Owoce pigwy – jakie mają lecznicze i odżywcze właściwości?

Wiele osób sądzi, że pigwa jest mieszańcem jabłoni i gruszy. Istnieje co prawda pigwa jabłkowa i pigwa gruszkowa, ale te określenia dotyczą tylko grup odmian tego owocu. Jednak pokrewieństwo tych trzech gatunków nie ulega wątpliwości – wszystkie należą do rodziny różowatych. W porównaniu do swoich popularnych krewniaków, pigwa posiada zupełnie inny charakter. Wystarczy jeden kęs świeżej pigwy, aby mocno zniechęcić się do tego owocu. Niestety, z około 200 odmian pigwy tylko bardzo nieliczne można jeść na surowo. Jeśli ktoś jednak bliżej pozna tę roślinę, przekona się, że jest to prawdziwy skarb i w kuchni, i w apteczce. Niektórzy mylą również pigwę z pigwowcem - różnice opisujemy tutaj.

Pigwa jest uprawiana od wieków

Roślina ta ma swoją ojczyznę w Azji Zachodniej. Na Kaukazie pigwa była uprawiana już przed tysiącami lat. . W starożytnej Grecji była symbolem szczęścia i miłości. Grecy gotowali owoce pigwy z miodem. Tak zwany „melimelon” służył chorym jako wzmacniające pożywienie, a podróżnym za prowiant na drogę. W nawiązaniu do tego nazwali później Portugalczycy pigwę „marmelo”, co pozostało do dzisiaj w słowie „marmolada” – wyrobie niekoniecznie z pigwy.

Hipokrates przepisywał swoim pacjentom pigwę w dolegliwościach żołądkowo-jelitowych oraz na gorączkę. Poza miąższem i skórką, wykorzystywano też nasiona i liście. Z kolei Rzymianie nazywali pigwę, ze względu na filcowy nalot, „wełnistym jabłkiem” i przenieśli ją aż do Europy Środkowej. Dzisiaj jest uprawiana głównie w krajach śródziemnomorskich, chociaż i na naszych szerokościach zdobywa powoli mocną pozycję.

Właściwości odżywcze pigwy

Pigwa - złote jabłko przyznane Afrodycie, a kto wie, może nawet to, zerwane przez Ewę w raju – jest bogate w różne cenne składniki. W 100 g owocu znajduje się 15 mg witaminy C, czyli ok. 15% dziennego zapotrzebowania. Witamina C jest silnym antyoksydantem, który wzmacnia system odpornościowy nie tylko w okresie grypy. Ma znaczenie profilaktyczne w przypadku miażdżycy i raka. Jeśli chodzi o inne składniki, to pigwa nie zaskakuje wprawdzie ich niezwykłą ilością, ale za to różnorodnością. Zawiera na przykład umiarkowane ilości witaminy B1, B6 i E, jak również potasu, magnezu i miedzi.

Pigwa zawiera dużo witaminy C oraz umiarkowane ilości witaminy B1, B6 i E, jak również potasu, magnezu i miedzi.

Owoc składa się w 80% z wody i ma zaledwie 40 kcal. Wśród substancji balastowych występuje bardzo dużo pektyn. Są to rozpuszczalne frakcje błonnika, które szczególnie korzystnie oddziałują na jelita. Pektyny spowalniają wchłanianie cholesterolu, cukru oraz metali ciężkich z pokarmu. Nawet pierwiastki radioaktywne, jak cez, stront albo pluton zostają przez pektyny związane i wyprowadzone przez jelita. W owocach pigwy znajdują się, obok witaminy C, także flawonoidy, czyli związki usuwające z organizmu wolne rodniki. 

Właściwości lecznicze pigwy

Badania wykazały, że wszystkie części tej rośliny wykazują właściwości lecznicze. Poza wymienionymi wcześniej, pigwa zawiera także steroidy, glikozydy i kwasy organiczne, które w połączeni z magnezem mogą być pomocne w fibromialgii (zespół chorobowy, charakteryzujący się uogólnionym bólem w układzie ruchu). Pigwa działa m.in.:

• antyoksydacyjnie;
• przeciwzapalnie;
• przeciwbakteryjnie i przeciwwirusowo;
• antydepresyjnie
• łagodzi kaszel;
• odwadnia;
• chroni wątrobę;
• leczy biegunkę;
• obniża cholesterol.

Przede wszystkim działa zapobiegawczo oraz wpływa pozytywnie na przebieg leczenia wielu chorób. Należą do nich np. alergie, cukrzyca, żółtaczka, infekcje dróg oddechowych oraz moczowych, grypa, choroby żołądka, rany, owrzodzenia, jak również nowotwory.

Pigwa w leczeniu raka?

W 2010 r. portugalscy uczeni z University Fernando Pessoa opublikowali informacje o badaniu hamującego wpływu pigwy na rozwój komórek rakowych. Podczas gdy ekstrakt z liści obniżył rozwój komórek rakowych jelita, to wyciąg z owoców i nasion wykazał mocne działanie przeciwko komórkom rakowym nerek.

Naukowcy doszli do wniosku, że pigwa może być wykorzystana zarówno w profilaktyce, jak i w leczeniu nowotworów. W międzyczasie dalsze badania potwierdziły możliwość ograniczania rozwoju komórek raka prostaty oraz piersi poprzez zastosowanie wyciągów z pigwy. Z kolei francuscy naukowcy stwierdzili, że poszczególne, wyizolowane związki chemiczne – w przeciwieństwie do ich naturalnych kombinacji w pigwie – nie wykazują zadowalających działań.

Syrop z pigwy na chorobę refluksową przełyku

W krajach rozwiniętych mniej więcej co czwarta osoba cierpi na zgagę albo cofanie się kwaśnej treści żołądkowej. Jeśli te symptomy występują regularnie, mówi się wówczas o chorobie refluksowej przełyku (GERD). Ponieważ choroba dotyczy coraz większej liczby dzieci, irańscy uczeni z Shiraz University of Medical Sciences zbadali, czy małym pacjentom może pomóc syrop z pigwy. W badaniach wzięło udział 80 dzieci. Zostały one podzielone na dwie grupy. Jedna grupa otrzymywała syrop z pigwy, druga zaś – tradycyjny lek omeprazol. Po czterech tygodniach stan wszystkich dzieci poprawił się. Omeprazol i syrop pigwowy działały jednakowo dobrze. Po siedmiu tygodniach dolegliwości u dzieci poniżej 5 lat z grupy „pigwy” zostały złagodzone bardziej niż w grupie „omeprazolu”. Stwierdzono, że w dziecięcej chorobie GERD syrop z pigwy stanowi alternatywę, a przy tym nie daje żadnych działań ubocznych.

Bibliografia:

• Wikipedia, hasło "Choroba refluksowa przełyku": https://pl.wikipedia.org/wiki/Choroba_refluksowa_prze%C5%82yku
• Badania na temat zastosowania pigwy w leczeniu raka "Issues in General Food Research" 2011 Edition: https://books.google.pl/books?id=JJ9ERQh6iXQC&dq=University+Fernando+Pessoa+cydonia+oblonga&hl=pl&source=gbs_navlinks_s