Magnolie – najlepsze gatunki i odmiany do ogrodu

Jak znaleźć odpowiednią odmianę magnolii do swojego ogrodu?

Jeśli róże są uważane za królowe kwiatów, to magnolie mogą być uznane za cesarzowe ogrodów. W Chinach, w dawnych czasach, czyste i niemal magiczne kwiaty magnolii można było spotkać tylko w cesarskich ogrodach. Obecnie, dzięki różnorodności odmian, magnolie można sadzić również w naszych ogrodach, wybierając odmiany odpowiednie do lokalizacji i stylu.

Magnolie zachwycają niespotykaną obfitością dużych, fantastycznych kwiatów, które do każdego ogrodu wnoszą powiew egzotyki. Są już nierozerwalnie złączone z nadejściem pierwszych subtelnych, wiosennych uczuć. Istnieje imponująca liczba odmian magnolii, które zadowolą każdy gust i nadadzą się do różnych uwarunkowań w ogrodzie i nie tylko.

Stanowisko i przeznaczenie magnolii

Wszystkie gatunki i odmiany magnolii rosną najlepiej w miejscach słonecznych do półzacienionych. Preferują podłoża próchniczne, żyzne i dobrze przepuszczalne. Czy to w formie drzewa, czy krzewu, jako akcent przy wjeździe albo soliter na rabacie, magnolia zawsze stanowi atrakcję w ogrodzie. Dekoracyjna roślina najpełniej prezentuje swoją urodę wiosną do lata, kiedy jest obsypana wspaniałymi kwiatami. Ale również po kwitnieniu magnolia ze swoimi dużymi liśćmi nadal pozostaje atrakcyjna i jest źródłem cienia.

Magnolie mogą być również wykorzystane do tworzenia alei. Nadają się do tego takie gatunki, jak: magnolia naga (Magnolia denudata), magnolia wielkokwiatowa (Magnolia Grandiflora) i magnolia Loebnera (Magnolia ×loebneri).

Do wejścia w roli solitera piękna magnolia potrzebuje odpowiedniej sceny. Ważny jest wybór odpowiedniego tła. Największe wrażenie robią jasne kwiaty magnolii ustawione przed ciemnozielonymi krzewami albo porośniętymi pnączami murami. Magnolia jest niezwykle efektownym soliterem i dlatego, kiedy tylko to możliwe, powinna być eksponowana pojedynczo. Tylko rosnąc w pojedynkę może rozwinąć swój charakterystyczny pokrój drzewa, do czego potrzebuje odpowiednio dużo przestrzeni.

Dwie podstawowe grupy gatunków i odmian magnolii

Liczne gatunki i odmiany magnolii, które mogą rosnąć w naszych ogrodach, można podzielić na dwie grupy:

• kwitnące przed (względnie równocześnie) z rozwojem liści;
• kwitnące po rozwoju liści.

Okres kwitnienia magnolii zależy od różnych czynników. Należy do nich przynależność do określonego gatunku i odmiany, lokalny klimat, ale również układ temperatur w aktualnym sezonie wegetacyjnym. Kto chciałby podziwiać piękno kwitnących magnolii możliwie najdłużej, może stworzyć kompozycję różnych odmian i przedłużyć w ten sposób trwanie wspaniałych kwiatów. Jest to jak najbardziej godne polecenia, ponieważ kwitnienie magnolii utrzymuje się zwykle tylko dwa do czterech tygodni.    

Aby ułatwić wybór, przedstawiamy kilka odmian i gatunków magnolii z każdej z tych grup.

Magnolie z kwiatami rozwijającymi się przed liśćmi:

Wcześnie zakwitające odmiany magnolii nie tylko stanowią wiosenną ozdobę ogrodu, ale również mają szansę (przy korzystnych warunkach pogodowych) na rozwinięcie kwiatów po raz drugi. Niestety, rozwój kwiatów w marcu i kwietniu wiąże się z niebezpieczeństwem uszkodzenia ich przez spóźnione przymrozki. Nocne spadki temperatury kilka stopni poniżej zera mogą zniszczyć piękno magnolii.   

1. Magnolia naga (Magnolia denudata)

Jej ojczyzną są wschodnie i południowe Chiny. Dla naszych warunków roślina jest dostatecznie odporna na mróz. Niektóre jej mieszańce wytrzymują nawet -26°C. Białe kwiaty pojawiają się przed liśćmi w kwietniu. Mają dziewięć płatków i cytrynowy zapach. Kwiaty początkowo zamknięte w formie dzwonu, z czasem się otwierają. Ta magnolia dorasta u nas do ok. 6 m. Duże liście są odwrotnie jajowate.

2. Magnolia japońska (Magnolia kobus)

Pochodzi z północnej Japonii. Dorasta do 10 m wysokości i 6 m szerokości. Połyskujące liście są odwrotnie jajowate i mają 10-18 cm długości. Białe, duże kwiaty rozwijają się w kwietniu. Jest odporna na mróz (strefa 6a).

3. Magnolia purpurowa (Magnolia lilliflora)

Ozdobny i kwiecisty krzew dorastający do 3 m wysokości. Ten gatunek pochodzi z Chin, jednak wcześnie został zadomowiony w Japonii. W Europie magnolia purpurowa jest znana od końca XVIII wieku. Odwrotnie jajowate liście mają długość 10-18 cm. Kwiaty i liście pojawiają się prawie jednocześnie w maju. Kwiaty składają się z sześciu płatków o długości ok. 10 cm i mają kształt zbliżony do kwiatów tulipana. Na zewnątrz są purpurowe, zaś od środka białe. Obok form dzikich istnieje też kilka odmian ogrodowych, z których najważniejsza jest Magnolia lilliflora ‘Nigra’.

4. Magnolia wierzbolistna (Magnolia salicifolia)

Jej ojczyzną jest Japonia. Drzewo dorastające do 10 m o pokroju stożkowym. Liście – jak nazwa wskazuje – lancetowate, o długości ok. 12 cm. Białe, pachnące kwiaty o sześciu wąskich płatkach zakwitają w kwietniu. Magnolia wierzbolistna wymaga gleby kwaśnej.

5. Magnolia Soulange’a (albo m. pośrednia) (Magnolia ×soulangeana)

Nazwa tej magnolii pochodzi od nazwiska francuskiego oficera (Etienne Soulange-Bodin), który zajął się ogrodnictwem i w 1820 roku wyhodował krzyżówkę magnolii nagiej z magnolią purpurową. Powstał niezwykły efekt, ze względu na piękne, duże kwiaty. Krzew osiąga wysokość do 5 m. Istnieje obecnie kilka odmian magnolii Soulange’a, które powstały z pierwotnej krzyżówki.

6. Magnolia gwiaździsta (Magnolia stellata)

Wolno rosnący krzew o wysokości do 3 m. Pochodzi z Japonii. Ta magnolia jest mocno rozgałęziona i ma wąskie, ciemnozielone liście (ok. 5 cm x 10 cm). Białe, pachnące kwiaty mają wąskie płatki, co nadaje im kształt gwiazdy. Zaletą tej magnolii jest niewielki wzrost, przez co nadaje się do każdego ogrodu. Poza tym kwitną już dwuletnie rośliny, co też jest poważną zaletą tego gatunku.

Magnolie z kwiatami po rozwinięciu liści

Późno kwitnące magnolie są mniej narażone na uszkodzenia przez przymrozki, ale mają też małe szanse na powtórzenie kwitnienia. 

1. Magnolia drzewiasta (Magnolia acuminata)

Drzewo dorastające do 20 m wysokości. Jej ojczyzną są lasy na wschodzie Ameryki Północnej. Występuje od Zatoki Meksykańskiej do Ontario. Kwiaty są żółtozielone, lekko pachną i rozwijają się dopiero pod koniec maja i w czerwcu. Bardzo ozdobne są ogórkowate czerwone owoce tej magnolii. Ta roślina jest bardzo odporna na mróz (do -30°C).

2. Magnolia wielkolistna (Magnolia macrophylla)

Nazwa jest uzasadniona, jako że liście tej magnolii dorastają do 70 cm (90 cm) długości. Duże, kremowożółte kwiaty osiagają średnicę 30 cm.

3. Magnolia parasolowata (Magnolia tripetala)

Duże liście (50-60 cm) są parasolowato skupione na końcach pędów. Kwiaty zielonkawe na zewnątrz i białe wewnątrz rozwijają się w czerwcu i lipcu.

4. Magnolia Siebolda (Magnolia sieboldii)

Pochodzi z Japonii, gdzie dorasta do 7 m wysokości. U nas rośnie zwykle jako krzew ozdobny. Pachnące, białe kwiaty rozwijają się w czerwcu i lipcu. Wymaga kwaśnej gleby.

Najlepsze magnolie do małych ogrodów

Spośród ponad 200 gatunków magnolii wiele z nich wyrasta z czasem na ogromne drzewa. Z drugiej zaś strony istnieją również magnolie, które z biegiem lat wciąż pozostają niewielkimi krzewami. Te gatunki i odmiany są szczególnie odpowiednie do małych ogrodów, a nawet do uprawy w pojemniku.

Ze względu na kompozycję ogrodu ważna jest nie tylko późniejsza wysokość poszczególnych gatunków drzew i krzewów, ale również ich szerokość. Z biegiem lat wielkość korony ulega znacznym zmianom. Magnolie są roślinami długowiecznymi i rosną przy tym stosunkowo powoli. Dlatego też posadzone w nieodpowiednim miejscu magnolie dopiero po wielu latach mogą stwarzać problemy. Można tego uniknąć, sadząc na przykład magnolię gwiaździstą (Magnolia stellata), która dorasta do 1,5-3 m i nadaje się do każdego ogrodu.

Obok magnolii gwiaździstej istnie cały szereg odmian, które również w starszym wieku pozostają stosunkowo niewielkie. Należą do nich między innymi:

• ‘Burgundy’ – od 3 do 5 m
• ‘Satisfaction’ – do 2 m
• ‘Picard’s Garnet’ – do 4 m
• ‘Darkest Purple’ – do 2,5 m
• ‘Genie’ – do 5 m.  

Wielu miłośników ogrodów zakochuje się w kwiatach określonych odmian magnolii. Wybrane odmiany próbują potem utrzymywać w niewielkich rozmiarach poprzez regularne przycinanie. Niestety, takie zabiegi nie tylko nie dają spodziewanych rezultatów, ale najczęściej prowadzą do braku kwitnienia, a w najgorszym razie do wyrastania dzikich pędów, tak zwanych wilków. Z tego względu należy w ogrodzie sadzić tylko takie odmiany, które w wybranym miejscu znajdą w przyszłości dosyć przestrzeni do swobodnego rozwoju.