Porady

Grudnik – jak go pielęgnować? Charakterystyka, odmiany

0 (0 opinii)

Grudnik, raczek, zygokaktus, kaktus Bożego Narodzenia, kaktus listopadowy, epifillum zimowe, szlumbergera – to potoczne nazwy kilku gatunków roślin z rodzaju Schlumbergera, który należy do rodziny kaktusowatych. Jak o niego dbać?

Nazwę rodzajową nadał botanik, Charles Lemaire, dla upamiętnienia francuskiego kolekcjonera i hodowcy kaktusów, Frederica Schlumbergera. Używane na co dzień nazwy wskazują natomiast na okres kwitnienia rośliny w naszym regionie. Istnieje tylko kilka gatunków Schlumbergera. W uprawie doniczkowej spotyka się przeważnie hybrydy i kultywary.

Grudnik – informacje ogólne o kaktusie

Ojczyzną kaktusów Schlumbergera są brazylijskie lasy deszczowe nad Atlantykiem. Rosną tam przeważnie w rozwidleniach gałęzi drzew (epifity), a czasem też na skałach (litofity). Pod dachem koron drzew nigdy nie są wystawione na pełne słońce. Ich jedyny dostęp do wilgoci i składników pokarmowych stanowią spadające z góry opady deszczu oraz odchody ptaków i innych zwierząt. Naturalne środowisko grudnika znajduje się w ciepłej i wilgotnej dżungli z umiarkowanym promieniowaniem słonecznym.

Grudniki tworzą mocno rozgałęzione, kaskadowo rosnące krzaczki o wysokości do 30 cm i szerokości do 45 cm. Pędy składają się z płaskich, ułożonych jak ogniwa łańcucha członów, bez kolców, z karbowaną albo ząbkowaną krawędzią. Większość dostępnych w handlu roślin to odmiany hodowlane rozmaitych mieszańców. Kwiaty mają jaskrawy kolor jasnoróżowy, pomarańczowy, fioletowy, czerwony albo biały i oryginalną, asymetryczną formę. Dzikie gatunki kwitną przeważnie na czerwono.

Efektowne kwiaty szlumbergery wyrastają na wierzchołkach najmłodszych członów. Podłużne kwiaty nie są zbyt długotrwałe – utrzymują się zwykle od pięciu do siedmiu dni. Ponieważ jednak roślina rozwija je w ogromnych ilościach, okres kwitnienia może ciągać się przez wiele tygodni – od listopada do stycznia. Pojedynczy kwiat grudnika ma średnicę ok. 2-3 cm i długość 4-7 cm. Przy dłuższych kwiatach widać wyraźnie łuskowe ustawienie płatków.

Często grudniki sadzone są w doniczkach wiszących, jednak warto podkreślić, że nie są to typowe rośliny zwisające, a najlepiej hodować je w wysokich doniczkach. Kształt kwiatów ułatwia ich zapylanie przez ptaki, a jaskrawe kolory są również dla nich atrakcyjne.

W naturalnym środowisku grudniki występują w rozproszonej lokalizacji. Ze względu na nielegalne zbiory i inne negatywne wpływy człowieka, coraz trudniej znaleźć je dziko rosnące. Gatunki uprawiane komercyjnie, to przeważnie odmiany Schlumbergera truncata albo Schlumbergera ×buckleyi.

Jakie są odmiany grudnika?
Jakie są odmiany grudnika?

Popularne hybrydy i kultywary grudnika, czyli szlumbergery

  • Schlumbergera ×buckley

Jest to hybryda Schlumbergera russelliana i Schlumbergera truncata. Uchodzi za jeden z najbardziej lubianych kaktusów i jest jedną z najczęściej uprawianych roślin doniczkowych. Zimą rozwija swoje jaskrawe, różowe, czerwone albo białe kwiaty, dzięki którym znana jest jako „kaktus Bożego Narodzenia”. W przypadku tej hybrydy chodzi o mocno rozgałęziającą się, wolno rosnącą roślinę wieloletnią o soczystej łodydze, z której rozwijają się spłaszczone segmenty i kwiaty. W naszym regionie okres kwitnienia tego mieszańca przypada między grudniem i lutym, przy czym niewykluczone jest dodatkowe kwitnienie wcześniej lub później.

  • Schlumbergera ×exotica

To również hybryda, która została sztucznie wyhodowana. Powstała ze skrzyżowania Schlumbergera opuntioides i Schlumbergera truncata. Zachwyca mocnym i jaskrawym kolorem kwiatów.

  • Schlumbergera ×reginae

Ten grudnik za swoich przodków może uważać Schlumbergera orssichiana i Schlumbergera truncata. Hybryda posiada niezwykłe zabarwienie kwiatów i wyprostowany pokrój S. truncata.

  • Odmiany grudnika o białych kwiatach:
        - ‘White Christmas’,
        - ‘Angel Dance’,
        - ‘Aspen’,
        - ‘Malissa’.
  • Odmiany o różowych kwiatach:
        - ‘Swan Lake’,
        - ‘Epic Star’,
        - ‘Branca Dobrada’.
  • Odmiany o czerwonych kwiatach:
        - ‘Red Aspen’,
        - ‘Dark Marie’,
        - ‘Jolly Dancer’.
  • Odmiany o koralowych kwiatach:
        - ‘Orange Flame’,
        - ‘Thor Vida’,
        - ‘Beach Dancer’.
  • Odmiany o żółtych kwiatach:
        - ‘Gold Charm’,
        - ‘Bruxas Brazil’,
        - ‘Chelsia’,
        - ‘Christmas Flame’,
        - ‘Cambridge’.
    Jak pielęgnować grudnik?
    Jak pielęgnować grudnik?

Jak pielęgnować kaktus Bożego Narodzenia?

Przy odrobinie wysiłku jest możliwe, aby kaktus Bożego Narodzenia zakwitł we właściwym czasie. Trzeba tylko zadbać o właściwe warunki stanowiskowe i temperaturę.  

Stanowisko

Przodkowie grudnika pochodzą z dżungli i lasów deszczowych. Można powiedzieć, że chłodu nie cierpią z natury. Dlatego też należy unikać dla nich temperatury powietrza niższej niż 10°C. Optymalne jest jasne miejsce w mieszkaniu, chociaż latem można te kaktusy wynieść na półzacienione miejsce do ogrodu. W każdym razie grudnik nie może stać w pełnym słońcu i na deszczu. Kiedy temperatura zaczyna spadać, trzeba przenieść go ponownie do mieszkania.

Grudnik do rozwinięcia zimą pełnego przepychu kwiatów potrzebuje jesienią obniżenia temperatury do ok. 15°C i skrócenia czasu dziennego światła do 9 godzin dziennie. Kiedy pojawią się pąki kwiatowe, trzeba wybrać jaśniejsze stanowisko i podnieść temperaturę do ok. 20°C. Należy tylko pamiętać, że miejsce kaktusa bożonarodzeniowego po zawiązaniu pąków nie może być już zmieniane – przestawienie doniczki może spowodować opadanie pąków.

Substrat

W przeciwieństwie do większości innych swoich krewniaków kaktus Bożego Narodzenia nie znosi mineralnej gleby kaktusowej, ale preferuje substrat dla storczyków albo bromelii. Ponieważ w razie zastoju wody szybko ulega zgniliźnie, podłoże musi być odpowiednio przepuszczalne. Można to poprawić domieszką piasku w proporcji 1:4. Optymalna wartość pH gleby dla grudnika wynosi 5,5-6.  

Podlewanie

Zapotrzebowanie na wodę kaktusa Schlumbergera jest mocno zależne od fazy rozwoju. W okresie kwitnienia kaktus grudnik musi być podlewany zwykle raz w tygodniu. W fazie spoczynku podlewanie należy mocno zredukować – można podawać wodę co kilka tygodni. Należy przy tym uważać, aby roślina całkiem nie przeschła. Kiedy kaktus zacznie rozwijać nowe pędy, znowu trzeba zwiększyć mu dawkę wody. Jeśli grudnik spędza lato w ogrodzie, powinien być wtedy podlewany co dwa-trzy dni, substrat powinien być stale umiarkowanie wilgotny.

Nawożenie

Grudnik powinien być zasilany nawozem tylko w fazie wzrostu. Podczas kwitnienia i spoczynku nie stosuje się nawożenia. Można natomiast sięgać po dostępny w sklepie nawóz organiczny albo mineralny. W przypadku nawozu organicznego trzeba w każdym przypadku wybrać nawóz płynny. Kaktus prędzej zostanie wtedy zaopatrzony w składniki odżywcze.

Uwaga: Zawsze należy stosować się do zaleceń producenta nawozu. Odpowiednie jest nawożenie grudnika w odstępach czterotygodniowych w okresie od kwietnia do września.

Przesadzanie

Szlumbergera może być przesadzana w okresie spoczynku latem. W tym czasie potrzebuje mało podlewania, jednak bryła korzeniowa nie powinna nigdy całkowicie wyschnąć.

Zimowanie

W tym wypadku, jak sama nazwa wskazuje, zimowanie grudnika w znaczeniu zapewnienia mu spoczynku, nie wchodzi w rachubę. Przeciwnie, to w ciepłym okresie letnim kaktus przeżywa swoją fazę przygotowania do kwitnienia. Wtedy powinien być oszczędnie podlewany i trzymany najlepiej w chłodzie.

Rozmnażanie grudnika

Rozmnażanie grudnika, podobnie jak innych sukulentów liściowych, jest bardzo łatwe. Najbardziej skuteczne jest rozmnażanie z sadzonek, a już na pewno dla początkujących. Rozmnażanie z nasion jest nieco trudniejsze i wymaga cierpliwości. Poza tym kaktusy Schlumbergera hodowane w mieszkaniu rzadko wytwarzają nasiona. Wiosną po kwitnieniu odcina się pędy z 2-3 segmentami. Następnie powierzchnie cięcia muszą przez 2-3 dni schnąć. Gdyby wsadzić je od razu do ziemi, mogłyby w tych miejscach szybko zgnić. Sadzonki układa się płasko na podłożu i lekko uciska. Dla lepszego rozwoju korzeni można zastosować preparat do ukorzeniania się. Sadzonki utrzymuje się w stanie wilgotnym i w cieple. Po kilku tygodniach na powierzchniach cięcia powinny się pokazać małe korzenie. Dalsza pielęgnacja młodych grudników przebiega tak jak w przypadku dorosłych okazów.

Możliwe jest szczepienie grudnika na innym kaktusie, na przykład Acanthocereus pentagonus. W pęd podkładki wszczepia się rozgałęziony pęd grudnika. Taka kombinacja daje bardzo interesujący efekt.                  

0 (0 opinii)