Porady

Co zrobić, żeby gwiazda betlejemska zmieniła kolor liści?

0 (0 opinii)

Gwiazda betlejemska bywa nazywana też poinsecją lub wilczomleczem nadobnym. Jest to roślina, która ma zdolność przebarwiania swoich zielonych liści. Jakie warunki są konieczne i co zrobić, żeby gwiazda betlejemska zmieniła kolor liści?

Większość roślin ma zielone liście i kolorowe kwiaty, ale nie wilczomlecz nadobny (Euphorbia pulcherrima), nazywany najczęściej gwiazdą betlejemską. Ten krzew z rodziny wilczomleczowatych, mający swoją ojczyznę w Meksyku i Gwatemali, rozwija drobne, niepozorne, żółtawozielone kwiaty i efektowne, barwne liście podkwiatostanowe. Aby oprócz ciemnozielonych liści asymilacyjnych pojawiły się barwne podsadki, muszą być spełnione pewne warunki.

Adwentowa ozdoba z meksykańskich tropików

Kwiaty gwiazdy betlejemskiej są rozdzielnopłciowe, bezpłatkowe, zredukowane do minimum i zebrane w charakterystyczne dla wilczomleczy kwiatostany (cyjacja), które funkcjonują jak jeden obupłciowy kwiat. W centrum znajduje się kwiat słupkowy, otoczony 20-30 kwiatami męskimi z pojedynczymi pręcikami. Szczytowe liście pod kwiatostanem tworzą rozetę otaczającą kwiatostan i są przebarwione na intensywny kolor. Te kolorowe liście wabiące owady są u dzikich form wąskolancetowate (1-3 cm x 3-7 cm), a u kultywarów doniczkowych znacznie szersze i dłuższe. W naturalnym środowisku mają kolor jaskrawoczerwony do brudnoczerwonego, czasem różowy do białego.

Rozetki podsadek, czyli barwnych listków „reklamowych” rośliny, stanowią główną atrakcję tego gatunku, dzięki której ten wilczomlecz stał się jedną z najbardziej popularnych roślin doniczkowych. Dzięki wysiłkom ogrodników uzyskano wielką różnorodność kolorów liści szczytowych gwiazdy betlejemskiej. Obok odcieni czerwieni spotyka się też łososiowe, wielobarwne albo kremowobiałe (nie czystobiałe).

Zamiana ciemnozielonych liści na wierzchołkach pędów poinsecji na czerwone, różowe lub kremowe nie wynika ze składu chemicznego podłoża ale jest efektem kwitnienia rośliny. Z tego wynika, że uzyskanie efektownej ozdoby mieszkania w okresie Bożego Narodzenia wiąże się z nakłonieniem gwiazdy betlejemskiej do rozwinięcia kwiatów.

Gwiazda betlejemska – wieloletnia roślina ozdobna

Gwiazda betlejemska bywa często traktowana bardzo niesprawiedliwie. Na krótko przed trafieniem do sklepu rozwija swoje wspaniałe, najczęściej czerwone liście. Przez całe święta Bożego Narodzenia razem z choinką tworzy radosny nastrój, aby zaraz potem trafić do kosza na śmieci. A tymczasem ta roślina bardzo chętnie rozpoczęłaby wiosną start w nowy sezon i dalej rosła. Zamiast zupełnie bez sensu pozbywać się zdrowej rośliny, lepiej jest zająć się nią i sprawić, żeby jej liście zabarwiły się na czerwono także na następne święta.

Poinsecja rosła pierwotnie w tropikalnych lasach Ameryki Południowej i Meksyku, skąd rozpoczęła swoją błyskotliwą karierę rośliny doniczkowej na całym świecie. W subtropikalnym albo śródziemnomorskim ciepłym klimacie wyrasta na krzew do czterech metrów wysokości. W czasie, kiedy prawie cała roślina jest czerwonego koloru, tworzy wspaniały widok.

Osiągnięcie takich imponujących rozmiarów przez gwiazdę betlejemską trwa kilka lat, a na dodatek wcale u nas nie jest pożądane, ponieważ roślina nie znosi temperatur poniżej 0°C i musi być uprawiana w doniczkach. W swojej ojczyźnie kwitną starsze rozgałęzione krzewy prawie przez cały rok, ale główny okres kwitnienia przypada właśnie na czas Bożego Narodzenia. Wprawdzie całkowicie słuszne jest podkreślanie, że ozdobne czerwone listki nie są kwiatami, ale efektownymi podsadkami, ale ten szczegół nie ma specjalnego znaczenia: duże, barwne podsadki są mianowicie nierozerwalnie związane z niepozornymi kwiatami właściwymi. Tylko w okresie kwitnienia liście poinsecji przebarwiają się pięknie wokół kwiatostanów.

Gwiazda betlejemska to nie tylko czerwone i zielone liście
Gwiazda betlejemska to nie tylko czerwone i zielone liście

Kwitnienie wilczomleczu nadobnego w naszej strefie klimatycznej

Ponieważ uroda tej rośliny w okresie kwitnienia jest niepowtarzalna, ogrodnicy trudzili się przez długi czas nad wyhodowaniem egzemplarzy nisko rosnących. Jak wiadomo, prace zakończyły się sukcesem, a ich wyniki są widoczne w sklepach ogrodniczych już na kilka tygodni przed świętami Bożego Narodzenia. Początki były dosyć rozczarowujące; kiedy tropikalna roślina została na początku XIX wieku przywieziona do Europy i trafiła do ogrodów botanicznych, wcale nie miała zamiaru rozwijać swoich czerwonych liści pod koniec grudnia.

Obserwacje wykazały, że za głównym okresem kwitnienia od listopada do lutego kryje się szczególny mechanizm. Euphorbia pulcherrima należy bowiem do roślin krótkiego dnia, co oznacza, że zawiązuje kwiaty dopiero wtedy, gdy dostaje światło poniżej 12 godzin dziennie. W naturalnym, ojczystym środowisku tropików ma to sens, ponieważ jesień/zima jest jedynym okresem w roku, kiedy słońce świeci krócej niż przez pół dnia. Jest to najlepszy czas do kwitnienia dla wielkolistnych roślin, tracących w upale lata duże ilości wilgoci.

Pierwsze europejskie kultywary pięknego wilczomleczu ignorowały lokalne warunki i potrzeby, a popularność zaczęły zdobywać dopiero na początku XX wieku w Kalifornii, dokąd dotarły razem z niemieckimi emigrantami. Stało się to więc dopiero w klimacie, w którym podsadki poinsecji czerwienieją w okresie świątecznym samoczynnie i bez manipulacji. Tak się składa, że w Kalifornii właśnie od października dostęp do światła dziennego trwa poniżej 12 godzin.

W trakcie prac hodowlanych nad doniczkową formą gwiazdy betlejemskiej ogrodnicy odkryli trik z krótkim dniem: w warunkach środkowoeuropejskich rośliny hodowane w doniczkach muszą być od początku października zaciemniane tak, aby poczuły się jak u siebie w chłodnej porze roku.

Co zrobić, żeby gwiazda betlejemska w porę zakwitła?

Kiedy roślina przeżyje pomyślnie lato, w zasadzie moglibyśmy nie robić żadnych dodatkowych zabiegów, aby zapewnić jej nasz „krótki dzień”. W naszej strefie klimatycznej dzień krótszy niż 12 godzin włącza się samoczynnie już na początku października. Tyle tylko, że dotyczy to warunków zewnętrznych, gdzie ze względu na chłód poinsecja długo by nie wytrzymała, a w mieszkaniu trudno raczej o 12 i więcej godzin ciemności.

Nasze mieszkania są jasne, przede wszystkim wieczorami, i nawet w sypialni, która z założenia służy do spania, pali się przez jakiś czas światło. Aby gwiazda betlejemska każdego roku na nowo rozwijała i przebarwiała czerwone (albo w innym kolorze) liście-podsadki, należy:

  • Jeśli jest w domu takie pomieszczenie, w którym od późnego popołudnia stale jest ciemno, na początku października trzeba ustawić tam naszą gwiazdę betlejemską.
  • W innym przypadku trzeba od tego czasu zasłaniać roślinę szczelnie od światła na ponad 12 godzin dziennie.
  • Zaciemnienie rośliny można wykonać przy pomocy wiadra, skrzynki, ciemnej folii itp.
  • Przykrycie częściowo przezroczyste, dające nawet słabe światło w fazie ciemności, może zniweczyć plany kwitnienia.
  • Zaciemnianie poinsecji przez ponad pół dnia powinno trwać dobre 6 tygodni, wtedy nastąpi inicjacja tworzenia kwiatów i tym samym przebarwiania liści. 
  • Temperatura w zaciemnianym pomieszczeniu powinna wynosić poniżej 14°C.
  • Poza fazą przygotowania do kwitnienia, gwiazda betlejemska wymaga stanowiska ciepłego i jasnego.

Jeśli planujecie zatrzymać gwiazdę betlejemską na wiele lat, powinniście już przy zakupie zwrócić uwagę na jej potencjał. Podsadki powinny wykazywać zabarwienie, w zależności od daty zakupu, delikatne albo intensywne, a nad nimi powinny być widoczne mniej lub bardziej rozwinięte właściwe kwiaty. Nie kupujcie poinsecji, jeśli na zewnątrz panuje chłód; już poniżej 10°C roślina może doznać szkody. Pamiętajcie o dobrym przykryciu rośliny, jeśli już musicie ją przewozić w chłodny dzień.

Przeczytaj jak pielęgnować gwiazdę betlejemską.

0 (0 opinii)