Czarny bez: uprawa, właściwości, nalewka, syrop/sok

Najważniejsze kroki w uprawie czarnego bzu

1. Stanowisko dla czarnego bzu

Bez czarny jest szeroko rozpowszechniony w Europie i pospolity w Polsce. W zależności od stanowiska dorasta nawet do 10 metrów wysokości. Do dobrego wzrostu potrzebuje przede wszystkim dużo słońca. Jest w stanie tolerować miejsce w półcieniu, ale jego bardzo ozdobne kwiaty nie będą się tak pięknie rozwijać, jak w pełnym słońcu.

Podłoże dla czarnego bzu powinno być najlepiej wapienne, żyzne i próchniczne. Idealne są gleby piaszczysto-gliniaste, chociaż na innych podłożach też dobrze rośnie. Wartość pH gleby, według upodobań czarnego bzu, powinna wynosić od 6,5 do 7,5. Zalecanym towarzystwem dla tej rośliny są m.in. porzeczki, jeżyny albo lilak.

2. Czarny bez – terminy i sposób sadzenia

Najlepszą porą do sadzenia krzewów bzu czarnego jest jesień albo początek wiosny. Ziemię w miejscu sadzenia należy dobrze wzbogacić nawozem organicznym, najlepiej kompostem. Również spulchnienie podłoża, jak również dodatek wapnia i azotu należą do zabiegów przygotowawczych. Dołek do sadzenia należy wykopać co najmniej dwa razy większy od bryły korzeniowej.

Odległości miedzy krzewami bzu czarnego powinny wynosić 2-3 m. Po posadzeniu krzewy trzeba obficie podlać, unikając jednak zastoju wody. Ułatwi się w ten sposób ukorzenienie krzewu w nowym miejscu.

3. Podlewanie i nawożenie czarnego bzu

Bez czarny wymaga podlewania tylko w wyjątkowych wypadkach. Zwykle jest w stanie sam zapewnić sobie zaopatrzenie w wodę. Kiedy jednak latem przez dłuższy czas utrzymuje się susza, trzeba wspomóc go dodatkową porcją wody. Podczas podlewania trzeba zwracać uwagę, aby w obrębie bryły korzeniowej nie powstawał zastój wody. Twarda woda z wodociągu nie stanowi problemu dla lubiącego wapń krzewu.

Także pod względem nawożenie bez czarny jest łatwy w pielęgnacji. Krzew posadzony na glebie o odpowiednich właściwościach, nie potrzebuje dodatkowego nawożenia. Jeśli jednak podłoże nie należy do idealnych, można mu od czasu do czasu podać porcję nawozu zawierającego azot.

Kiedy i jak przycinać czarny bez?

W pierwszym roku przycinanie czarnego bzu nie jest konieczne. Prześwietlenie krzewu jest jednak zawsze możliwe, zwłaszcza jeśli pędy rosną zbyt gęsto i psują ogólny pokrój. Przerzedzenie krzewu sprzyja również bujniejszemu kwitnieniu. Po latach możliwe jest radykalne cięcie odmładzające.

Kwiaty przeznaczone do suszenia albo innego przerobu ścina się od maja do czerwca. Owoce dojrzewają od sierpnia do października. Ścina się całe baldachy, ale do użytku bierze tylko dojrzałe jagody, odrzucając niedojrzałe owoce oraz zielone części rośliny.

Właściwości i zastosowanie czarnego bzu

Bez czarny ma działanie:

• moczopędne;
• napotne;
• ściągające;
• regulujące przemianę materii;
• przeciwgorączkowe.

Stosowany jest w chorobach:

• przebiegających z podwyższoną temperatura, jak grypa, angina, zapalenie gardła;
• w schorzeniach nerek i pęcherza;
• w dolegliwościach reumatycznych, jak bóle stawowe i mięśniowe;
• w zaburzeniach przemiany materii i przewodu pokarmowego.
• do okładów i przemywań na zapalenie skóry, wypryski, oparzenia oraz zapalenia spojówek.

Nalewka z czarnego bzu – czeska

Nalewka z czarnego bzu to klasyka sprawdzona przez lata. Składniki są ogólnie dostępne, podstawa alkoholowa - to czysta wódka, jedynie rum jest nieco bardziej oryginalnym dodatkiem.

Składniki:

• 1 litr soku z czarnego bzu
• 0,5 kg cukru (albo mniej)
• 1 litr wódki
• 100 ml rumu
• 3-4 goździki
• 4-5 cm cynamonu
• 1 łyżeczka suszonej skórki z cytryny

Przygotowanie:

Sok z cukrem i przyprawami doprowadza się do wrzenia i gotuje przez 15 minut, a następnie odstawia się na dobę. Płyn cedzi się, dodaje alkohol i przelewa do słoja. Po miesiącu nastawienia w ciepłym i ciemnym miejscu nalewkę filtruje się i rozlewa do butelek.

Sok z czarnego bzu – przepis

Składniki:

• 1 kg dojrzałych owoców
• 400 ml wody
• 200 g cukru
• Sok z połowy cytryny

Przygotowanie:

1. Jagody oberwać z łodyg, oczyścić.

2. Włożyć jagody do garnka, zalać wodą, gotować na wolnym ogniu 15-20 min.

3. Po wystudzeniu wycisnąć sok z ugotowanych jagód.

4. Wymieszać sok z cukrem i zagotować. Przelać do butelek.