Czym różni się kabaczek od cukinii?

Kabaczek czy cukinia?

Znana dzisiaj powszechnie dynia zwyczajna (Cucurbita pepo L.), licząca wiele podgatunków i odmian, ma swoją ojczyznę między Peru i południem USA. Dynia jest jedną z najstarszych roślin uprawnych ludzkości i należała już u Majów i Azteków do najważniejszych środków spożywczych. Znaleziska archeologiczne w Meksyku wskazują na uprawę dyni przed 7000-9000 lat. Z czasem dynia zadomowiła się też we wschodnich regionach Ameryki Północnej. Krzysztof Kolumb poznał tę roślinę w 1492 roku na Kubie. Na początku XVI wieku trafiła dynia do Europy, a w XVII wieku zaczęto ją uprawiać we Włoszech.

Rośliny miejscowe, znane i użytkowane od wieków, mają mnóstwo nazw potocznych, lokalnych i zwyczajowych zrozumiałych na określonym obszarze kraju, a wszystkie łączy obowiązująca jedna nazwa botaniczna. W przypadku gatunków o egzotycznym pochodzeniu brak jest takiej powszechnej znajomości roślin, do głosu dochodzi często tak zwana etymologia ludowa, a nazwy obcego pochodzenia są spolszczane i zniekształcane. Jak wspomnieliśmy, dynia zwyczajna ma wiele odmian, a całą grupę odmian o silnie wydłużonych, jadalnych owocach stanowi Cucurbita pepo convar. Giromontiina.

Po włosku dynia znaczy „zucca”, a mała dynia to „zucchino” albo „zucchina”, jako zdrobnienie. Spolszczona forma „cukinia” pochodzi od formy liczby mnogiej „zucchini”. Przejęliśmy nazwę „cukinia” podobnie jak Niemcy (Zucchini), czy Anglicy (zucchini). Nie jest to jednak jedyna forma; Szwedzi i Duńczycy używają nazwy „squash”, wywodzącej się z języka Indian Narragansett, gdzie słowo asquutasquash znaczy „jeść na surowo”. Nasi wschodni sąsiedzi natomiast, którzy stykają się z turkijskimi językami, nazywają tę odmianę dyni zdrobniale „kabaczok” od „kabak” = „dynia”.

Jak widać, w każdym przypadku chodzi o tę samą grupę odmian dyni zwyczajnej.

Cukinia, czyli kabaczek – warzywo o wszechstronnym zastosowaniu

Stosunkowo niskokaloryczna cukinia zawiera cenne minerały, pierwiastki śladowe oraz witaminy. Mięsiste owoce-jagody wiszą na szybko rosnącej roślinie z krótkim pniem. Występują w różnych formach, są mocno wydłużone, maczugowate i lekko żeberkowate w kolorze ciemnozielonym, białym, żółtym albo pomarańczowym z jaśniejszymi plamkami. Zewnętrznie przypomina cukinia ogórka, jej jasny do jasnozielonego miąższ z miękkimi, jadalnymi pestkami jest jednak twardszy i mniej soczysty. Masa cukinii może się wahać od kilkunastu gramów do kilku kilogramów. Lepiej smakują mniejsze cukinie. Cukinia jest w sprzedaży przez cały rok. Od lipca do października można kupić warzywa z krajowej uprawy. Później mamy dostawy z Hiszpanii, Maroka i Włoch.

Uprawa cukinii

Cukinia lubi ciepło. Bezpośredni siew do gruntu wcześniej niż w czerwcu jest niewskazany. Można sadzonki przygotować wcześniej w mieszkaniu. Wysiane do ziemi w pojemniku nasiona trzyma się w ciepłym i jasnym miejscu. Wysiew odbywa się w połowie kwietnia do połowy maja. Po tygodniu-dwóch regularnego podlewania pokazują się pierwsze siewki.

Pod koniec maja i do połowy czerwca wysadza się wyhodowane młode cukinie do gruntu. Stanowisko wybiera się ciepłe i słoneczne do półzacienionego. Z braku ogrodu można cukinię uprawiać w dużym pojemniku na balkonie. W cieple i regularnie podlewana, szybko zaczyna kwitnąć i owocować.

Od lipca do sierpnia rozwijają się owoce, które można regularnie zbierać. Zrywać należy cukinie, dopóki są małe. Jeśli niektóre staną się zbyt duże, roślina przeznacza swoją energię tylko na nie, a małe owoce obumierają albo nie rozwijają się prawidłowo. Poza tym regularny zbiór owoców pobudza roślinę do tworzenia nowych kwiatów. W następnym roku uprawę cukinii należy zaplanować w innym miejscu, aby zachować przerwę na 3-4 lata.

Nasiona cukinii najlepiej kupić w sklepie

Nasion cukinii nie powinno się zbierać we własnym zakresie; lepiej jest kupić w sklepie ogrodniczym. Chodzi o to, że cukinia tworzy łatwo i niepostrzeżenie krzyżówki z innymi odmianami roślin swojego gatunku. Jeśli w ten sposób powstanie na przykład mieszaniec z ozdobną odmianą dyni, owoce będą niejadalne. Rośliny dyniowate zawierają związki chemiczne o nazwie kukurbitacyny, nadające im gorzki smak. Kukurbitacyna jest groźną toksyną, mogącą powodować poważne zatrucia. Nie ulega rozkładowi w wysokiej temperaturze, dlatego nie pomoże gotowanie ani pieczenie trującej krzyżówki.

Uwaga: Jeśli cukinia smakuje bardzo gorzko, lepiej powstrzymać się od jedzenia. Po zjedzeniu gorzkiej cukinii należy zwrócić uwagę na reakcję własnego organizmu. Jeśli wystąpią skurcze żołądka, biegunka lub wymioty, trzeba skontaktować się z lekarzem albo pojechać do szpitala.

Przechowywanie cukinii

Kabaczek-cukinia nie jest szczególnie trwałym warzywem. Po kilku dniach pobytu w lodówce jej jakość zaczyna spadać, cukinia staje się miękka i dostaje brzydkich plam. Trzeba ją przerobić w porę albo spożyć póki jest świeża.

Małe cukinie w całości albo gotowe potrawy z cukinii można zamrozić i przechowywać przez 4-6 miesięcy. Oto kilka rad:

• Najlepiej jest mrozić surowe cukinie.
• Brać do mrożenia należy małe owoce, które zawierają mało wody i po rozmrożeniu nie staną się miękkie.
• Surowe cukinie należy pokroić w średniej wielkości kostki i posypać solą. Sól uwolni z owoców wodę, którą trzeba odlać, a cukinię zamrozić.
• Zupę albo inne dania z cukinii zamraża się w odpowiednich porcjach.
• Wszystkie mrożonki należy opisać i regularnie zwracać uwagę na kolejność ich zużywania. W ten sposób uniknie się zapominania o zamrożonych produktach.

Dlaczego warto jeść cukinię?

Cukinia zawiera przeciwutleniacze, które odgrywają ważną rolę w organizmie. Pomagają zwalczać stany zapalne. Szczególnie dużo tych substancji znajduje się w skórce cukinii, dlatego nie powinno się jej obierać. W znacznych ilościach występują też witaminy A i C.

Dzięki niskiej kaloryczności i niewielkiej zawartości cukru, cukinia nadaje się doskonale jako składnik diety odchudzającej. Zaspokaja posiłek pod względem ilości i dostarcza wiele ważnych składników. Może być zamiennikiem na przykład makaronu. Nawet duża porcja nie spowoduje dostarczenia nadmiernej ilości kalorii. Przeczytaj jakie przetwory można przygotować z cukinii.

Cukinia jest rośliną, która jest przez większość ludzi bardzo dobrze znoszona. Bardzo rzadko występują jakieś reakcje alergiczne. Dlatego cukinia nadaje się dla dzieci, które właśnie rozpoczynają karmienie uzupełniające.

Przeczytaj także: Popularne odmiany dyni! Jak odróżnić dynię jadalną od ozdobnej?