Jak zrobić bonsai? Formowanie drzewka [WIDEO]

Wybór gatunku drzewa

Na bonsai nadają się właściwie wszystkie wieloletnie i zdrewniałe rośliny. Tyle tylko, że nie w każdych warunkach klimatycznych. Gatunkiem szczególnie polecanym dla początkujących hodowców w naszym regionie jest jałowiec płożący. Ten wiecznie zielony krzew daje się łatwo przycinać i dobrze znosi inne zabiegi. Do innych drzew iglastych, często używanych do tworzenia bonsai, należą sosny, świerki i cedry. Alternatywę stanowią dziewa liściaste: piękny klon japoński, a także magnolie, wiązy i dęby.

Gatunkiem szczególnie polecanym dla początkujących hodowców w naszym regionie jest jałowiec płożący.

Na wstępie najważniejsza jest jednak odpowiedź na pytanie, czy uprawiane będzie bonsai domowe, czy ogrodowe? Wymagania bonsai stojącego w mieszkaniu i pielęgnowanego w ogrodzie, różnią się bardzo radykalnie. Przede wszystkim pod względem zapotrzebowania na ciepło, światło i wilgotność powietrza.

• Na zewnątrz: jałowiec, cyprys, cedr, klon, brzoza, buk, miłorząb, modrzew, wiąz.
• Do mieszkania: figowiec benjamina, szeflera, grubosz, różanecznik alpejski, serissa, gardenia, kamelia, bukszpan japoński.

Od czego zacząć formowanie bonsai?

Bonsai nie jest jakąś karłowatą odmianą gatunku, ale zwykłym, normalnym drzewem, które swoją artystyczną formę zawdzięcza wyłącznie człowiekowi. Materiał wyjściowy do dalszej długoletniej pracy można pozyskać hodując drzewko z nasiona, sadzonki pędowej albo odkładu. Decydując się na pielęgnowanie bonsai z nasiona, mamy możliwość wpływu na wzrost rośliny już od pierwszej fazy rozwoju. Zanim jednak z ziarna wyrośnie drzewko odpowiedniej wielkości, trzeba czekać nawet do pięciu lat (w zależności od gatunku). Ukorzenienie pędu albo odkładu starszej rośliny pozwala zaoszczędzić około trzech lat w porównaniu z siewem.

Kiedy młode drzewo po kliku latach osiągnie wymaganą wielkość i grubość pnia, można przesadzić je do płaskiej doniczki i od tej pory nazywać „bonsai”.

Materiał wyjściowy do dalszej długoletniej pracy można pozyskać hodując drzewko z nasiona, sadzonki pędowej albo odkładu.

Przycinanie drzewka bonsai krok po kroku

Niewątpliwie najważniejszym zabiegiem pielęgnacyjnym drzewka bonsai jest przycinanie pędów, korzeni i liści. Korzeń palowy, którego zadaniem jest w naturze stabilizacja drzewa, powinien być całkowicie usunięty, aby nie przeszkadzał w płytkiej doniczce. Formowanie bonsai, czyli nadanie mu własnej tożsamości, a potem utrwalenie i utrzymanie zaplanowanej formy, uzyskuje się poprzez odpowiednie przycinanie.

Niewątpliwie najważniejszym zabiegiem pielęgnacyjnym drzewka bonsai jest przycinanie pędów, korzeni i liści.

Cięcie pielęgnacyjne

Jest to metoda, która służy utrzymaniu i poprawieniu wyglądu bonsai. Jak wiadomo, każde drzewo posiada z natury tendencję do wzrostu wierzchołkowego. Z tego względu ważne jest, aby regularnie usuwać wierzchołki i pobudzać wzrost korony drzewa w jej wnętrzu.

Cięcie pielęgnacyjne wolno przeprowadzać w okresie wegetacyjnym rośliny. Trzeba pamiętać, że celem jest poprawa wyglądu i tnie się tylko nowe przyrosty. Nie należy się bać nożyc, ponieważ ten zabieg jest konieczny i ważny dla witalności i urody drzewa.

W przeciwieństwie do drzew liściastych, drzewa iglaste nie wymagają stosowania nożyc i tym podobnych narzędzi. Cięcie może spowodować brązowienie i zamieranie przyciętych pędów. Lepszą metodą jest uszczykiwanie, czyli odrywanie palcami młodych pędów i igieł.

Cięcie pielęgnacyjne wolno przeprowadzać w okresie wegetacyjnym rośliny. Trzeba pamiętać, że celem jest poprawa wyglądu i tnie się tylko nowe przyrosty.

Cięcie liści

Zabieg cięcia liści jest stosowany tylko w stosunku do gatunków liściastych i najlepiej latem (czerwiec-początek sierpnia). Zostają wówczas usunięte wszystkie liście i wierzchołki pędów z całego drzewa (ewentualnie najpierw połowa, a po 14 dniach reszta). Po kilku tygodniach następuje wypuszczanie nowych liści, które są znacznie mniejsze i lepiej pasują do ogólnego wyglądu bonsai. Do czasu wzrostu nowych liści drzewko należy ustawić cieniu, nie nawozić go, a ilość wody do podlewania zredukować.

Cięcie kształtujące

To cięcie wykonuje się przed okresem wegetacyjnym drzewa albo po jego zakończeniu, czyli wczesną wiosną albo późną jesienią. Aby bonsai osiągnęło zaplanowany przez nas kształt, musi być usunięta już na początku większość zdrewniałych gałęzi. Można powiedzieć, że poprzez ten wybór ostatecznie decydujemy o przyszłym wyglądzie bonsai. Jest to bardzo ważna i odpowiedzialna decyzja, wymagająca chwili refleksji:

• Postawcie drzewo na wysokości oczu.
• Usuńcie najpierw wszystkie części martwe - suche gałęzie i uschłe liście.
• Popatrzcie przez dłuższą chwilę na bonsai, zanim ostatecznie wskażecie gałęzie do odcięcia.
• Przy formowaniu bonsai obowiązują oczywiście pewne reguły, jednak największy wpływ na ten proces ma indywidualna kreatywność i fantazja.

Każde cięcie pozostawia szramę. Zwłaszcza miejsca po cięciu grubych gałęzi mogą trwale zepsuć urodę drzewa. Aby zminimalizować ten niepożądany efekt, zaleca się stosowanie specjalnego narzędzia – cęgów „konkave”. Te cęgi zostawiają po cięciu lekkie wgłębienie, które umożliwia zarośnięcie rany bez śladu.

Aby bonsai osiągnęło zaplanowany przez nas kształt, musi być usunięta już na początku większość zdrewniałych gałęzi.

Razem, czy osobno?

Istnieje teoria, że po obszernym cięciu kształtującym powinna zostać przycięta odpowiednia ilość korzeni. Większość znawców sztuki bonsai uważa jednak, że powinno się przeprowadzić nie więcej niż jeden duży zabieg na raz. To oznacza, że po cięciu kształtującym trzeba poczekać z przesadzaniem, aż drzewo odpocznie i w pełni dojdzie do siebie.

Jak drutować bonsai?

Drutowanie jest niezastąpioną techniką formowania bonsai. Przy pomocy miedzianego albo aluminiowego drutu można wyginać i pozycjonować gałęzie drzewa. Musi upłynąć kilka miesięcy zanim gałęzie w nowej pozycji zdrewnieją, ustabilizują się i można będzie zdjąć drut. Większość gatunków może być drutowana przez cały rok. W okresie wegetacji gałęzie stosunkowo szybko grubieją i metal może się wcinać w korę. Aby uniknąć uszkodzeń, trzeba regularnie kontrolować drzewo i usuwać w porę wiązania.

W okresie wegetacji gałęzie stosunkowo szybko grubieją i metal może się wcinać w korę. Aby uniknąć uszkodzeń, trzeba regularnie kontrolować drzewo i usuwać w porę wiązania.

Bonsai to prawdziwa sztuka. Wymaga nie tylko fantazji, ale też wiedzy i wytrwałości – tworzenie bonsai nigdy się nie kończy.

Bonsai - alternatywa dla innych roślin [WIDEO]

Źródło: Kanał YouTube Telewizja Echo24