Rododendron w donicy i ogrodzie – jaką wybrać odmianę?

Hybrydy wielkokwiatowe rododendronów

Do tej największej i najbardziej znaczącej grupy rododendronów należy większość rosnących w naszych ogrodach mieszańców. Powstały one z licznych gatunków, jak np. różanecznik drzewiasty, r. okazały, r. kaukaski. Wiele hybryd pochodzi poza tym od różanecznika katawbijskiego, od którego odziedziczyły takie cechy, jak odporność na mróz, skromne wymagania, gęsty pokrój, zwarte kwiatostany i zdrowe liście.

Do tej największej i najbardziej znaczącej grupy rododendronów należy większość rosnących w naszych ogrodach mieszańców.

Wielkość kwiatów, jako wyróżnik grupy, nie jest tutaj decydująca, ponieważ granica między grupami hybryd jest dosyć płynna. Niemniej jednak historyczne i utrwalone określenie „hybrydy wielkokwiatowe” z pewnością nie prędko zaniknie. Podobnie jak pojęcie „azalie”, które trzyma się mocno od 200 lat.

Odmiany wielkokwiatowe osiągają wysokość od 2 do 5 m, a czasem więcej. Liście są większe niż u innych odmian i liczą od 9,5 do 20 cm długości. Ogromne kwiatostany, składające się często z ponad 20 pojedynczych kwiatów, nadają tej grupie nazwę. Kwitną od marca do końca czerwca z wyraźnym naciskiem na maj. Niektóre kwitną ponownie jesienią. Jeżeli rododendrony w ogóle nie wypuszczają kwiatów, oznacza to błędną uprawę. Barwy kwiatów są różnorodne: czerwone, pomarańczowe, żółte, białe, różowe i fioletowe.

Odmiany wielkokwiatowe osiągają wysokość od 2 do 5 m, a czasem więcej. Liście są większe niż u innych odmian i liczą od 9,5 do 20 cm długości.

Zastosowanie znajdują jako solitery albo w nasadzeniach grupowych. Niektóre odmiany tej rośliny nadają się na wolno rosnące albo przycinane żywopłoty. Przykłady:

• 'Roseum Elegans',
• 'Abba',
• 'Nova Zembla',
• 'Catawbiense Grandiflorum',
• 'Anatevka’.

Hybrydy drobnokwiatowe rododendronów

Wielkość kwiatów, jak wspomniano, nie jest wskaźnikiem decydującym, a granice są płynne. „Drobnokwiatowy” nie koniecznie znaczy „nisko rosnący”, chociaż pędy tych odmian są zwykle delikatniejsze. Obok niskich, a nawet karłowatych odmian drobnokwiatowych, istnieją też wyżej rosnące rododendrony. Tutaj granice też się zacierają, ponieważ wyhodowano wiele krzyżówek odmian niskich, karłowatych i wysokich. Wspólną cechą wszystkich drobnokwiatowych hybryd rododendronów są łuskowate liście.

„Drobnokwiatowy” nie koniecznie znaczy „nisko rosnący”, chociaż pędy tych odmian są zwykle delikatniejsze.

Te odmiany kwitną najczęściej już w marcu i kwietniu, zwykle przed innymi. Liście łuskowatych różaneczników mają często intensywny, korzenny zapach. Przykłady odmian karłowatych:

• 'Curlew',
• 'Moerheimii',
• 'Blue Tit',
• 'Gristede'

Azaleodendron - krzyżówki azalii i rododendrona

Ta mała grupa stanowi pewną osobliwość. Chodzi tutaj o rzadkie krzyżówki między zrzucającymi liście azaliami i zimozielonymi rododendronami (określenia są tutaj zwyczajowe, a nie naukowe). Stąd wzięła się nazwa „azaleodendron”. W wyglądzie też są mieszanką obu grup. Liście pozostają zwykle zimą na roślinach, ale wiosną opadają i są odnawiane. Przykłady:

• 'Azaleoides',
• 'Fragrans',
• 'Gowenianum',
• 'Lavendelmilch'.

Azalie japońskie - półzimozielone i zimozielone odmiany

W tej grupie zgromadzone są odmiany półzimozielone i zimozielone o podobnych wymaganiach. Odmiany pochodzą w większości z Japonii. Tam powstały też najstarsze odmiany liczące ponad 400 lat. Azalie japońskie odznaczają się bogactwem kwiatów. Mają płaski system korzeniowy, wymagają więc równomiernie wilgotnego, osłoniętego do półcienistego stanowiska oraz bardzo skromnego zasilania nawozem.

W tej grupie zgromadzone są odmiany półzimozielone i zimozielone o podobnych wymaganiach. Odmiany pochodzą w większości z Japonii.

Odporność na mróz jest zróżnicowana i wzrasta, ogólnie biorąc, z wiekiem rośliny. To znaczy, młode rośliny potrzebują z całą pewnością ochrony przed mrozem. Liście azalii japońskich są naprawdę małe, przy czym rozwijane są dwa ich rozdaje: letnie liście wykazujące wspaniałe jesienne przebarwienie i spadające po pierwszych mrozach oraz mniejsze liście zimowe, które pozostają na krzewach.

Azalie zielone latem

Pośród zielonych tylko latem hybryd rododendronów (określanych jako „azalie zrzucające liście”) można wyróżnić wiele grup. Najstarsze w tej grupie są azalie gandawskie. Ich uprawa zaczęła się w 1830 r. w belgijskim mieście Gent. W Wielkiej Brytanii powstały hybrydy Exbury i Knap Hill. Mieszańce Mollis z kolei wyszły nieco z mody. Do nowoczesnych upraw należy grupa Northern Lights z USA odznaczająca się dobrą odpornością na mróz. Przykłady:

• 'Cecile',
• 'Corneille',
• 'Fanal',
• 'Feuerwerk',
• 'Gibraltar',
• 'Golden Eagle',
• 'Lady Rosenberg',
• 'Royal Command '.

Azalie indyjskie o kwiatach pojedynczych i pełnych

Nazwa tej grupy jest myląca. Chodzi o hybrydy Rhododendron simsii. Ten gatunek został sprowadzony do Anglii na początku XIX wieku pod nazwą Azalea indica, jako że w mowie potocznej Daleki Wschód kojarzony był z Indiami. Pierwsze formy uprawne nazwano błędnie „azalea indica”, co przeszło potem na całą grupę. Są też określane jako azalie doniczkowe. W naszych warunkach nie są mrozoodporne. Są szczególnie atrakcyjne jako rośliny pokojowe.

Ten gatunek został sprowadzony do Anglii na początku XIX wieku pod nazwą Azalea indica, jako że w mowie potocznej Daleki Wschód kojarzony był z Indiami.

Kwiaty mogą być pojedyncze i pełne. Zdarzają się też odmiany dwukolorowe. W ciągu prawie 200 lat wyhodowano 2500 odmian azalii doniczkowych, z czego aktualnie ok. 750 jest do dyspozycji. Przykłady:

• 'Doberlug',
• 'Hellmut Vogel',
• 'Melodie',
• 'Michelle-Marie',
• 'Ostalett',
• 'Sachsenstern'.

Maddenia - pachnące i białe kwiaty

Typowe dla różaneczników zaliczonych do podsekcji Maddenia i ich hybryd są pachnące, często białe kwiaty. Są małpo odporne na mróz. Aby utrzymać zwarty pokrój krzewu, należy po przekwitnięciu mocno go przyciąć.