Porady

Krzewy ozdobne – złotokap. Zasady uprawy i przycinania

5 (2 opinie)

Złotokap jest gatunkiem niewielkiego drzewa albo wysokiego krzewu. Zachwyca on pięknymi kwiatami, które pojawiają się wiosną. Bardzo rzadko przemarza. W naszych warunkach złotokap pospolity to krzew parkowy, idealnie odnajdujący się również w ogródkach.

Złotokap (Laburnum) jest gatunkiem niewielkiego drzewa albo wysokiego krzewu z rodziny motylkowatych. Zachwyca on pięknymi kwiatami, które pojawiają się wiosną. Dla ogrodników ważną informacją może być, że ta roślina bardzo rzadko przemarza.

Złotokap - skąd pochodzi? Jakie istnieją gatunki?

Złotokap (Laburnum) jest gatunkiem niewielkiego drzewa albo wysokiego krzewu z rodziny bobowatych (motylkowatych). Botaniczny rodzaj rośliny liczy tylko dwa gatunki: złotokap alpejski (Laburnum alpinum) oraz złotokap zwyczajny (Laburnum anagyroides). Spotykany w ogrodach złotokap Waterera (Laburnum x watereri) jest hybrydą tych dwóch europejskich, dziko rosnących gatunków. Pierwszy występuje w górzystych obszarach Europy Południowej, a drugi sięga od południowej Francji po Rumunię. Hybryda powstała w sposób naturalny w przyrodzie.

Szczególnie wielkokwiatową odmianę ‘Vossii’ udało się wyhodować w 1875 roku holenderskiemu ogrodnikowi Corneliusowi de Vos – stąd na jego cześć nazwa kultywaru złotokapu. Do dzisiaj uchodzi ona za najważniejszą i najbardziej popularną formę ogrodową złotokapu. Nie jest jednak tak długowieczna, jak oba dzikie gatunki i dożywa tylko 40-50 lat.

Drewno złotokapu, ze względu na swoje osobliwe zabarwienie, jest poszukiwanym materiałem do drobnych wyrobów rzeźbionych i toczonych. Ciemnobrązowe drewno twardzielowe jest otoczone wąskim pierścieniem bardzo jasnego bielu.

Jak wygląda złotokap?

Złotokap osiąga wysokość pięć do sześciu metrów, a szerokość korony sięga trzy do czterech metrów. Tworzy grube, oliwkowozielone pędy i wykazuje wyprostowany pokrój z lekko zwisającymi na końcach gałęziami. Starsze pędy są szarozielone. Pień posiada aż do późnego wieku cienką, gładką korę.

Zielone latem liście są długoogonkowe, trójlistkowe – składają się z trzech pojedynczych eliptycznych, ciemnozielonych listków. Przypominają wyglądem liście koniczyny. Na dolnej stronie listki są wzdłuż nerwów lekko owłosione. Na jesieni liście opadają zwykle zielone albo przebarwiają się na blady kolor zielonożółty.

Kwiaty i owoce złotokapu 

Złotożółte kwiaty motylkowe siedzą gęsto w długich do 50 cm, pionowo zwisających gronach i roztaczają intensywny zapach. Rozwijają się od maja do czerwca, przyciągając roje pszczół i innych owadów.

Owoce złotokapu przypominają małe fasolki. Są okrągławe do lekko nerkowatych, mają ciemnobrązowy kolor i gładką skórkę. Siedzą początkowo w zielonych, a potem w jasnobrązowych strąkach o długości do 8 cm.

Uwaga: Wszystkie części złotokapu są silnie trujące, szczególnie nasiona. Nasiona zawierają do 3% trującego alkaloidu cytyzyny. W kwiatach jest tego alkaloidu ok. 1%, a liściach ok. 0,5%. Dla człowieka śmiertelną dawkę stanowi 3 do 4 niedojrzałych strąków, 15 do 20 nasion albo 10 kwiatów. Szczególnie narażone na zatrucie są dzieci, dla których skrajnie niebezpieczna jest już ilość 2 do 10 nasion złotokapu. Szkodliwy może się też okazać miód zbierany przez pszczoły z kwiatów tej rośliny.

Złotokap jest stosunkowo słabo podatny na choroby i szkodniki.
Złotokap jest stosunkowo słabo podatny na choroby i szkodniki.

Stanowisko i podłoże złotokapu

Stanowisko dla złotokapu powinno być słoneczne do półzacienionego. Młode drzewka mają bardzo dużą zdolność przystosowania się i rosną praktycznie na każdej glebie. Idealna jest jednak gleba świeża, gliniasta i z wysoką zawartością wapnia. Złotokap toleruje również uboższe, piaszczyste i kwaśne gleby, i znosi dobrze nawet długie okresy suszy.

Jak sadzić i pielęgnować złotokap?

Złotokap posiada mięsisty, słabo rozgałęziony i raczej płaski system korzeniowy. Należy do tych krzewów, które już po kilku latach nie dają się łatwo przesadzać. Dlatego miejsce w ogrodzie dla złotokapu powinno się wybierać z rozmysłem, jak docelowe. Sadzonki złotokapu z zakrytym systemem korzeniowym można sadzić w ogrodzie przez cały rok. Sadzonki bez doniczek – jesienią albo wiosną do końca marca.

Złotokap nie wymaga żadnych specjalnych zabiegów pielęgnacyjnych albo nawożenia. Dzięki symbiozie korzeni z bakteriami brodawkowatymi, jak to zwykle u roślin motylkowych bywa, potrafi sam zaopatrywać się w azot z atmosfery.

Należy pamiętać, aby nie wykonywać żadnych zabiegów przerabiania gleby w obrębie bryły korzeniowej. Łatwo można uszkodzić płytko leżące, mięsiste korzenie. Zamiast tego zaleca się podsadzanie bylin albo roślin okrywowych.

Złotokap jest całkowicie mrozoodporny i nie wymaga zimą szczególnych zabiegów ochronnych. Jedynie przed intensywnym promieniowaniem słonecznym wskazane jest osłanianie pnia złotokapu, aby uniknąć powstawania mrozowych pęknięć.

Jak przycinać złotokap?

Złotokap znany jest z tego, że bardzo źle znosi większe rany od cięcia gałęzi. Drewno murszeje w tym miejscu i właściwie nie zabliźnia się nową korą. Korekcyjne cięcia korony powinno się z tego powodu przeprowadzać tylko w młodym wieku. Ciąć trzeba możliwie cienkie pędy, nie grubsze niż dwa centymetry. Skracanie pędów w celu ich lepszego rozgałęziania jest mniej problematyczne. Regularne zabiegi przycinania starszych roślin są jednak całkowicie zbędne – i tak kwitną bujnie i z każdym rokiem piękniej.

Złotokap toleruje również uboższe, piaszczyste i kwaśne gleby, i znosi dobrze nawet długie okresy suszy.

Zastosowanie złotokapu w ogrodzie

Ze względu na swój zwarty pokrój, złotokap jest doskonałym drzewem ozdobnym do małego ogrodu. Na dodatek dobrze znosi upał i suche powietrze, dlatego też nadaje się również do ogrodów miejskich. W większych ogrodach efektownie wyglądają małe grupy złotokapu po trzy albo więcej egzemplarzy. Można też tworzyć ze złotokapu małe aleje wzdłuż ogrodowych dróżek.

Złotokap pięknie komponuje się z ciemnofioletowym bzem, błękitną glicynią, ozdobną jabłonią albo głogiem. Klasycznymi partnerami spośród bylin są kosaćce, piwonie, tulipany, wysokie lilie. Luźna korona złotokapu przepuszcza dużo światła, dlatego wiele roślin może rosnąć w zasięgu jego korony.

Złotokap jest słabo podatny na szkodniki

Złotokap jest stosunkowo słabo podatny na choroby i szkodniki. Czasem może zostać zaatakowany przez plamistość liści albo mączniaka rzekomego. Obie choroby nie wymagają jednak z reguły zwalczania. Do częstych szkodników należą mszyce i przędziorki.

Złotokap – odmiany

Złotokap dostępny jest w wielu odmianach, m.in.:

  • ‘Aureum’ – ma liście złotożółte, które z czasem nieco zielenieją. Odmiana odpowiednia również do uprawy w pojemnikach.
  • ‘Autumnale’ – zachwyca ponownym kwitnieniem jesienią.
  • ‘Pendulum’ – dwumetrowa forma ze zwieszonymi pędami, daje się uprawiać w pojemnikach.
  • ‘Quercifolium’ – liście tej odmiany przypominają liście dębu.

Przeczytaj także: Krzew ozdobny – perukowiec podolski. Uprawa, odmiany, rozmnażanie

5 (2 opinie)