Uprawa pigwowca w ogrodzie

• Pigwowiec jest łatwy w uprawie i nie ma żadnych szczególnych wymagań. Preferuje stanowiska słoneczne. Krzew pigwowca tworzy kilka mocnych korzeni, które wchodzą głęboko w ziemię. Tam wytwarza mnóstwo mniejszych, delikatnych korzeni, obejmujących zasięgiem znaczną powierzchnię. W ten sposób pigwowiec staje się bardzo stabilny i mało wrażliwy na powiewy wiatru.
• Najlepiej jest sadzić pigwowca na początku października albo od kwietnia w miejscu słonecznym do półcienistego. Gleba powinna być przy tym głęboka i przepuszczalna. Jeśli podłoże jest zbyt zbite, krzew wytwarza tylko nieliczne, spóźnione kwiaty, ponieważ system korzeniowy jest słabo rozwinięty. Zaleca się jesienne sadzenie pigwowca; roślina ma wtedy przed zimą dosyć czasu, aby się ukorzenić.
• Pigwowiec lubi regularne podlewanie, ale nie znosi zastojów wody. Gdyby ziemia w ogrodzie miała tendencję do zatrzymywania wody na powierzchni, trzeba zapewnić lepsze jej odpływanie. Poza tym ubogą glebę należy wiosną wzbogacić dawką nawozu.
• W optymalnych warunkach klimatycznych i na odpowiednim stanowisku rozrastają się pigwowce w wysokie i rozłożyste krzewy. Dlatego też, zwłaszcza sadząc je w roli soliterów, należy zachować odpowiednio duży odstęp między sadzonkami. Aby pigwowiec tworzył gęsty i zdrowy żywopłot, odległości między krzewami powinny być rzędu jednego metra.

Jak przycinać pigwowca?

Przycinając te krzewy należy pamiętać, że lepiej jest ciąć mniej, niż za dużo. Piękne kwiaty pigwowca rozwijają się na dwuletnich, zdrewniałych pędach. Młode i zielone pozostają bez kwiatów. Pierwsze cięcie wykonuje się w przypadku wolno rosnących krzewów dopiero w trzecim roku. Oczywiście, krzyżujące się pędy albo rosnące do wewnątrz, mogą być skrócone w każdym czasie dla zachowania optymalnej formy krzewu.

W ramach odmładzania pigwowca skraca się jednorazowo jedną trzecią wszystkich pędów. Zabieg wykonuje się również wewnątrz krzewu, aby uniknąć zdziczenia i krzyżowania się gałęzi. Po trzech latach pigwowiec zostanie w ten sposób w pełni odmłodzony i wytworzy szczególnie dużo kwiatów i owoców.

Owoce pigwowca nie tylko dla nas

Warto nie zbierać wszystkich owoców pigwowca i pozostawić ich część na krzewach dla zwierząt. Można wtedy zimą obserwować wiele ptaków i innych gości w ogrodzie, jak pożywiają się złotymi owocami.