Bez czarny

Sambucus nigra

Bez czarny - odmiana o dekoracyjnych liściach

Pokrój:

mocno rozgałęziony

Wysokość:

1-7 m

Wilgotność gleby:

umiarkowana wilgotna

Typ gleby:

przepuszczalna żyzna próchnicza

Odczyn gleby:

6,5-8 pH

Podlewanie:

średnio

Ozdobne:

kwiaty liście/igły owoce

Kwitnienie:

maj czerwiec lipiec

Owocowanie:

sierpień wrzesień

Miejsce uprawy:

ogród

Stanowisko:

słoneczne

Kolekcje:

jadalna lecznicza ogrodowa

Odmiany:

‘Black Beauty’ ‘Black Lace’ ‘Albovariegata’ ‘Monstrosa’ ‘Pulverulenta’ 'Thundercloud' 'Eva' 'Marginata' 'Aurea' 'Linearis' 'Guincho Purple'

Powszechnie występujący dziko gatunek z rodziny piżmaczkowatych. Może rosnąć jako krzew, albo rzadziej jako drzewo, do wysokości 11 m. U wielu narodów uchodził bez czarny za roślinę świętą. Starsze gałęzie są pokryte korą szarą i głęboko popękaną, młodsze są zielone. Pędy są wzniesione z odchylonymi gałęziami bocznymi. W środku pędów znajduje się lekki, biały rdzeń.

Liście, kwiaty i owoce bzu czarnego

Liście złożone z 3-7 listków mają długość do 18 cm. Listki są zaostrzone, eliptyczne i piłkowane. Mają kolor ciemnozielony na górnej stronie i jaśniejszy na dole. Po roztarciu wydzielają nieprzyjemny zapach. Od maja do lipca pojawiają się na młodych pędach duże, płaskie baldachogrona kwiatów. Pojedyncze kwiatki są małe, białe albo kremowobiałe, o średnicy do 5 mm. Średnica baldachów wynosi zwykle 10-20 cm, a nawet 30 cm.

W sierpniu i wrześniu dojrzewają początkowo czerwone, a później czarne pestkowce („jagody”) bzu czarnego. Mają średnice ok. 6 mm i zawierają burgundowoczerwony sok, który bardzo trudno jest usunąć z tkaniny. Jagody są jadalne po obróbce cieplnej.

Roślina trująca!

W liściach, korze, niedojrzałych owocach oraz nasionach znajdują się glikozydy, które w większych ilościach są szkodliwe dla ludzi i zwierząt. Gotowanie albo smażenie bez przykrycia jagód bzu czarnego likwiduje ich szkodliwość.

Bez czarny - roślina lecznicza i ozdobna

Bez czarny jest znaną od dawna rośliną leczniczą, a owoce mogą służyć do różnych przetworów. W ogrodzie może być też hodowany jako krzew ozdobny. Dostępnych jest wiele odmian różniących się formą i kolorem liści, niektóre mają kwiaty różowe.