Jak odróżnić klon palmowy od jawora?

Klon jawor (Acer pseudoplatanus L.) – jak wygląda?

1. Pochodzenie

Jawor jest gatunkiem rodzimym, w naturalnych warunkach występuje w lasach górskich i wyżynnych. Na nizinach rośnie w nasadzeniach sztucznych jako drzewo ozdobne.

2. Wzrost i pokrój drzewa

Drzewo dorastające 25-30 m wysokości, a w leśnym drzewostanie nawet do 40m. Pojedynczo rosnące egzemplarze jaworu mogą rozwijać koronę do 25 m szerokości. Korona młodego jawora jest zwykle jajowata, a w starszym wieku szerokoowalna. Kora młodych drzew jest szarobrązowa, starszych jasnoszara, łuszcząca się cienkimi płatami, jak u platana (stąd łaciński epitet gatunkowy).

3. Liście jawora

Liście klonu jaworu są pięcioklapowe, ciemnozielone na górnej stronie i białawe lub sinozielone na stronie dolnej. Klapy liści są lekko zaokrąglone, brzegi wrębne lub piłkowane. Osiągajądługość 8-16 cm. Zatoki klap są dosyć głęboko i ostro wycięte. W ogonkach liściowych jaworu nie ma soku mlecznego. Szczególnie pięknie wyglądają liście tego gatunku jesienią, kiedy przebarwiają się na kolor złotożółty do jasnoczerwonego.

4. Kwiaty

Jawor zaczyna kwitnąć w wieku 25-30 lat (w drzewostanie 40). Dopiero po rozwinięciu liści w maju albo czerwcu pojawiają się niepozorne, żółtawozielone kwiaty zebrane w zwisające wiechy przypominające grona. Kwiaty są zwykle obupłciowe, jednak często zdarza się, że zanika słupek albo pręciki i kwiat staje się jednopłciowy.

5. Owoce

Bardzo efektowne są oskrzydlone owoce jaworu, dojrzewające we wrześniu i październiku. Skrzydełka są ustawione pod kątem ostrym ok. 60°. Długość skrzydlaków wynosi do 6 cm. Dzięki tym skrzydełkom nasiona jaworu są roznoszone przez wiatr na duże odległości. Orzeszki są kuliste, często pozostają na drzewie przez zimę.

6. Odmiany jawora

W ogrodach raczej rzadko spotyka się gatunki botaniczne roślin. Zwykle hodowcy starają się uzyskać jakąś szczególnie dekoracyjną cechę kultywaru, która wyróżnia go od innych.

• ‘Atropurpureum’ – Pokrój rozłożysty, wzrost 20-25 m. Efektowne czerwone do purpurowoczerwonego zabarwienie dolnej strony liści, podczas gdy ogólnie drzewo wygląda na ciemniejsze.
• ‘Brillantissimum’ – Krzew średniej wielkości albo niewielkie drzewo o zwartej, zaokrąglonej koronie. Wiosną liście mają kolor żółto-różowy, później złotożółty i wreszcie jasnożółty z plamami.
• ‘Erectum’ – Drzewo do 12-20 m wysokości. Korona smukła, z czasem bardziej jajowata. Odmiana wrażliwa na utrzymującą się suszę i upał.
• ‘Leopoldii’ – Wysokość do 18 m. Korona szeroko piramidalna. Liście jasnożółte, z plamami, rozwijające się mają lekkie zabarwienie różowe.
• ‘Negenia’ – Drzewo wysokie do 30 m, ale o wąskiej, piramidalnej koronie. Odmiana bardziej odpowiednia do klimatu miejskiego niż dziki gatunek.

W ogrodzie możliwa jest również uprawa klonu zwyczajnego.

Klon palmowy (Acer palmatum Thunb.) – charakterystyka

1. Pochodzenie klona palmowego

Klon palmowy, w przeciwieństwie do jawora, jest gatunkiem egzotycznym; jego ojczyzną jest Japonia i Korea Południowa.Z palmą nie ma oczywiście nic wspólnego, a nazwa nawiązują prawdopodobnie do klapowanych w formie dłoni liści. Europejską karierę klon palmowy rozpoczął pod koniec XVIII wieku, kiedy szwedzki botanik Carl Thunberg przywiózł sadzonki z Japonii.

2. Wzrost i pokrój drzewa

W naturalnym środowisku klon palmowy rośnie zwykle jako drzewo z wieloma pniami i rozłożystą, luźną koroną. Jego cienkie konary i gałązki robią wrażenie bardzo eleganckich i filigranowych. Dorasta w naszych warunkach do 5-7 m wysokości, a rosnąc na otwartej przestrzeni tworzy równie szeroką koronę. Kora jest gładka, szarooliwkowa z podłużnym, delikatnym rysunkiem.

3. Liście klona palmowego

Liście są najczęściej pięcio-, siedmio-, a rzadko dziewięcioklapowe. Szerokość i długość liści wynosi 6-10 cm. Są głęboko powcinane, rozwijają się jako świeżo zielone, a jesienią przebarwiają się na kolor złotożółty do karminowoczerwonego. Różne odmiany hodowlane wykazują odbiegające od dzikiego gatunku formy i kolory liści.

4. Kwiaty

Drobne, obupłciowe kwiaty rozwijają się w maju. Są zebrane w kątach liści w purpurowe grona, tworząc miły kontrast ze świeżą zielenią liści.

5. Owoce

Jak prawie wszystkie klony tworzy typowe oskrzydlone orzeszki. Skrzydełka są ustawione pod dosyć rozwartym kątem. Owoce początkowo w kolorze czerwonego wina przebarwiają się późnym latem na brązowo.

6. Odmiany klona palmowego do ogrodu

Klon palmowy jest popularną rośliną uprawianą w ogrodach. Wyhodowano wiele odmian krzewu o ciekawej formie liści i barwie, np.:

• ‘Bloodgood’
• ‘Golden Treasure’
• ‘Orange Dream’
• ‘Rainbow’
• ‘Shaina’