Pietruszka naciowa i korzeniowa – popularne odmiany, uprawa

Pietruszka zwyczajna (Petroselinum crispum) pochodzi z regionu Morza Śródziemnego. W pierwszym roku rozwija pierzaste liście na długich ogonkach, w drugim zaś tworzy zielonożółte kwiaty zebrane w wysokie baldachy. Wszystkie części rośliny zawierają aromatyczne olejki eteryczne. Uprawiana od ponad 5000 lat pietruszka doczekała się wielu odmian, które dzielą się na liściowe i korzeniowe. Z Rzymianami trafiła do Europy Środkowej.

Pietruszka naciowa (Petroselinum crispum var. crispum) – uprawa

Posiada aromatyczne, zielone liście znajdujące zastosowanie w kuchni oraz długie, cienkie i twarde korzenie do użytku nieprzydatne. Są formy o gładkich i o kędzierzawych liściach. Słyszy się czasem stwierdzenia, że kędzierzawa pietruszka jest mniej aromatyczna od gładkiej i nadaje się tylko do dekoracji. W latach 50. była popularna stara odmiana ‘Mooskrause’, która rzeczywiście miała mało zapachu. Natomiast dzisiejsze odmiany pietruszki kędzierzawej są równie aromatyczne jak odmiany gładkie. Jedyna chyba przewaga pofalowanych liści nad gładkimi polega na tym, że nie da się ich pomylić z przypominającymi pietruszkę trującymi roślinami, jak szczwół albo blekot.

1. Odmiany pietruszki naciowej

Poszczególne odmiany różnią się głównie wzrostem i odpornością na choroby. Odmiany gładkie rosną w pierwszym okresie szybciej i dają większe pierwsze zbiory niż odmiany z kędzierzawymi liśćmi. Kilka przykładów odmian pietruszki naciowej:

• ‘Astra’ – delikatnie poskręcane, duże liście, kompaktowy wzrost, możliwe wielokrotne zbiory.
• ‘Bravour’ – liście kędzierzawe, ciemnozielone, mocny i bujny wzrost.
• ‘Gigante d’Italia’ – liście gładkie, aromatyczne, o długich ogonkach.
• ‘Mooskrause’ – stara odmiana o krótkich ogonkach i bardzo kędzierzawych liściach, kolor żółtawozielony bez zapachu.
• ‘Darki’ – bardzo ciemnozielone liście, do uprawy na rabatach warzywnych oraz całorocznej uprawy w pojemnikach i doniczkach.

2. Wysiew i pielęgnacja pietruszki naciowej

Pietruszka preferuje wilgotne, pulchne i żyzne gleby. Na tej samej powierzchni można uprawiać pietruszkę zwyczajną najwcześniej po upływie czterech lat. Jest bardziej wymagająca w uprawie niż inne warzywa. Zdolność kiełkowania nasion jest z natury niska, a siew jest na dodatek wrażliwy na niekorzystne warunki. W domu wysiew jest możliwy od stycznia, a przesadzanie młodych roślin na rabatę od marca. Od początku marca wysiewa się nasiona do gruntu. Ze względu na niskie temperatury gleby, kiełkowanie może się przedłużyć do trzech tygodni i więcej. Im dłużej nasiona przelegują w ziemi, tym większe jest niebezpieczeństwo infekcji grzybowej atakującej rośliny.

3. Pietruszka naciowa – zbiory i zastosowanie

Wiosną i latem można zbierać pietruszkę po 80-90 dniach od wysiewu. Zbiór tego warzywa jest bardzo łatwy. Ścina się liście 2-3 cm nad ziemią. Można zebrać wszystkie liście, albo tylko część według potrzeby. Roślina rozwija po cięciu nowe pędy, które do jesieni mogą być ponownie zbierane. Liście pietruszki dodaje się do sałatek, sosów, zup i warzyw. Klasykę stanowi sos pietruszkowy do ziemniaków i pieczonej ryby. Pietruszka nie pcha się przed szereg; do potraw powinna być dodana dopiero na koniec przyrządzania.

Pietruszka korzeniowa (Petroselinum crispum var. tuberosum) – uprawa

Posiada zgrubiały korzeń o białawym miąższu. Do spożycia nadaje się zarówno korzeń, jak i liście. Pierwsze zbiory liści są możliwe po ok. 70 dniach od wysiewu. Nie należy ich ścinać zbyt wiele, ponieważ korzenie nie będą mogły się dobrze rozwijać. Te z kolei uważa się za dojrzałe po 155-170 dniach od wysiewu nasion. Aromat korzeni jest podobny do aromatu liści, ale nieco słabszy i połączony z nutą pewnej słodyczy, co przypomina marchew.

1. Odmiany pietruszki korzeniowej

Oto przykłady odmian pietruszki korzeniowej:

• ‘Alba’ – podłużnie-stożkowy, biały korzeń o długości 15-18 cm. Odmiana średnio późna, dojrzewająca po 150-160 dniach.
• ‘Konica’ – korzeń szeroki, stożkowy, gładki i biały o długości 12-15 cm. Do zbioru latem i jesienią.
• ‘Berliner’ – stożkowy, biały korzeń o grubości 4-5 cm, długości ok. 15 cm i masie 100-125 g. Odmiana uprawiana od lat 50. ubiegłego wieku.
• ‘Osborne’ – gruby, palowy, biały korzeń o długości 22-25 cm. Znosi okresy suszy w ciągu lata. Odmiana doskonała do dłuższego przechowywania, średnio późna.

2. Pietruszka korzeniowa – wysiew i zbiory

Pietruszkę korzeniową wysiewa się do gruntu od końca marca do końca maja. Ziemia musi być dobrze i głęboko spulchniona, aby korzenie mogły się bez przeszkód rozwijać. Z młodych roślin można ściąć pewną niewielką ilość liści. Korzenie są dojrzałe do zbioru po 155-170 dniach. Nie są natomiast mrozoodporne i muszą być wykopane przed pierwszymi przymrozkami. W pojemnikach z piaskiem mogą bez liści przeleżeć do 6 miesięcy.