Dereń jadalny – jak wykorzystać owoce? Właściwości i zastosowanie

Dereń i jego szerokie zastosowanie – jakie ma właściwości?

Dereń jadalny ma szerokie właściwości lecznicze. W medycynie ludowej nalewka z derenia stosowana była jako środek przeciwgorączkowy, zwalczający infekcje, wzmacniający odporność, leczący podagrę. Okłady na czoło z wywaru owoców rośliny były z kolei stosowane w celu łagodzenia migren. Kąpiel z dodatkiem wywaru pozyskanego z kory czy liści miała przynosić ulgę osobom cierpiącym na reumatyzm.

Uwaga! Świeże owoce i przetwory z derenia nie są wskazane dla osób cierpiących na choroby wrzodowe żołądka!

Owoce derenia są źródłem wielu witamin i minerałów

Dereń jest bogaty w wiele pierwiastków mineralnych, takich jak żelazo, potas, wapń, cynk, mangan, fosfor, magnez czy miedź. To również doskonałe źródło beta-karotenów, kwasów organicznych, flawonoidów, pektyn i zdrowych cukrów. Dereń zawiera ponadto witaminę C (w dużych dawkach – ok. 100-200 mg/100 g), P i A. Z kolei odmiany w kolorze czerwonym zawierają antocyjany, będące przeciwutleniaczami.

Na co pomagają owoce derenia jadalnego?

• Dereń na odporność: Owoce derenia mają wysoką zawartość witaminy C. Z tego względu wzmacniają odporność organizmu i mogą być stosowane podczas przeziębień czy infekcji. Działanie wspomagające odporność mają owoce surowe, nalewka (tzw. dereniówka) oraz herbata.
• Dereń w profilaktyce nowotworów: Dereń jest źródłem flawonoidów, które zwalczają toksyny – dzięki temu zapobiegają wystąpieniu stresu oksydacyjnego. Owoce zawierają także inne przeciwutleniacze, jak chociażby witaminę A i C.
• Dereń w zapobieganiu i leczeniu anemii: Roślina jest bogatym źródłem żelaza, które umożliwia transport tlenu do komórek całego organizmu.
• Dereń na żołądek: Owoce derenia zawierają także garbniki, które wykazują działanie zapierające. Z tego powodu od dawna stosuje się np. soki lub herbatę z owoców derenia w leczeniu biegunki czy kolki.
• Dereń na choroby układu moczowego: Dereń może działać również moczopędnie (przy wykorzystaniu np. w formie herbaty), dlatego poleca się go np. w zapaleniach pęcherza. Zawartość witaminy C dodatkowo działa przeciwzapalnie, co ma istotne znaczenie w takich dolegliwościach.

Kiedy zbierać owoce derenia?

Naturalnie rośnie w lasach czy zaroślach w postaci krzewu lub niewielkiego drzewa, jednak z powodzeniem możemy uprawiać dereń jadalny w przydomowym ogrodzie. Kwiaty pojawiają się w okolicach lutego i marca. Owoce z kolei są gotowe do zbiorów już od lipca do października. Ich smak przypomina nieco mieszankę żurawiny z wiśnią. Owoce możemy zaraz po zbiorach zamrozić, przesuszyć lub przetworzyć na konfitury i nalewki.

Jak stosować dereń w kuchni? Co można zrobić z owoców?

Owoce derenia można spożywać na surowo (po wcześniejszym przemrożeniu), w postaci sosów, konfitur, syropów i soków oraz nalewek. Poniżej zamieszczamy najciekawsze przepisy.

Przepis 1. Konfitura z derenia jadalnego

Przygotowanie: Opłucz, obierz i wydryluj owoce (1 kg). Zagotuj syrop z mieszanki ½ litra wody i 2 kg cukru. Następnie wsyp owoce i pozostaw całość na 24 godziny. Po tym czasie gotuj syrop na dużym ogniu do rozpoczęcia wrzenia – wtedy zmniejsz ogień i smaż mieszaninę, aż wszystkie owoce staną się przezroczyste. Gorącą konfiturę przekładamy do słoików.

Przepis 2. Herbata z derenia jadalnego

Łyżeczkę suszonych owoców wsyp do szklanki, po czym zalej wrzątkiem i pozostaw na ok. 15 min. pod przykryciem.

Przepis 3. Nalewka z derenia jadalnego – dereniówka

Opłucz 1 kg owoców derenia, dodaj do nich 5 łyżek suszonych jagód, zalej całość spirytusem i pozostaw w ciepłym miejscu. Co ok. 2 dni należy potrząsać słojem, aby wymieszać lekko jego zawartość. Po upływie ok. 5 tygodni odlewamy spirytus od owoców i wkładamy go do lodówki, a owoce zasypujemy cukrem (0,5-1 kg). Nadal lekko wstrząsamy owocami i odczekujemy kilka dni po to, by cukier całkowicie się rozpuścił. Po tym czasie odlewamy syrop z owoców i łączymy ze spirytusem. Mieszaninę odstawiamy na ok. tydzień do sklarowania. Następnie filtrujemy nalewkę przez gazę i przelewamy do butelek. Dereniówkę odkładamy w zimne miejsce na pół roku.

Przeczytaj także: Najpiękniejsze derenie: dereń kousa – pielęgnacja i uprawa