Budowa hotelu dla owadów – krok po kroku

Hotel dla owadów w ogrodzie przyjaznym zapylaczom

Ogród przyjazny zapylaczom wspiera bioróżnorodność i równowagę ekosystemu. Jednym z elementów takiej ogrodowej przestrzeni może być hotel dla owadów. Służy on jako schronienie, miejsce zimowania i składania jaj.

Wbrew pozorom domki dla owadów nie są one przeznaczone wyłącznie dla dzikich pszczół samotnic. Mogą w nich zamieszkać m.in.: osy, trzmiele (zakładają gniazda w ziemi, ale mogą też korzystać z osłoniętych zakamarków), złotooki, biedronki, motyle, muchówki zapylające, chrząszcze i inne owady pożyteczne. Warto podkreślić, że takie hotele są nie tylko dekoracją ogrodu, ale przede wszystkim schronieniem – współcześnie wiele gatunków owadów nie znajduje odpowiednich miejsc do składania jaj czy zimowania.

Wybór materiałów

Materiały, których użyjesz do budowy specjalnego domku dla owadów, powinny być przede wszystkim naturalne, ale też zgodne z potrzebami konkretnych gatunków, które chcesz zaprosić do ogrodu. Niewłaściwe materiały nie tylko nie zostaną zasiedlone, ale mogą też stanowić zagrożenie dla lokatorów, np. poprzez zatrzymywanie wilgoci, przegrzewanie się. Obudowa hotelu powinna być solidna, z daszkiem wystającym nieco poza obrys konstrukcji, aby chronić przed deszczem.

Najczęściej wykorzystywane są pędy bambusa lub trzciny, które są lekkie, łatwe w obróbce i puste w środku. Będą idealne zwłaszcza dla pszczół samotnic takich jak murarki ogrodowe. Ścianki bambusowe powinny być gładkie, pozbawione drzazg czy ostrych krawędzi, które mogłyby uszkodzić delikatne skrzydła owadów. Równie ważna jest średnica otworów, która powinna mieścić się w przedziale od 3 do 10 mm, aby przyciągnąć różnorodne gatunki, i mieć głębokość min. 10-15 cm. Warto zadbać również o to, aby tył tuneli był zamknięty z uwagi na to, że owady chętniej zasiedlają zaciszne przestrzenie, które oferują ochronę z jednej strony.

Konstrukcję budki możesz również zbudować z drewna – najlepiej z gatunków liściastych takich jak dąb, buk, grab. Drewno iglaste jest dość miękkie, dlatego też może zbyt łatwo pękać i chłonąć wilgoć. Jeśli planujesz samodzielnie nawiercać otwory w kawałkach drewna, pamiętaj, aby nie miały ostrych krawędzi, a także, by nie przewiercać ich na wylot. Drewno powinno być nieimpregnowane i surowe – substancje chemiczne mogą być toksyczne dla pszczół i innych owadów.

Uwaga: Do budowy hotelu dla owadów nie należy używać tworzyw sztucznych – plastik nie przepuszcza wilgoci, nagrzewa się, a jego powierzchnia jest zbyt śliska. Metal również nie sprawdzi się w roli materiału konstrukcyjnego.

Planując wypełnienie, możesz sięgnąć po inne, naturalne materiały: suche łodygi bylin, cegły dziurawki, puste łuski orzechów, szyszki czy glinę zmieszaną ze słomą. W szczelinach pomiędzy szyszkami mogą zimować biedronki, glina z otworkami przyciąga gatunki kopiące norki, a puste łodygi to idealne kryjówki dla błonkówek.

Lokalizacja

Kolejną ważną kwestią dotyczącą hotelu dla owadów jest jego lokalizacja. Najlepsze miejsce w ogrodzie to stanowisko nasłonecznione, ciepłe i osłonięte od wiatru. Domek powinien być skierowany otworami w stronę południową lub południowo-wschodnią, co pozwoli pożytecznym owadom szybko się ogrzać po chłodnej nocy. Ciepło wpływa też na rozwój larw wewnątrz komór gniazdowych, dlatego też zbyt zacienione miejsce spowoduje, że hotel nie zostanie zasiedlony lub negatywnie wpłynie na rozwój potomstwa. Ważna jest również ochrona przed deszczem. Jeżeli masz taką możliwość, to umieść hotel w szpalerze krzewów lub przymocuj go do altany ogrodowej, ściany budynku czy ogrodzenia.

Kolejnym aspektem jest dostępność pokarmu w Twoim ogrodzie. Sam hotel nie wystarczy, jeśli wokół brakuje roślin – owady nie będą miały powodu, by się w nim osiedlać. Najlepiej, jeśli w małej odległości znajdują się rabaty z bylinami, drzewa owocowe, bujna łąka kwietna lub rośliny miododajne.

Co więcej, nie umieszczaj hotelu zbyt nisko nad ziemią – zalecana jest wysokość 1-1,5 m. Unikaj też miejsc tuż przy gniazdach ptaków, które mogą potraktować hotel jako spiżarnię.

Jak zrobić domek dla owadów drewniany? Instrukcja krok po kroku

Budowa domku dla owadów w ogrodzie nie wymaga od Ciebie dysponowania specjalistycznymi narzędziami. Poniżej przedstawiamy Ci prostą instrukcję.

1. Przygotuj ramę domku

Tak jak wspominaliśmy, do budowy domku najlepiej użyć drewna liściastego. Uformuj prostokątną skrzynkę lub trójkątny domek z daszkiem. Zalecane wymiary to ok. 30-50 cm szerokości i 10-15 cm głębokość. Skręć elementy za pomocą wkrętów, unikaj klejów syntetycznych i lakierów. Daszek powinien wystawać poza obręb ramy przynajmniej o kilka centymetrów, aby chronić wnętrze przed deszczem. Opcjonalnie możesz zamontować nóżki lub hak, jeśli planujesz zawieszenie konstrukcji.

2. Podziel hotel dla owadów na strefy

Podziel wnętrze ramy na sekcje – każda z nich może być wypełniona innym materiałem, aby odpowiadać potrzebom różnych gatunków. Możesz wykonać przegrody z cienkich listewek lub patyczków.

3. Wypełnij w środku

Każdy z materiałów powinien być suchy, czysty i dostosowany do zamieszkania przez konkretne owady. Środek możesz wypełnić:

pustymi łodygami roślin (trzcina, bambus, byliny) – przyciągają pszczoły samotnice; upewnij się, że tylna część łodyg jest zamknięta, a otwory są czyste i gładkie;
drewnem z otworami – nada się zwłaszcza dla murarek i miesiarek; nawiercone otwory powinny mieć średnicę 3-10 mm, głębokość min. 10 cm;
cegłami z dziurkami – sprawdzą się jako schronienie dla bzygowatych i błonkówek;
słomą, szyszkami, korą, gałązkami – zapewnią miejsce do zimowania dla biedronek i złotooków.

Materiały ułóż ciasno, ale tak, aby zapewnić swobodny dopływ powietrza.

4. Zabezpiecz front

Front hotelu warto zabezpieczyć przed gryzoniami lub ptakami za pomocą cienkiej siatki (np. drucianej o dużych oczkach). Nie powinna jednak bezpośrednio dotykać materiału.

5. Ustaw hotel w odpowiednim miejscu

Gotowy hotel przymocuj np. do ściany budynku, płotu, żywopłotu. Tak jak już wspominaliśmy, zadbaj o to, by znajdował się minimum 1 m nad ziemią, otworem wylotowym skierowanym na południe lub południowy wschód.

6. Dbaj o czystość

Domek dla owadów nie wymaga codziennej pielęgnacji, jednak raz do roku (najlepiej późną jesienią) warto sprawdzić jego stan techniczny. Usuń spleśniały materiał, pajęczyny, uzupełnij braki. Co ważne, nie zaglądaj do środka, nie przesuwaj, nie przenoś, ponieważ zapylacze potrzebują spokoju.

W sezonie możesz zauważyć, że część otworów zostaje zatkana gliną, suchą trawą lub żywicą. Wówczas nie usuwaj tych zatyczek – wewnątrz rozwijają się larwy. Zimą pozostaw hotel na miejscu.