Krwawnik pospolity – dlaczego warto go uprawiać? Pielęgnacja i działanie

Krwawnik pospolity – od zioła leczniczego do rośliny ozdobnej

1. Zastosowanie krwawnika w medycynie

Od setek lat krwawnik posiada mocną pozycję w zielarstwie. Lecznicze działanie tej rośliny doceniano już w starożytności. Krwawnik pospolity (Achillea millefolium) ma działanie podobne do rumianku, jednak silniej oddziałuje na organizm. Uroda tej rośliny jest subtelna, ani kwiaty, ani liście nie porażają barwą i wielkością. Tym większe wrażenie robi efekt leczenia ran; to ziele przez wieki robiło karierę jako środek tamujący krew. Podczas pierwszej wojny światowej krwawnik służył często jako pierwszy opatrunek dla rannych żołnierzy. Co ciekawe, zapobiegał też infekcjom.

Zawarta w kwiatach i liściach krwawnika mieszanina substancji czynnych, jak flawonoidy, garbniki, saponina, kwas salicylowy, steryna i wiele innych ma działanie:

• przeciwkrwotoczne;
• przeciwskurczowe;
• odkażające;
• przeciwzapalne;
• poprawiające trawienie.

Ziele krwawnika można stosować w takich schorzeniach i dolegliwościach, jak:

• złe trawienie;
• choroby wątroby i pęcherzyka żółciowego;
• zaburzenia miesiączkowania;
• trudno gojące się rany;
• hemoroidy.

Smak herbatki z krwawnika, mimo jej nieco gorzkiego smaku, działa mocno pobudzająco na apetyt. Odpowiedzialne są za to zawarte w zielu olejki eteryczne i flawonoidy. W kontakcie z kubkami smakowymi języka przesyłają do mózgu informację o zbliżającym się jedzeniu. Mózg reaguje przekazaniem sygnałów do różnych gruczołów i stymuluje wytwarzanie śliny i soków żołądkowych. Jednocześnie olejki eteryczne drażnią ściany żołądka i cały organizm jest postawiony, można powiedzieć, w stan oczekiwania na jedzenie. Krótko mówiąc: krwawnik pobudza apetyt.

Podczas pierwszej wojny światowej krwawnik służył często jako pierwszy opatrunek dla rannych żołnierzy. Co ciekawe, zapobiegał też infekcjom.

Aktywne składniki ziela krwawnika, jak seskwiterpeny i olejki eteryczne, są pomocne szczególnie w przypadku drażliwego żołądka, który objawia się często skurczami, a także wrzodami. Substancje aktywne rozluźniają mięśnie oraz wpływają na procesy trawienne. Na skutek tego, szczególnie tłuszcz i białko, mogą być szybciej rozkładane i wchłaniane, a żołądek może się lepiej relaksować.

2. Zastosowanie krwawnika pospolitego w ogrodnictwie

W dzisiejszych czasach lecznicze właściwości krwawnika zeszły nieco - niesłusznie zresztą - na drugi plan. O wiele większe zainteresowanie budzi ta roślina w charakterze ozdoby ogrodu. Podczas gdy dzikie formy z białymi kwiatami wyglądają niezbyt efektownie, liczne odmiany hodowlane są w stanie stworzyć na rabatach barwne akcenty. Jako roślina ogrodowa krwawnik występuje w różnych odcieniach żółci, pomarańczy i czerwieni. Kwiaty są chętnie odwiedzane przez pszczoły, trzmiele i motyle.

Jeżeli zaraz po kwitnieniu przeprowadzi się zabieg przycinania, następuje zwykle drugie, bujne kwitnienie. A przy tym siła kolorów zmienia się i czerwone kwiaty przybierają delikatny odcień różu, a kwiaty w kolorze terakoty stają się w drugim kwitnieniu słonecznie żółte. Oto kilka przykładów kolorowych odmian krwawnika:

• Achillea ‘Walter Funcke’ – czerwone kwiaty
• Achillea ‘Moonwalker’ – żółte kwiaty
• Achillea ‘Lilac Beauty’ – kwiaty jasnofioletowe
• Achillea ‘Sammetriese’ – kwiaty ciemnoczerwone
• Achillea ‘Kirschkönigin’ – kwiaty purpurowoczerwone

3. Zastosowanie krwawnika w kuchni

Aromat rośliny jest charakterystyczny, ale niezbyt intensywny. Smak przyjemny, lekko pikantny i cierpki. W charakterze przyprawy używa się liści i kwiatów, bez łodyg. Suszony krwawnik bywa używany jako dodatek do wyrobów alkoholowych, a także zup, sosów i innych potraw.

Uprawa krwawnika pospolitego w ogrodzie

Krwawnik jest rośliną idealną dla początkujących ogrodników – łatwą w pielęgnacji i mało wymagającą. Lubi stanowiska słoneczne i ciepłe. Dobrze przy tym znosi suszę. Miejsce powinno się wybrać biorąc pod uwagę wysokość odmiany krwawnika, która może wahać się od kilkunastu centymetrów do metra. Do skalnego ogrodu przydatne będą raczej niskie odmiany, natomiast na rabatach mogą rosnąć średnie i wysokie. Wysokie odmiany krwawnika wyglądają bardzo efektownie zimą, kiedy pozostawi się przekwitłe kwiatostany bez ścinania.

Co do gleby krwawnik nie ma specjalnych wymagań, pod warunkiem, że nie będzie tworzyć zastojów wody. Niskie odmiany można również uprawiać w doniczkach i pojemnikach. Roślina jest odporna nawet na silne mrozy i bez problemu znosi spadki temperatury do -30°C.

Przy dobrej pielęgnacji i właściwym stanowisku krwawnik jest w zasadzie odporny na choroby i szkodniki. Jeśli zdarzy się opanowanie rośliny przez mączniaka, należy chorobę w porę rozpoznać i zastosować zwalczanie.