Konwalie – uprawa i pielęgnacja

Konwalia posiada dwie odmiany geograficzne: (C. majalis var. montana oraz C. majalis L. var. keiskei) są przez niektórych botaników traktowane jako odrębne gatunki. Dla naszych miłośników kwiatów i ogrodów liczba mnoga w tytule oznacza tylko hodowlane odmiany konwalii majowej.

Jakie kolory może mieć konwalia?

Wszyscy znają konwalię dzięki jej miłym, białym dzwoneczkom, które na dodatek roztaczają bardzo silny i przyjemny zapach. Mniej osób wie jednak, że istnieją różne odmiany konwalii. Najbardziej znana jest forma botaniczna, spotykana w lasach i dolinach. Ogrodnicy wyhodowali kilka odmian, których kwiaty mają kolor delikatnego różu. Najbardziej efektownie wyglądają odmiany o pełnych kwiatach. Również liście konwalii mogą przybierać różne odcienie zieleni, a nawet mieć żółte paski albo białe krawędzie.

Specjalne kultywary potrafią rozwijać na jednej łodyżce mnóstwo kwiatów, a inne z kolei mają kwiaty bardzo duże albo bardzo drobne. Oto kilka przykładów odmian konwalii majowej:

• Convallaria majalis ‘Flore Pleno‘ – konwalia o pełnych kwiatach.

Rośnie do 20-30 cm wysokości i kwitnie biało na wiosnę. Jest zimoodporną byliną na rabaty, obrzeża krzewów ogrodowych i w miejsca zacienione.

• Convallaria majalis ‘Grandiflora‘ – konwalia wielkokwiatowa.

Dorasta do 20-30 cm i również w kwietniu i maju rozwija białe kwiaty. Jest odporna na mróz. Liście mają kolor świeżej zieleni.

• Convallaria majalis ‘Rosea‘ – konwalia o różowych dzwoneczkach.

Osiąga wysokość 20-30 cm. Na wiosnę kwitnie białoróżowo. Ma różnorodne zastosowanie w ogrodach kwiatowych. Liście ma całobrzegie w kolorze świeżej zieleni.

• Convallaria majalis ‘Variegata’ – konwalia o barwnych liściach.

Rośnie do 20-30 cm wysokości. Kwitnie biało od kwietnia do maja. Liście są całobrzegie, biało-zielone (w podłużne białe paski). Zimoodporna bylina z ozdobnymi liścmi o szerokim zastosowaniu w ogrodzie.

• Convallaria majalis ‘Lineata’ – kwiaty białe, liście zielone z podłużnymi żółtymi paskami.
• Convallaria majalis ‘Hitscherberger Riesenperle’ – kwiaty białe, bardzo liczne na długiej łodyżce kwiatowej.
• Convallaria majalis ‘Silberconfolis’ – kwiaty białe, liście zielone ze srebrzystą obwódką.
• Convallaria majalis ‘Prolificans’ – kwiaty białe, pełne, liście zielone.
• Convallaria majalis ‘Hofheim’ – kwiaty białe, liście zielone z krawędzią najpierw żółtą, a potem białą.

Odmiany konwalii różnią się też intensywnością zapachu. Niektóre odmiany, jak np. ‘Grandiflora’, pachną tak mocno, że mogą przyprawić o ból głowy. Do uprawy doniczkowej dobrze jest wybierać odmiany o słabszym zapachu.

Konwalia majowa – wzrost i kwitnienie

Botaniczna nazwa rodzajowa wywodzi się od łacińskiego convallis = „dolina” i nawiązuje do wspomnianej w „Pieśni nad Pieśniami” Salomona „lilii przy dolinach”. Epitet gatunkowy natomiast przypomina okres kwitnienia konwalii.

Konwalia jest byliną, która wczesną wiosną rozwija z kłączy lancetowate, długie liście. Mogą one zostać pomylone z liśćmi czosnku niedźwiedziego, co grozi zatruciem. Najlepiej jest w razie wątpliwości zrobić próbę zapachową: charakterystycznego zapachu czosnku nie da się pomylić z innym aromatem. Liście wyrastają z kłączy przeważnie parami, są nagie i całobrzegie.

Od końca kwietnia do czerwca pojawiają się kulisto-dzwonkowate kwiaty zebrane w jednostronne grono. Od lipca tworzą się z nich błyszczące, czerwone jagody o średnicy od 8 do 12 mm. Dla ludzi i niektórych gatunków zwierząt wszystkie części rośliny są trujące.

Stanowisko, gleba i zastosowanie konwalii

Konwalia majowa rośnie przeważnie w liściastych lasach Europy Zachodniej i Środkowej. W naturalnych warunkach preferuje stanowiska półcieniste do zacienionych, jak również wilgotne, ciepłe i bogate w próchnicę gleby. W ogrodzie potrzebny jest dodatek ziemi kompostowej. Idealne dla konwalii jest podłoże, które zawiera nieco gliny i piasku, a jego pH waha się miedzy 4,5 i 6. Także w półcieniu krzewów ozdobnych i pod drzewami w ogrodzie konwalia majowa czuje się dobrze i daje wiele możliwości zastosowania.

W ogrodzie stosuje się konwalię głównie do podsadzania w grupach krzewów i drzew. Pośród tulipanów i hiacyntów niewielka konwalia tworzy każdego roku efektowny widok. Nadaje się doskonale również do wazonu, jako pełne wdzięku kwiaty cięte. Trzeba tylko uważać, aby wody, w której stały kwiaty, nie wypiło dziecko albo domowe zwierzę, jako że zawiera ona trujące substancje.

Pielęgnacja i rozmnażanie konwalii

Konwalia majowa należy do mało wymagających roślin, nie znosi tylko mocnych promieni słońca. Młode rośliny muszą być obficie podlewane, aby dobrze wyrosły. Po przekwitnieniu należy kwiatostany usunąć, a ciemnozielone (albo wzorzyste niektórych odmian) liście nadal będą stanowić ozdobę. Aby uzyskać mocne i krzaczaste byliny, trzeba zasilić konwalie jesienią grubą warstwą ziemi liściastej albo dojrzałym kompostem. Dodatkowe nawożenie nie jest konieczne. Jeżeli roślina przez swój kłącza zanadto się rozprzestrzeni, można w każdym momencie zredukować powierzchnię przy pomocy szpadla.

Rozmnażanie konwalii najlepiej prowadzić w czerwcu albo lipcu. Wtedy korzenie leżą płytko w ziemi i można je łatwo z ziemi wydobyć. Konwalia jest bardzo mocną roślina i nie należy się przejmować, jeśli część korzeni ulegnie uszkodzeniu. Trzeba tylko niezwłocznie wsadzić roślinę na nowe miejsce w ogrodzie albo do doniczki.

Jak sadzić konwalię?

W ogrodzie albo w doniczce mała konwalia potrafi roztaczać wiosenny aromat, zapowiadający rychłe nadejście lata. Sadzenie wykonuje się następująco:

• Odstępy między roślinami – od 10 cm (w roli rośliny okrywowej) do 20 cm.
• Głębokość jamki – 10 cm.
• Wymieszać z kompostem ziemię w miejscu sadzenia.
• Układać w jamkach odcinki kłączy oczkami do góry.
• Ucisnąć lekko sadzonki i obficie podlać.

Konwalia nadaje się nie tylko na ogrodowe rabaty; może być również sadzona w doniczkach. W ten sposób konwalia nie rozprzestrzenia się w niekontrolowany sposób po całym ogrodzie. Ciekawym doświadczeniem może być wczesna uprawa konwalii. Kłącza do sadzenie bierze się z podziału starych roślin albo kupuje w sklepie ogrodniczym. Kawałki kłączy sadzi się do doniczek w listopadzie. Jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem, białe pachnące dzwoneczki pojawią się już zimą:

• Doniczka: ceramiczna o średnicy ok. 12 cm z otworem odpływowym.
• Doniczkę napełnia się substratem.
• Głębokość sadzenia: 10 cm.
• Kłącze przykryć ziemią, aby pączek tylko odrobinę wystawał nad powierzchnię.
• Utrzymywać podłoże stale wilgotne.
• Postawić doniczkę na parapecie okiennym.
• Temperatura powietrza: +20°C.

Po przekwitnieniu można konwalię przesadzić do ogrodu, albo dalej uprawiać w doniczce.