Niecierpek – odmiany i uprawa. Nowogwinejski, waleriana i inne
Botaniczna nazwa rodzajowa rośliny zarówno polska, jak i łacińska wiąże się z osobliwą właściwością jej owoców. Dojrzałe torebki z nasionami zachowują się bardzo niecierpliwie i potrafią przy najlżejszym dotknięciu gwałtownie pękać, wyrzucając nasiona. Impatiens znaczy po łacinie „niecierpliwy”.
Przepych wesołych barw kwiatów niecierpka tworzy w ogrodzie albo na balkonie letnią symfonię. Wystarczy odrobina uwagi ze strony ogrodnika-amatora, aby te dekoracyjne rośliny wspaniale rosły.
Gatunki i odmiany niecierpków
Niecierpek, rodzaj botaniczny tropikalnych i subtropikalnych roślin, ucieszy każdego miłośnika kwiatów ogromną różnorodnością form i barw. Oto kilka przykładów:
1. Niecierpek Walleriana - Impatiens walleriana
Dorasta do 30-60 cm wysokości. Kolor kwiatów może być karminowoczerwony, lawendowoniebieski, pomarańczowy, różowy, czerwony albo biały. Uważany jest za przodka wielu hybryd. Niektóre hybrydy mają kwiaty dwubarwne. Ten gatunek niecierpka posiada piękne zielone, sercowate albo eliptyczne liście, często z czerwonymi lub brązowymi plamami na dolnej stronie.
- Impatiens walleriana 'Victorian Rose'. Półpełne kwiaty w odcieniach czerwieni i różu przypominają nieco róże.
- Impatiens walleriana 'Blackberry Ice'. Pełne kwiaty w intensywnym kolorze fuksji.
- Impatiens walleriana 'Elfin'. Odmiana z pojedynczymi kwiatami w jaskrawych kolorach czerwieni, bieli i różu, a także kwiatami wielobarwnymi.
2. Niecierpek balsamina - Impatiens balsamina
Pochodzi z północnych Indii oraz Chin. Osiąga 20-70 cm wysokości. W kątach lancetowatych liści wyrastają pojedynczo albo parami kwiaty w kolorze czerwonym, białym, różowym lub purpurowym.
3. Niecierpek nowogwinejski - Impatiens hawkeri
Ojczyzną tego gatunku są Wyspy Salomona oraz Nowa Gwinea. Na krótkiej i mięsistej łodydze wyrastają ciemnozielone liście i duże kwiaty o intensywnym kolorze. Mogą być białe, różowe, pomarańczowoczerwone do jaskrawo czerwonych.
4. Niecierpek Balfoura - Impatiens balfourii
Występuje dziko w Himalajach, zwłaszcza w Kaszmirze i okolicach. Dorasta od 15 cm do 90 cm. Kwiaty są zebrane w małe grona od 4 do 8.
5. Niecierpek żółty – Impatiens repens
Niski, płożący się gatunek niecierpka z lasów deszczowych Sri Lanki. Ma ciemnozielone nerkowate albo sercowate liście i pojedyncze jasnożółte kwiaty.
6. Niecierpek szorstki - Impatiens scabrida
Rośnie w górskich obszarach Kaszmiru i Bhutanu. Dorasta do 60-90 cm. W kątach liście wyrastają duże, cytrynowożółte kwiaty.
Jak uprawiać niecierpki?
1. Stanowisko i podłoże dla niecierpków
Najlepiej czuje się niecierpek na stanowisku półcienistym. Wszędzie tam, gdzie południowe słońce bezpośrednio nie grzeje, kolorowe niecierpki zdobią kwiatowe rabaty. Ideałem byłaby dla nich temperatura w okresie wzrostu i kwitnienia od 18 do 24°C w połączeniu z wysoką wilgotnością powietrza rzędu 60-75%.
Ziemia dla niecierpka powinna być:
- żyzna, próchniczna i dobrze przepuszczalna;
- świeża, wilgotna do piaszczysto-gliniastej;
- kwaśny odczyn pH od 5,5 do 6,8.
Do uprawy doniczkowej zwykła ziemia kwiatowa nie jest odpowiednia. Doświadczeni ogrodnicy-hobbyści sami przygotowują odpowiednią mieszankę: 3 części torfu, 2 części ziemi kwiatowej, 1,5 części ziemi gliniastej, 0,5 części piasku kwarcowego i 1 część granulatu z lawy.
2. Czas sadzenia niecierpków
Jednoroczny niecierpek jest wrażliwy na mróz. Z tego powodu można go posadzić w ogrodzie najwcześniej w połowie maja, kiedy „zimni ogrodnicy” już się z nami pożegnają na dobre. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby w doniczkach i skrzynkach sadzić niecierpki już od kwietnia, pod warunkiem, że delikatne rośliny spędzą chłodne noce za szkłem.
3. Czas kwitnienia niecierpków
Obfitość rajskich kwiatów zapewniają nam niecierpki od maja do pierwszych mrozów. Chociaż niecierpki są z natury pomyślane jako rośliny ozdobne wieloletnie, to spadek temperatury poniżej zera kończy bezlitośnie ich wspaniały festiwal. Uprawiane w odpowiednich warunkach w doniczkach, przez cały rok zachowają swoją urodę.
4. Jak podlewać i nawozić niecierpki?
Wysokie zapotrzebowanie na wodę charakteryzuje wszystkie gatunki niecierpka. Należy je więc podlewać regularnie i obficie, unikając przy tym tworzenia zastoju wody. Najlepiej nadaje się odstana woda z wodociągu albo zebrana deszczówka. Podlewanie z góry na liście grozi powstawaniem zgnilizny i chorób grzybowych roślin.
Na rabatach zapotrzebowanie niecierpków na składniki pokarmowe od maja do końca okresu kwitnienia pokrywa porcja kompostu podawana co cztery tygodnie. W ograniczonej przestrzeni doniczki należy roślinę zasilać co dwa tygodnie nawozem płynnym do roślin kwiatowych.
5. Przycinanie niecierpków
W pielęgnacji niecierpka przycinanie nie należy do najważniejszych zabiegów. Ze względów estetycznych należy oczywiście regularnie usuwać zwiędłe kwiaty. Na koniec sezonu wegetacyjnego ścina się rośliny nisko nad ziemią albo przekopuje z ziemią. Ponieważ niecierpek, jako roślina pokojowa, może przezimować, należy ją przyciąć wiosną do dwóch trzecich wysokości, aby pobudzić do rozwijania nowych pędów i kwiatów.
Komentarze