Błędy w uprawie roślin doniczkowych

Rośliny doniczkowe pochodzą z różnych regionów świata i w związku z tym mają specyficzne wymagania co do ilości światła, temperatury, rodzaju podłoża. Rośliny te często w swoim regionie wyrastają do wielkości drzew, czego nie udaje się osiągnąć w naszym klimacie. Dlatego musimy zapewnić im warunki zbliżone do naturalnych, aby były okazałe i zdrowe.

Zdarza się, że pod wpływem impulsu kupujemy roślinę, która nas zachwyciła. Dobrze jest przed zakupem dowiedzieć się, czy nasze mieszkanie zapewni jej optymalne warunki wzrostu i czy mamy wystarczająco czasu i chęci, aby o nią zadbać.

Niewłaściwe stanowisko

Rośliny mają z założenia zdobić mieszkanie i chcielibyśmy ustawić je tam gdzie będą pełniły rolę dekoracyjną. Nie zawsze miejsce to będzie optymalne dla rośliny.

Za mało światła

Częstym błędem jest ustawianie roślin daleko od okna. Rośliny potrzebują światła. Dla większości gatunków najlepsze jest miejsce, gdzie pada dużo rozproszonego światła. Miejscem takim będzie parapet lub stanowisko blisko okna. Niewiele gatunków (np. sukulenty) toleruje mocne nasłonecznienie. Również nieliczne gatunki znoszą zacienienie (np. skrzydłokwiat, monstera). Jeśli chcemy ustawić kwiaty w łazience, musi ona mieć okno.

Rośliny doniczkowe pochodzą z różnych regionów świata i w związku z tym mają odmienne wymagania co do ilości światła, temperatury czy rodzaju podłoża. Musimy im zapewnić warunki zbliżone do naturalnych, aby były okazałe i zdrowe.

Nadmierne nasłonecznienie

Błędem jest również wystawianie roślin na działanie słońca w czasie upałów. Może to spowodować poparzenie liści. Dlatego w miesiącach letnich lepiej jest nieco odsunąć rośliny od południowego okna lub ustawić je za firanką.

Częste przestawianie 

Zdarza się, że roślina rosnąc kieruje się ku źródłu światła, ustawiając tam najładniejsze liście. Chcemy, aby roślina dobrze się prezentowała i czasem przestawiamy ją lub odwracamy. Rośliny dobrze się czują w stałych miejscach, źle reagują na przestawianie oraz obracanie. Na przykład Fikus Beniamina może gubić liście. Dlatego jeśli lubimy czasami zmienić wystrój mieszkania, unikajmy przemieszczania kwiatów doniczkowych.

Zbyt suche powietrze

Zimą nasze mieszkania są zbyt suche. Jest to spowodowane centralnym ogrzewaniem, które wysusza powietrze. Wilgotność powietrza jest wówczas za niska w stosunku do potrzeb roślin. Skutkiem może być ich osłabienie, gubienie liści lub występowanie chorób i szkodników. Szczególnie cierpią gatunki rosnące naturalnie w tropikalnych lasach deszczowych, jak paprocie, storczyki czy fitonie. Można temu zapobiec przez zraszanie roślin i regularne wietrzenie.

Rośliny dobrze czują się w stałych miejscach, źle reagują na przestawianie oraz obracanie.

Zbyt wysoka temperatura zimą

Zima jest okresem spoczynku dla roślin. Niektóre gatunki wymagają obniżenia temperatury i ograniczenia podlewania. Rośliny znad Morza Śródziemnego i gatunki kwitnące zimą potrzebują chłodniejszego stanowiska. Ważne jest, aby nie ustawiać ich blisko kaloryfera. Grzejnik nie tylko nadmiernie zwiększa temperaturę podłoża, lecz także obniża wilgotność powietrza.

Niewłaściwa doniczka

• nieodpowiedni kształt doniczki - w sprzedaży są dostępne piękne doniczki o wymyślnych kształtach, np. kulistych. Taka doniczka wygląda atrakcyjnie, lecz gdy roślina się rozrośnie i będzie wymagała przesadzenia, nie wyjmiemy bryły korzeniowej. Doniczkę będzie trzeba rozbić, przy czym można uszkodzić korzenie rośliny.
• brak otworu drenażowego w doniczce - w sprzedaży są dostępne doniczki z otworem w dnie oraz osłonki bez otworu. Większość doniczek plastikowych jest dostępna bez otworu, aby mogły służyć zarówno jako osłonka, jak i doniczka po wykonaniu otworu. Osłonka służy tylko do umieszczenia w niej brzydko wyglądającej doniczki. Natomiast nie nadaje się do posadzenia w niej kwiatka. Brak otworu w dnie powoduje gromadzenie się wody i może prowadzić do gnicia korzeni. Dlatego należy pamiętać aby sprawdzić, czy doniczka ma otwór i wywiercić go, jeśli go nie ma.
• przesadzanie do dużo większej doniczki - co kilka lat (młodsze rośliny co roku) rośliny należy przesadzić. Sygnałem do przesadzenia jest przerastanie korzeni przez otwory w dnie doniczki lub całkowite jej wypełnienie korzeniami. Przesadzanie rośliny do dużo większej doniczki (na zapas) jest błędem. Nowa doniczka powinna być niewiele większa. Rośliny wolniej się aklimatyzują w dużych pojemnikach i wolniej w nich rosną. Przed zakupem nowej doniczki warto zmierzyć poprzednią i kupić nową o średnicy o kilka centymetrów większej.
• przesadzanie do starych, nieumytych doniczek - używane doniczki należy bardzo starannie umyć. Nieumyte doniczki, z pozostałością starej ziemi, mogą zawierać zarodniki grzybów czy bakterie. Możemy w ten sposób przenieść choroby na nową roślinę. 

Sprawdź jakie rośliny będą najpiękniejsze w doniczce w poszczególnych miesiącach.

Nieodpowiednie podłoże

Wybierając podłoże dla roślin doniczkowych, warto przeczytać o ich wymaganiach glebowych, a następnie zakupić odpowiednią ziemię w sklepie ogrodniczym. Zdarza się, że początkujący wielbiciele roślin popełniają następujące błędy przy sadzeniu lub przesadzaniu roślin:

• korzystanie z ziemi wykopanej z ogrodu lub trawnika - ziemia tego rodzaju jest zbyt uboga w substancje odżywcze i nie ma właściwej struktury dla roślin doniczkowych. Ponadto wraz z nią przenoszą się nasiona chwastów i szkodniki.
• zbyt mocne ugniatanie gleby po posadzeniu - ugniatając ziemię na siłę, możemy uszkodzić system korzeniowy i uniemożliwić ziemi oddychanie. Należy lekko przygnieść ziemię przy brzegach doniczki. Jeśli ziemia osiądzie, po jakimś czasie można dosypać nowej.
• przycinanie korzeni w czasie przesadzania - błędem jest przycinanie korzeni, które nie mieszczą się w doniczce. Może to spowodować chorowanie lub nawet obumarcie rośliny. Przycinamy tylko korzenie wyraźnie przegniłe lub uschnięte. Roślinę sadzimy tak, aby korzenie nie wyginały się do góry.
• błędem jest również zaniechanie przesadzania roślin. Po kilku latach ziemia zostaje wyjałowiona i zasolona, wskutek czego roślina marnieje.

Nieumiejętne podlewanie

Nadmierne podlewanie stanowi częsty błąd popełniany przez nadgorliwych miłośników roślin. Niewiele roślin wymaga bardzo wilgotnego podłoża. Dlatego przed podlaniem należy sprawdzić, czy ziemia nie jest już wilgotna i podlewać wtedy, gdy podłoże jest lekko wysuszone. Warto unikać stawiania roślin wysoko, w miejscu gdzie nie możemy namacalnie sprawdzić wilgotności ziemi. Zalanie podłoża powoduje gnicie korzeni i gubienie liści. Wbrew pozorom przemoczenie rośliny znacznie szybciej przyczyni się do jej obumarcia niż przesuszenie. Jeśli roślina została zalana, uratowanie jej będzie trudne. Szybkie przesadzenie do nowej ziemi może w niektórych wypadkach uratować roślinę.

Zdarza się, że zapominamy o podlewaniu, co również może prowadzić do obumarcia rośliny. Jednak roślinę przesuszoną można w wielu wypadkach zregenerować przez regularnie podlewanie.

Aby ocenić, jak często należy podlewać roślinę, przyjrzyjmy się jej liściom. Im większa jest całościowa powierzchnia liści, tym więcej wody potrzebuje roślina. Wyjątkiem są rośliny o grubych liściach i łodygach, które magazynują wodę. Innym wyjątkiem są rośliny o liściach pokrytych nalotem woskowym, który zapobiega parowaniu wody.

Ważne jest, aby w czasie podlewania nie zalewać wodą liści, gdyż może to prowadzić do powstawania chorób grzybiczych. Przed podlaniem dotykamy ziemię, aby sprawdzić, czy jest wilgotna.

Błędy przy nawożeniu 

Częstym błędem popełnianym przy pielęgnacji roślin jest zbyt częste stosowanie nawozów. W przypadku roślin doniczkowych warto nawozić oszczędnie. W przeciwnym razie doprowadzimy do zasolenia podłoża. Dla roślin doniczkowych najlepiej sprawdzają się nawozy rozpuszczalne w wodzie. Pamiętajmy również, aby nie nawozić roślin w czasie ich spoczynku. Często trudno jest ocenić, czy właściwie nawozimy rośliny. Dlatego co roku lub co dwa lata należy je przesadzać do nowej ziemi. Dostarczamy im wówcza składniki odżywcze i unikamy zasolenia ziemi.

Zdarza się, że zapominamy o podlewaniu, co również może prowadzić do obumarcia rośliny.

Nieprzycinanie roślin

Przycinania potrzebują tylko niektóre rośliny, na przykład pnącza, filodendron oraz rośliny kwitnące, jak pelargonia czy róża chińska. Czasem boimy się przycinać roślin, które nadmiernie wybujały lub urosły wskutek niedoboru światła. Tymczasem skracanie odmładza rośliny i pobudza je do wzrostu. 

Niekiedy nie potrafimy wywnioskować, jakie błędy popełniliśmy przy pielęgnacji roślin. Obserwacja rośliny, jej liści i samej doniczki może wiele podpowiedzieć.

• żółknące liście oznaczają podlewanie zbyt twardą wodą,
• gubienie lub usychanie liści może oznaczać przesuszenie, zbyt wysoką temperaturę lub zbyt mało światła,
• matowe liście mogą oznaczać zbyt dużo światła,
• zwijające się liście mogą być oznaką zbyt niskiej temperatury, umieszczenia rośliny w przeciągu lub nadmiernego podlewania,
• brązowe, kruche plamy na liściach mogą oznaczać przesuszenie,
• nalot na powierzchni ziemi z reguły oznacza nadmierne podlewanie.

Rośliny osłabione w wyniku błędów w ich pielęgnacji lub nieodpowiednich warunków bytowania mogą zapadać na choroby, paść ofiarą szkodników lub stracić swój ładny wygląd. Odpowiednia pielęgnacja, zgodnie z potrzebami poszczególnych gatunków, zaowocuje z kolei pięknym wyglądem roślin, które będą ozdobą wnętrza.