Mniszek lekarski czy mlecz? Jak odróżnić? [WIDEO]
O tym, jak ważna jest choćby minimalna znajomość botaniki świadczy przypadek roślin nazywanych potocznie mleczem. W polskim nazewnictwie botanicznym nazwa „mlecz” jest zarezerwowana dla roślin należących do rodzaju Sonchus. Tą samą nazwą w języku potocznym określa się często mniszka lekarskiego Taraxacum officinale.
Tego rodzaju nienaukowe podejście nie miałoby na co dzień większego znaczenia (obie rośliny wykazują znaczne podobieństwo), gdyby nie pewien istotny fakt. Otóż „mlecz”– mniszek lekarski jest cenną rośliną leczniczą, jadalną od korzenia po kwiat, natomiast prawdziwy mlecz – niekoniecznie.
Kto zna mniszka lekarskiego, nie pomyli go z żadną inną rośliną. Dla początkujących natomiast niektóre podobne rośliny mogą się jednak wydawać identyczne. Nawiasem mówiąc, mniszek lekarski ma znacznie więcej „sobowtórów”, które mogą być szkodliwe dla zdrowia.
Mniszek lekarski (Taraxacum officinale) - jak rozpoznać?
Wygląd i występowanie mniszka
Mniszek jest rośliną wieloletnią, dorastającą do 10-30 cm. Pochodzi pierwotnie z zachodniej Azji i Europy, ale na skutek działań człowieka został rozprzestrzeniony na całą półkulę północną. W naszym regionie jest częstym chwastem na łąkach, obrzeżach dróg i w ogrodach. Jako roślina ruderalna zasiedla szybko nieużytki, rumowiska, szczeliny murów.
- Liście: Liście mniszka wyrastają z przyziemnej rozety. Są głęboko powcinane, osiągają długość do 40 cm. Blaszka liściowa ma kształt podłużny, owalny albo lancetowaty. Liście są zróżnicowane w zależności od wieku rośliny i liczby liści. Starsze mają głębsze wcięcia niż młode. Także rośliny rosnące w słońcu mają liście z głębokimi wcięciami.
- Kwiaty: Z rozety liści wyrasta zwykle kilka szypułek kwiatostanowych. Na szczycie każdej szypułki, której długość może dochodzić do 60 cm, rozwijają się pojedyncze koszyczki. Każda łodyga kwiatowa jest bezlistną, pustą w środku rurką. Koszyczki składające się ze 100-150 kwiatów pojedynczych są płaskie albo wypukłe i mają średnicę 2,5-6 cm. W ciągu kilku dni kwitnienia koszyczki kwiatowe zamykają się na noc, na niepogode albo w czasie suszy, a ostatecznie po przekwitnieniu. Płatki kwiatów języczkowych są jasnożółte albo złocistożółte, a czasem pomarańczowożółte. Listki okrywy koszyczka, zamknięte na koniec kwitnienia, odchylają się po kilku dniach, kiedy owoce dojrzeją. Kwiaty rozwijają się od kwietnia do maja. Pojedynczo mogą się pojawiać do jesieni.
- Owoce: Owocami mniszka lekarskiego są niełupki o długości 3-5 mm w kolorze słomkowym, rzadziej brązowym, czerwonawym lub szarym. Są żeberkowane na powierzchni (ok. 15 żeberek). Na szczycie owoc zakończony jest długim, cienkim wyrostkiem (2-3 razy dłuższym od owocu), z którego wyrasta biały puch. Są to delikatne rzęski w ilości 50 do 100, zwiększające powierzchnię lotną nasion. Kiedy liście okrywy odchylą się, powstaje puszysta kula dmuchawca.
Mlecz polny (Sonchus arvensis) - jak rozponać?
Wygląd i występowanie mlecza polnego
Mlecz jest byliną dorastającą od 40 do 150 cm wysokości. Jest pospolitym chwastem na łąkach, polach i w ogrodach. Ma sztywną, pustą w środku łodygę. Pod ziemią wytwarza kłącza.
- Liście: Ustawione na łodydze naprzemianlegle. Blaszka liściowa jest powcinana, na brzegach kolczasto ząbkowana. Liście mają często sinawy kolor.
- Kwiaty: Pojedyncze, żółte kwiatki zebrane są w koszyczki o średnicy 4-5 cm. Kilka koszyczków tworzy na jednej łodydze podbaldach. Na noc i przy złej pogodzie, koszyczki się zamykają. Kwitnie w lipcu do sierpnia.
- Owoce: Owocem jest niełupka w kolorze ciemnobrunatnym. Jest żebrowana (5 żeberek), a na końcu ma wianuszek prostych włosków.
Mniszek lekarski – cechy, które odróżniają go od mlecza:
- rozeta liści;
- głęboko powcinane liście;
- jest nieowłosiony;
- na łodydze kwiatowej jeden koszyczek;
- kwitnie pod koniec kwietnia;
- zawiera biały, mleczny sok;
- tworzy długi korzeń palowy;
- nasiona tworzą kuliste dmuchawce.
Uwaga! Poza mleczem istnieje kilka innych rodzajów roślin, które z braku doświadczenia mogą być pomylone z mniszkiem. Należą do nich m.in.: pępawa, kozibród, brodawnik, prosienicznik.
Komentarze