Czym jest humus i do czego się przydaje?

Humus – co to jest?

Słowo humus pochodzi z łaciny i oznacza po prostu ziemię. Dziś humus znany jest jako jeden z jej najcenniejszych składników – jego zawartość w glebie ma znaczny wpływ na zdrowy wzrost roślin, a co za tym idzie – na wielkość i jakość plonów. Ten naturalny nawóz składa się z:

• szczątków rozłożonych roślin i zwierząt (np. dżdżownic),
• białek żywych i martwych organizmów,
• kwasów: rolinowego, ulminowego i humusowego, bogatego w witaminy i mikroelementy,
• związków mineralnych.

Resztki organiczne, znajdujące się w humusie, w części ulegają humifikacji, czyli rozkładowi, którego produktem ubocznym jest masa koloidalna, stanowiąca mieszankę różnych substancji. Reszta pozostałości ulega mniej skomplikowanemu procesowi mineralizacji, rozkładając się na prostsze związki organiczne, na przykład:

• wodę,
• dwutlenek węgla,
• jony m.in. metali.

Humus to doskonały nawóz organiczny, który stanowi źródło pokarmowe dla roślin – bez niego gleba jest mało urodzajna. Stanowi doskonały zamiennik obornika, znacznie przewyższając go pod względem zawartości kwasów humusowych i składników mineralnych.

Jak wygląda humus?

Humus nie posiada określonego kształtu. W pełni dojrzała warstwa próchnicza gleby ma jednolitą, luźną konsystencję i występuje w kolorze czarnym lub ciemnobrązowym.

Do czego przydaje się humus?

Głównym zadaniem humusu jest użyźnienie gleby i ułatwienie roślinom pobieranie składników odżywczych, jednak oprócz tego pełni także inne przydatne funkcje:

• przyspiesza zdrowy wzrost roślin, zwiększa ilość i jakość plonów,
• ulepsza strukturę gleby – rozluźnia gliniaste, ciężkie ziemie oraz zwiększa pojemność wodną w glebach lekkich,
• zwiększa właściwości cieplne gleby – zawarty w glebie humus sprawia, że grunt szybciej się nagrzewa i dłużej utrzymuje ciepło uzyskane ze światła słonecznego,
• poprawia chłonność gleby – bogate w próchnicę podłoże lepiej chłonie wodę, co zabezpiecza grunt i rośliny przed przesuszeniem, 
• chroni glebę przed erozją,
• wyrównuje odczyn pH gleby,
• zatrzymuje rozwój chorobotwórczych patogenów,
• ułatwia ukorzenianie się roślin.

Humus – skąd?

Humus możemy pozyskać z terenów budowy, gdzie próchnicza warstwa gleby usuwana jest pod fundamenty z powodu dużej wilgotności i niewielkiego zagęszczenia, które uniemożliwiają jej bezpieczne utrzymanie ciężaru budynku.

 Drugim rozwiązaniem jest wykonanie humusu samodzielnie w kompostowniku w dogodnym terminie, a więc w okresie od wiosny do jesieni. Dobrym wyborem będzie pojemnik kompostowy wykonany z plastiku, zapewniający nawozowi odpowiednią termoizolację. Należy umieścić go w miejscu zacienionym, osłoniętym od wiatru i wypełnić kompostem.

Humus w kompostowniku krok po kroku

1. Na dnie kompostownika umieszczamy ok. 20-centymetrową warstwę gałązek lub słomy.
2. Kolejną warstwę tworzymy z ziemi ogrodowej, torfu i resztek roślinnych rozdrobnionych np. za pomocą sekatora lub nożyc ogrodowych.
3. Przykrywamy powstałą mieszankę warstwą słomy lub liści, by uchronić ją przez zgniciem, spowodowanym opadami deszczu.
4. Regularnie sprawdzamy wilgotność kompostu – jeśli wyczujemy, że jest suchy, powinniśmy go podlać.
5. Kompost napowietrzamy używając wideł – należy zachować dwumiesięczny odstęp między kolejnymi zabiegami.

Należy również pamiętać, by każda warstwa roślinna przykryta została ziemią lub torfem.

Możemy zdecydować się także na gotowe preparaty dostępne na rynku, na przykład płynny lub sypki biohumus, charakteryzujący się dużą zawartością kwasów humusowych i niezbędnych dla roślin składników odżywczych.

Kiedy i jak używać humusu?

Po humus sięgamy, gdy gleba, w której uprawiamy rośliny jest mało żyzna i pozbawiona odpowiedniej ilości niezbędnych do życia roślin mikroorganizmów, czego przyczyną może być:

• zbyt rzadkie nawożenie organiczne,
• przesolenie gleby, będące wynikiem nieodpowiedniego korzystania z nawozów mineralnych,
• podlewanie roślin wodociągową wodą chlorowaną,
• używanie chemicznych środków ochrony roślin. 

Humus naturalny 

Glebę, którą chcemy użyźnić, musimy dokładnie wymieszać w humusem; do wyboru mamy także ziemię humusową, czyli gotową mieszkankę do uprawy roślin.

Biohumus

Gotowy humus w płynnej formie możemy stosować poprzez oprysk doglebowy lub podlewanie, w częstotliwości określonej przez producenta preparatu. Z kolei preparaty w postaci sproszkowanej lub granulowanej miesza się z wierzchnią warstwą gleby. 

Podsumowanie

Jeżeli zależy nam na zapewnieniu roślinom odpowiednich warunków do rozwoju, wzbogacenie gleby humusem jest wręcz niezbędne. Żyzna ziemia zapewni nam obfite plony i pozwoli cieszyć się zdrowym wzrostem drzew, krzewów, kwiatów, a także warzyw i owoców.