Porady

Gwiazda betlejemska – tajniki pielęgnacji

4,9 (8 opinii)

Gwiazda betlejemska, czyli wilczomlecz nadobny (Euphorbia pulcherrima), należy do grona ulubionych roślin w okresie przed Bożym Narodzeniem. Jej kwiaty są drobne i niepozorne, natomiast liście są duże i przebarwione na kolor czerwony, biały albo żółtokremowy.

Gwiazda betlejemska – porady zakupowe

Szczególnie pięknie świecą czerwone podsadki gwiazdy betlejemskiej, kiedy jej niepozorne kwiatki dopiero zaczynają się rozwijać. Zwykle zdarza się to między listopadem i Nowym Rokiem – to właśnie okresowi kwitnienia roślina zawdzięcza swoją potoczną nazwę. Każdego roku w listopadzie kwiaciarnie, centra ogrodnicze i supermarkety są więc pełne kwitnących gwiazd betlejemskich. Tyle tylko, że piękne, czerwone liście rośliny często już po kilku dniach więdną.

O tym, czy gwiazda betlejemska jest świeża, da się wyczytać z jej małych, zielonożółtych kwiatów. U świeżej rośliny są one zamknięte albo w fazie pąków. Grube, zielone liście asymilacyjne bez plam są oznaką zdrowia rośliny. Żółte plamy i zwinięte liście świadczą natomiast o złej pielęgnacji. Przed zakupem warto też zwrócić uwagę na ziemię w doniczce. Jeśli jest wysuszona albo całkiem przemoczona, to lepiej wybrać inny okaz.

Gwiazdy betlejemskie są bardzo wrażliwe na chłód i nie lubią nadmiaru wilgoci. W supermarketach stoją często w przejściach albo całkiem na zewnątrz, gdzie są narażone na chłód. Nawet jeśli gwiazda betlejemska w momencie zakupu stała jeszcze w pełni urody, to po szoku termicznym najprawdopodobniej zrzuci wszystkie liście w ciągu kilku dni. Dlatego powinno się raczej zdecydować na roślinę, która przebywała w ciepłym sklepie.

Również podczas transportu konieczne jest zachowanie ostrożności. Aby chłód nie wyrządził szkody roślinie w drodze do domu, dobrze jest doniczkę z gwiazdą betlejemską otulić papierem.

Gwiazda betlejemska - uprawa krok po kroku
Gwiazda betlejemska w czerwonej doniczce

Jakie miejsce dla gwiazdy betlejemskiej?

Gwiazda betlejemska potrzebuje jasnego i ciepłego miejsca. Nie powinno tam być ani bezpośredniego nasłonecznienia, ani przeciągów. Parapet okienny nie jest więc idealnym stanowiskiem dla gwiazdy betlejemskiej, zwłaszcza w sytuacji, gdy pod nim znajduje się kaloryfer. Balkon, ze względu na chłód, też nie jest dobrym miejscem dla tej rośliny. Aby dobrze rosła, potrzebna jest przeciętna temperatura pomieszczenia, czyli 20 stopni Celsjusza.

Krytycznym czynnikiem w pielęgnacji gwiazdy betlejemskiej jest długość dziennego naświetlenia. Chodzi tutaj o tak zwaną roślinę dnia krótkiego. Pierwotnie pochodzi ona z regionu Ameryki Południowej i Środkowej w pobliżu równika. Tam faza światła i ciemności jest regulowana w sposób naturalny. Jeśli chce się doprowadzić gwiazdę betlejemską do kwitnienia, trzeba jej w mieszkaniu stworzyć warunki zbliżone do równikowej ojczyzny. Przez co najmniej osiem tygodni roślina musi przez 12 godzin dziennie stać w ciemności.

Jeśli nie można dla rośliny znaleźć odpowiedniego miejsca w mieszkaniu, pozostaje wyjście alternatywne. Najprościej jest po dwunastu godzinach odciąć jej dostęp do światła. Nadaje się do tego celu na przykład karton albo wiadro, którym po prostu przykrywa się roślinę. Po takim zabiegu gwiazda betlejemska odwdzięczy się kwitnieniem i pięknymi czerwonymi liśćmi wokół kwiatów.

Uwaga: Gwiazda betlejemska może zakwitnąć również latem, jeżeli późną wiosną odetnie się jej dostęp do światła.

Jak podlewać gwiazdę betlejemską?

Wrażliwa gwiazda betlejemska podczas podlewania wymaga szczególnego traktowania – inaczej szybko zrzuci swoje piękne liście. Najlepiej przyjmuje wodę, jeśli może ją zasysać przez podstawkę. Woda powinna mieć pokojową temperaturę i być podawana dwa razy dziennie, przy czym ważne jest, aby nadmiar wody nie pozostawał w podstawce dłużej niż 15 minut. Zastój wody grozi zgnilizną korzeni.

Gwiazdy betlejemskie są bardzo wrażliwe na chłód i nie lubią nadmiaru wilgoci.

Zbyt częste i zbyt obfite podlewanie jest największym błędem w pielęgnacji. Podlewać gwiazdę betlejemską należy wtedy, gdy wierzchnia warstwa podłoża jest podeschnięta, albo gdy liście zaczynają zwisać. Zbyt częste podlewanie powoduje, że liście żółkną i opadają.

Sprawdź: Co zrobić, żeby gwiazda betlejemska zmieniła kolor liści?

Piękny stroik świąteczny z gwiazdą betlejemską
Piękny stroik świąteczny z gwiazdą betlejemską

Przesadzanie gwiazdy betlejemskiej

Przy odpowiedniej pielęgnacji zimą i latem można cieszyć się tym pięknym kwiatem przez kolejne adwenty. Jest ona, wbrew powielanym mitom, wieloletnią rośliną doniczkową. Czerwone liście zanikają z reguły pod koniec wiosny. Roślinę trzeba przestawić wtedy w chłodniejsze miejsce i ograniczyć podlewanie.

Gwiazdę betlejemską powinno się przesadzać każdego roku, nawet jeśli doniczka nie stała się jeszcze za mała. Jeśli ma być użyta stara doniczka, trzeba ją dokładnie oczyścić przed ponownym przesadzeniem rośliny. Także nowe doniczki muszą być całkiem czyste, aby nie przenosić żadnych chorób.

Najlepszym momentem do przesadzania gwiazdy betlejemskiej jest czas po kwitnieniu na wiosnę. W późniejszym terminie można ją przesadzać tylko w celach ratowniczych. Podczas przesadzania tej rośliny do doniczki, trzeba wykonać kilka czynności:

  • pod bieżącą wodą dokładnie wypłukać z doniczki resztki starej ziemi;
  • usunąć nadgniłe, przesuszone albo uszkodzone korzenie;
  • odciąć przekwitły kwiatostan;
  • napełnić doniczkę świeżym substratem;
  • roślinę wsadzić i dobrze ucisnąć ziemię;
  • umiarkowanie podlewać;
  • jeśli gwiazda betlejemska jest prowadzona jako bonsai, trzeba zredukować bryłę korzeniową, aby roślina odpowiednio się rozwijała.

Cięcie gwiazdy betlejemskiej

Jeżeli chcemy spróbować doprowadzić roślinę do kwitnienia w kolejnym roku, to warto chwycić za nożyce. Powody przycinania rośliny:

  • usunięcie zwiędłych, suchych i chorych pędów;
  • utrzymanie rośliny w formie;
  • pobudzenie wytwarzania nowych pędów;
  • uzyskanie odpowiedniego pokroju rośliny.

W niekorzystnym miejscu, gdzie jest za mało światła, pędy mają tendencję do wybujania, stają się cienkie i długie. Takie pędy można spokojnie usunąć, aby stworzyć zwarty pokrój rośliny. Poprzez cięcie gwiazda betlejemska nie tylko otrzymuje zwarty wygląd (jak w sklepie), ale też wypuszcza nowe pędy z kolorowymi liśćmi szczytowymi.

Przed wystawieniem rośliny latem na zewnątrz należy usunąć wszystkie stare kwiatostany. Pędy skraca się o połowę, a krzywo rosnące gałęzie odcina się całkowicie.

Gwiazda betlejemska świetnie nadaje się na świąteczną ozdobę nie tylko w doniczce. Kwitnące pędy z kolorowymi liśćmi można wstawić do wazonu, jako kwiaty cięte. Aby przedłużyć ich trwałość, należy krótko potrzymać końce łodyg nad płomieniem świecy albo zapalniczki. Miejsce cięcia zamknie się i sok nie będzie dłużej wypływał. Szczególnie efektownie wygląda gwiazda betlejemska w wazonie z pokręconymi pędami leszczyny odmiany 'Contorta' albo z gałązkami jodły.

Gwiazda betlejemska - inaczej poinsecja
Gwiazda betlejemska w wazonie na stole

Jak rozmnażać gwiazdę betlejemską?

Powiększenie liczby tych roślin we własnym zakresie jest możliwe, chociaż nie zawsze się udaje. Najprościej jest uzyskać młode rośliny z sadzonek wierzchołkowych albo z odkładów powietrznych. Wprawdzie gotowe, kwitnące gwiazdy betlejemskie są łatwo dostępne, ale miłośnicy kwiatów mogą z ich rozmnażaniem poeksperymentować.

Sadzonki wierzchołkowe

Rozmnażanie gwiazdy betlejemskiej z sadzonek wierzchołkowych:

  • uciąć sadzonki (sadzonki tnie się po przekwitnieniu do maja);
  • usunąć dolne liście;
  • końcówki zanurzyć w gorącej wodzie (aby zatrzymać wypływanie soku);
  • umieścić sadzonkę w lekko wilgotnej ziemi;
  • trzymać w cieple;
  • doniczkę można przykryć folią.

Odkłady powietrzne

Doświadczeni fani ogrodnictwa mogą spróbować otrzymać sadzonki gwiazdy betlejemskiej z odkładów powietrznych. Ta metoda jest trudniejsza, ale za to pędy szybciej się ukorzeniają. 

Rozmnażanie gwiazdy betlejemskiej z okładów powietrznych krok po kroku:

  • na mocnym pędzie wycina się mały klin;
  • szczelinę utrzymuje się otwartą przy pomocy kawałka drewna;
  • na cięcie daje się ukorzeniacz;
  • miejsce nacięcia owija się mchem albo celulozą;
  • mech utrzymuje się stale w stanie wilgotnym;
  • po ukorzenieniu pęd się odcina i sadzi.
4,9 (8 opinii)