Muchołówka amerykańska – odmiany, cena, uprawa

Naturalny zasięg muchołówki amerykańskiej ogranicza się do niewielkiego obszaru wilgotnych i ciepłych bagien Północnej i Południowej Karoliny. Ten fakt nie tłumaczy jeszcze jej niezwykłości; dowodzi jej natomiast genialny koncept, jaki Dionaea muscipula rozwinęła, aby zapewnić sobie dogodną pozycję do przetrwania w najcięższych warunkach.

Był czas, że bezpowrotne niszczenie małej przestrzeni życiowej muchołówki poprzez odwadnianie mokradeł oraz pozyskiwanie sadzonek do komercyjnych celów w naturalnym środowisku, spowodowały poważne zagrożenie gatunku. Skuteczna ochrona gatunku oraz intensywna hodowla kultywarów doprowadziły jednak do sytuacji, że muchołówka amerykańska jest dostępna w ponad 120 odmianach w każdym dobrze zaopatrzonym centrum ogrodniczym. Przeciętna cena sadzonki wynosi przy tym kilkanaście złotych.

Odmiany muchołówki amerykańskiej

W ramach klasycznego gatunku botanicznego Dionaea muscipula ogrodnicy wyhodowali liczne odmiany, różniące się między sobą barwą liści-pułapek, ich wielkością, formą oraz ułożeniem – stromo do góry albo prawie poziomo. Do najpiękniejszych i najbardziej popularnych odmian muchołówki amerykańskiej można zaliczyć:

• Dionaea muscipula ‘Akai Ryu’ – wysokość 5-8 cm. Odznacza się tym, że jej liście mają nasycony, ciemnoczerwony kolor bez względu na nasłonecznienie. Na zewnętrznej stronie liścia-pułapki przechodzi zielony pasek. Latem, w pełnym słońcu, znosi temperaturę do +45°C, a zimą od -10°C do +15°C.
• Dionaea muscipula ‘Bohemian Garnet’ – całkowite czerwone zabarwienie liści ułożonych poziomo. W ciągu jednego sezony wytwarza 10-30 odrostów. Rozmnażanie wegetatywne ze względu na zachowanie wszystkich cech kultywaru.
• Dionaea muscipula ‘Dentate Trap’ – niewielka odmiana o średnicy ledwie 10 cm. Posiada dużą liczbę liści-pułapek (10-12 sztuk). Liście są ułożone prawie poziomo. Zewnętrzna strona pułapek jest zielona z czerwonym pasem, a wewnętrzna czerwona.
• Dionaea muscipula ‘Giant’ – odznacza się dużą szybkością tworzenia pułapek. Rozmiary pułapek wynoszą ok. 5 cm. Pod wpływem jasnego światła zmieniają kolor na ciemnoczerwony.
• Dionaea muscipula ‘Dracula’ – posiada zielone liście pułapek, których wewnętrzna strona jest zabarwiona na kolor czerwony. Poza tym czerwony pas przechodzi wzdłuż rzędu krótkich zębów na zewnętrznej stronie liścia.
• Dionaea muscipula ‘Crocodile’ – ma poziome ułożenie liści. Młode rośliny są zabarwione z zewnątrz na kolor zielony, a wewnątrz – na różowawy. U dorosłych egzemplarzy pułapki są bardziej efektowne.
• Dionaea muscipula ‘Triton’ – odmiana o niezwykłej formie pułapek. Liście-pułapki są rozcięte tylko z jednej strony. Ich zęby często się sklejają.
• Dionaea muscipula ‘Funnel Trap’ – na jednej roślinie mogą się tworzyć dwa rodzaje pułapek, różniących się budową. W młodym wieku liście są zielone, z czasem pułapki stają się czerwonawe. Zielone pozostają nadal łodygi.
• Dionaea muscipula 'Bristle Tooth' – piękny kultywar o głębokiej czerwieni pułapek. Delikatne ząbkowana krawędź ma kolor zielony.
• Dionaea muscipula 'All Green' – odmiana podobna do klasycznej, ale pozostaje zielona przez cały rok, nawet w pełnym słońcu.

Jak uprawiać muchołówkę amerykańską?

1. Sposób życia

Miłośnicy kwiatów doniczkowych, którzy zamierzają uprawiać muchołówki, powinni nastawić się na pewną zmianę myślenia. Tylko nielicznym innym roślinom podaje się ważne składniki pokarmowe nie przez podlewanie nawozem, ale poprzez karmienie. Dobrze jest też zapoznać się nieco ze sposobem życia tej mięsożernej rośliny.

• W okresie wzrostu zielone pułapki pozostają zamknięte.
• W stadium pełnego rozwoju otwierają się pułapki wyposażone w zębate szczotki.
• Pod wpływem promieni słońca liście przebarwiają się na intensywny kolor czerwony (z wyjątkiem niektórych odmian).
• Aby zwabić zdobycz, roztaczają słodkawy zapach i wydzielają nektar.
• Mechanizm zatrzaskowy działa, kiedy zareagują receptory dotykowe.
• Aby uniknąć przypadkowego użycia cennej pułapki, roślina uruchamia ją dopiero po drugim sygnale z liścia powtórzonym w ciągu ok. 20 sekund.
• W pierwszej fazie po zamknięciu roślina sprawdza przydatność zdobyczy.
• Zbyt małe owady wydostają się na zewnątrz, a nieprzydatne są uwalniane.
• Zakwalifikowane pożywienie zostaje mocniej zamknięte i przetrawione w ciągu 14 dni.
• Po procesie trawiennym botaniczny potrzask otwiera się ponownie.
• Niestrawione resztki, jak pancerze chitynowe, czy skrzydła, zostają wywiane przez wiatr.
• Każda pojedyncza pułapka może być przez roślinę użyta 3 do 6 razy.

Zdrowa, dobrze pielęgnowana muchołówka tworzy w miesiącu 3-4 nowe pułapki. Wyjątkiem jest zimowy okres spoczynku oraz wiosna, kiedy rozwija się wysoka na 30 cm łodyga z kwiatami.

2. Stanowisko

Muchołówka jest typową rośliną światłożądną i swoje fascynujące czerwone potrzaski rozwija tylko w pełnym słońcu. W mieszkaniu trzeba stworzyć dla niej odpowiednie warunki.

• Stanowisko słoneczne z możliwie dużą liczbą godzin ze słońcem.
• Duże wahania temperatury nie są tolerowane.
• Roślinę trzeba chronić od zimnych przeciągów.
• Wilgotność powietrza powinna wynosić od 40 do 55%.
• W półcieniu albo w cieniu liście pułapkowe pozostaną zielone i nie otworzą się.
• Podłoże musi być ubogie w składniki mineralne i wolne od wapnia.

3. Podlewanie

Na mokradłach Północnej i Południowej Karoliny muchołówka rośnie w otoczeniu stale wilgotnym, bagnistym i kwaśnym. Określa to warunki jej uprawy.

• Substrat należy stale utrzymywać w stanie wilgotnym.
• Nie dopuścić do przesuszenia, ale też nie tworzyć zastoju wody w doniczce.
• Podlewanie prowadzi się przez nalewanie wody do podstawki.
• Doskonała do podlewania jest woda deszczowa.
• Zakamieniona woda z wodociągów nie nadaje się zupełnie.

4. Karmienie

Zwykłe nawozy, których potrzebuje większość roślin ogrodowych i doniczkowych, dla muchołówki są nieprzydatne. Potrzebne składniki pokarmowe roślina pobiera wyłącznie ze swoich ofiar. Jest przy tym wybredna i sprawdza każdą zdobycz pod kątem dalszej przydatności. W zasadzie, uprawiana w doniczce również potrafi sobie sama poradzić nie czekając na człowieka, ale proces karmienia jest niezwykle fascynujący.

• Roślina chwyta żywe mrówki, muchy i pająki.
• Zwierzę może mieć wielkość do 30% pułapki.
• Zbyt duża zdobycz powoduje obumarcie pułapki.