Difenbachia – odmiany, pielęgnacja, choroby

Difenbachia – charakterystyka

Difenbachia (Dieffenbachia) jest rodzajem botanicznym roślin z rodziny obrazkowatych. Ponad 50 gatunków tych zawsze zielonych bylin ma swoją ojczyznę w tropikalnych lasach deszczowych Ameryki Środkowej i Południowej. Nazwa rodzajowa upamiętnia austriackiego ogrodnika, Josepha Dieffenbacha. 

Difenbachia należy niewątpliwie do najbardziej znanych roślin doniczkowych. I nie ma w tym nic dziwnego, ponieważ regularnie uformowane liście (w zależności od odmiany z barwnymi plamami albo smugami) stanowią prawdziwą ozdobę. Jedyną wadą difenbachii jest toksyczność wszystkich jej części. Zawierają one kryształy szczawianu wapnia, czysty kwas szczawiowy, enzymy i inne związki powodujące między innymi: silne podrażnienie błon śluzowych, stany zapalne skóry, paraliż strun głosowych, zaburzenia rytmu serca. Reakcja ludzi i zwierząt na toksyczność difenbachii zależy od gatunku rośliny, liczby spożytych liści, a także wieku i stanu zdrowia poszkodowanego. 

Jak wygląda difenbachia?

Spotykana w uprawie doniczkowej w postaci różnych odmian difenbachia Seguina (Dieffenbachia seguine) dorasta do wysokości od 60 cm do dwóch metrów. Ma krótkie, grube łodygi z dużymi ogonkowymi liśćmi, które są wzniesione i gęsto ustawione. Z biegiem czasu roślina traci dolne liście, rozwijając w ten sposób rodzaj pnia.

Najbardziej efektowne są w difenbachii jej wzorzyste liście. Są szerokojajowate lub eliptyczne; mają do 45 cm długości i są ostro zakończone. Podstawowym kolorem liści jest zieleń. W zależności od odmiany liście mają rozmaitej wielkości żółte albo białe wzory. Z wiekiem ornament na liściach może ulegać zmianie.

Jako roślina doniczkowa difenbachia bardzo rzadko zakwita. Podobnie jak u innych roślin obrazkowatych, kwiaty rozwijają się, jeśli w ogóle, dopiero w starszym wieku. Kwiatostany difenbachii prezentują się w formie typowej dla rodziny obrazkowatych. Kwiatowe kolby difenbachii są białe do kremowych, raczej mało efektowne i trwałe tylko przez kilka dni. Rozwój kwiatów hamuje natomiast wyraźnie wzrost rośliny. Jeśli ktoś nie przykłada szczególnego znaczenia do kwiatów difenbachii, może je usunąć zaraz po rozwinięciu.

Stanowisko i podłoże dla difenbachii

Jako rośliny tropikalne wszystkie gatunki i odmiany difenbachii potrzebują dużo ciepła (temperatura powietrza od 21 do 30 stopni Celsjusza) i wysokiej wilgotności powietrza. Optymalnym miejscem dla difenbachii może być więc jasna łazienka. Te rośliny o ozdobnych liściach nie znoszą na dłuższą metę ani zimnych przeciągów, ani dużych wahań temperatury.

Difenbachie mogą stać również w ciemniejszych miejscach, jednak szybko tracą wówczas swoje kolory. Odmiany o bogato ubarwionych liściach nigdy nie mają dość jasnego światła, przy czym są wrażliwe na bezpośrednie promieniowanie słońca. Przy dłuższym przebywaniu w południowym słońcu może dojść nawet do poparzeń liści difenbachii. Zimą komfortowa temperatura dla tej rośliny wynosi 15-18 stopni Celsjusza, natomiast zapotrzebowanie na światło jest równie wysokie, jak latem.

Difenbachia najlepiej rośnie na podłożu żyznym i bogatym w próchnicę. Do posadzenia w doniczce popularnej dieffenbachia seguine można użyć standardowej ziemi do kwiatów, do której doda się garść drobnych kawałków węgla drzewnego albo keramzytu. Podczas sadzenia należy koniecznie zwrócić uwagę na odpływ wody w dnie doniczki, aby mimo częstego podlewania uniknąć zastoju wody w korzeniach. Difenbachie nadają się dobrze do uprawy hydroponicznej i mogą rosnąć na podłożu nieorganicznym.

Difenbachia – podlewanie i nawożenie

Ziemia w doniczce z difenbachią powinna być przez cały rok wilgotna, ale nie mokra. Niezbędne są regularne dawki wody, ponieważ roślina ma duże zapotrzebowanie na wilgoć. Warto jednak wiedzieć, że nadmiar wody grozi zastojem, a to z kolei prowadzi do zgnilizny korzeni. Między podlewaniami należy więc pozwolić górnej warstwie ziemi na lekkie przeschnięcie. Jeśli bryła korzeniowa zostanie z jakiegoś powodu przemoczona, trzeba wyjąć roślinę z doniczki i zawinąć bryłę korzeniową w papier gazetowy albo w papierowy ręcznik. Woda zostanie w ten sposób szybko z korzeni odciągnięta. Aby zapewnić difenbachii możliwie dużą wilgotność powietrza w najbliższym otoczeniu, ustawia się doniczki na szerokiej podstawce wypełnionej keramzytem i wodą. Szczególnie zimą należy też regularnie spryskiwać liście wodą deszczową albo destylowaną.

Nawożenie difenbachii prowadzi się od wiosny do jesieni, podając nawóz do kwiatów co dwa tygodnie w niskich dawkach. Jeśli roślina stoi zimą w chłodniejszym pomieszczeniu, to jej zapotrzebowanie na składniki pokarmowe jest odpowiednio niższe. Wtedy do dobrego rozwoju wystarczy jej dawka nawozu raz w miesiącu.

Przesadzanie i przycinanie difenbachii

W przypadku młodych difenbachii w zupełności wystarczy przesadzanie co dwa lata. Starszym roślinom można zmieniać doniczki i ziemię raz na dwa-trzy lata. Na wielkość doniczki i stanowisko ma wpływ wielkość wzrostu konkretnej odmiany. Najlepszą porą do przesadzania difenbachii jest wiosna. Trzeba zwracać uwagę, aby nowa doniczka była tylko trochę większa od starej.

Ponieważ liście difenbachii są trujące i kontakt z sokiem rośliny może prowadzić do podrażnienia skóry i błon śluzowych, to podczas przesadzania należy zachować ostrożność i najlepiej zakładać przed pracą gumowe rękawiczki. Doniczki powinny być zawsze ciężkie, ponieważ roślina rośnie w górę i z czasem jej ciężar mógłby doprowadzić do wywrócenia.

Difenbachia nie wymaga przycinania. Zwiędłe albo przebarwione liście można usuwać z zachowaniem należytej ostrożności. Nożyce po zabiegu trzeba dokładnie umyć.

Popularne odmiany difenbachii

Uprawiane w doniczkach difenbachie występują w postaci licznych odmian i hybryd, których pielęgnacja w zasadzie niczym się nie różni. Istotne różnice między nimi polegają na wysokości wzrostu i ubarwieniu liści. Do popularnych odmian difenbachii należą:

• ‘Camilla’ – liście prawie całe kremowobiałe z jasnozieloną obwódką;
• ‘White Etna’ – bardzo duże liście z białym wzorem;
• ‘White Amazon’ – liście z jasnożółtymi plamami na białych ogonkach;
• ‘Green Magic’ – ciemnozielone liście z jasnymi środkowymi żebrami;
• ‘Lemon Tropic’ – bardzo duże, żółto zdobione liście;
• ‘Tropic Snow’ – liście z kremowobiałymi plamkami, a na ciemnozielonym tle unerwienia i obrzeża.

Jak rozmnażać difenbachię?

Pozyskiwanie nowych sadzonek difenbachii najlepiej udaje się przy stałej temperaturze podłoża. Gatunki i odmiany z tego rodzaju mają duże zdolności regeneracyjne i dlatego dają się łatwo rozmnażać poprzez ukorzenianie fragmentów pędów składających się z wierzchołka i trzech liści. Starsze rośliny tracą czasem dolne liście i aby je odmłodzić, odcina się pęd do 10 cm nad doniczką i ukorzenia go na nowo.

Kiedy nie ma pod dostatkiem sadzonek wierzchołkowych, sięga się czasem po sadzonki pędowe. Można włożyć do wody cały pęd i czekać, aż z każdego zdrowego oczka rozwiną się korzenie. Wtedy można pociąć go na kawałki i z korzeniami posadzić do ziemi. Alternatywnie można też pęd pociąć na fragmenty i ułożyć je poziomo w napełnionym ziemią pojemniku. Ten sposób wymaga jednak więcej wysiłku i trwa dłużej niż ukorzenianie w wodzie.

Difenbachia – choroby i szkodniki

Chociaż difenbachia jest bardzo toksyczna, to istnieje całe grono szkodników, które chętnie wysysają sok z jej liści. Jak w przypadku wielu roślin doniczkowych o dekoracyjnych liściach błędy pielęgnacji oraz choroby bardzo szybko odbijają się na ich wyglądzie. Jeśli liście difenbachii bledną, więdną, skręcają się albo wręcz opadają, przyczyną jest najczęściej zastój wody. Rozwija się wtedy zgnilizna korzeni i roślina zamiera. Także zbyt chłodne stanowisko powoduje podobne oznaki.

Ziemiórkowate (owady z rodziny muchówek) lubią wilgoć i chętnie osiedlają się w mokrym podłożu w doniczce z difenbachią. Jeśli liście tracą swoje ornamenty i stają się ciemnozielone, oznacza to, że stanowisko dla rośliny jest zbyt ciemne.

Jasnożółte liście są z kolei skutkiem nadmiaru słońca. Brązowe plamy na liściach są spowodowane oparzeniami słonecznymi albo przez suche powietrze z centralnego ogrzewania. Należy wtedy zmienić stanowisko, ponieważ suche powietrze wabi przędziorkowate (rodzina roztoczy).

Także wełnowcowate (rodzina pluskwiaków) chętnie gromadzą się na difenbachii. Te szkodniki można rozpoznać po wełnistym oprzędzie na liściach.