Cis – popularne odmiany. Jak je pielęgnować?

W słynnych ogrodach Wersalu występują fantazyjne żywopłoty i piękne formy pojedynczych krzewów. Także wśród współczesnych miłośników ogrodów cis pospolity (Taxus baccata L.) cieszy się dużą sympatią. Jako gęsty żywopłot tworzy obramowania ogrodów. W formie efektownego solitera zdobi rabaty i podjazdy. Pięknie wygląda rosnąc w pojemniku na tarasie. Jedyną wadą cisa może być fakt, że różnorodnością odmian może ogrodnika-amatora przyprawić o poważny ból głowy.

Więcej pięknych iglaków do ogrodu znajdziesz w naszym osobnym artykule. 

Odmiany cisa do uprawy w ogrodzie

Mrozoodporny i tolerancyjny wobec warunków siedliskowych cis pospolity potrafi dożyć wielu setek lat. Kto chce mieć w swoim ogrodzie to godne polecenia drzewo, powinien dobrze zastanowić się nad wyborem odpowiedniej odmiany. Oto kilka przykładów:

• Taxus baccata 'Adpressa Aurea'. Stara angielska odmiana. Krzewiasta forma, luźny pokrój, powolny wzrost. Krótkie igły (do 1 cm) mają kolor złocistożółty. Czerwone osnówki są krótsze od nasion i te są w charakterystyczny sposób wystające. Stanowisko cieniste lub lekko zacienione.
• Taxus baccata ‘Fastigiata’. Zielona odmiana kolumnowa. Pędy mocno rozgałęzione, wzniesione. Igły średniej długości. Idealna roślina na gęsty żywopłot.
• Taxus baccata ‘Elegantissimia’. Niska odmiana, w wieku 10 lat osiąga wysokość zaledwie jednego metra i średnicę półtora metra. Igły zielone ze złotym połyskiem (1,5-2 cm). Doskonale nadaje się na żywopłoty oraz do uprawy doniczkowej.
• Taxus baccata ‘Repandens’. Idealna odmiana okrywowa. Znosi zarówno cień, jak i pełne słońce. Korona gęsta, mocna z miękkimi w dotyku igłami. Dorasta maksymalnie do jednego metra, osiągając szerokość korony do 4,5 m. tworzy wspaniały kontrast z kolorowymi kwiatami.
• Taxus ×media 'Krzysztof'. Polska odmiana cisa pośredniego (mieszańca Taxus baccata i Taxus cuspidata) z początku XX wieku. Rośnie wolno, dorasta po 10 latach do ok. 1,2 m. Pędy proste i mocne, rosną pionowo tworząc wąską kolumnę. Igły średniej długości, zielone z żółtą obwódką. Ta cecha stanowi dodatkową ozdobę krzewu. Rośnie w słońcu i w cieniu.
• Taxus baccata 'Schwarzgrün'. Odmiana o bardzo interesującym i rzadkim kolorze igieł. Są one czarnozielone, częściowo z fioletowym połyskiem. Z tego względu tworzy idealne połączenie z jasnymi kamieniami albo żółtą barwą krzewów. Wzrost gęsty i zwarty, regularny pokrój, wysokość do 120 cm.
• Taxus baccata ‘Green Diamond’. Niska odmiana o kulistym, zwartym pokroju. Po 10 latach dorasta do ok. 50 cm wysokości. Nadaje się do sadzenia w grupach albo pojedynczo. Dobrze znosi klimat miejski.

Wszystkie odmiany cisa kwitną od marca do maja. Młode igły są zwykle jaśniejsze od starych. Kto nie zna tego iglastego gatunku, może być zdziwiony brakiem szyszek na drzewie. Zamiast tego cisy wytwarzają czerwone owoce z nasionami, które jesienią tworzą dodatkowe barwne efekty. Poza tymi barwnymi osnówkami cała roślina jest silnie trująca dla ludzi i zwierząt.

Jak pielęgnować cis w ogrodzie?

Pod względem pielęgnacji cis jest naprawdę mało wymagający. Chociaż chwali się go za wyjątkową tolerancję w stosunku do stanowiska, to jednak cis najlepiej czuje się w ziemi żyznej, lekko wilgotnej i tylko minimalnie zasadowej. Z tego względu dobrze jest zwrócić uwagę na następujące czynniki:

• Preferowane jest stanowisko słoneczne do półzacienionego.
• Miejsce zacienione jest tolerowane.
• Podczas sadzenia należy wzbogacić ziemię dawką kompostu lub innego nawozu organicznego.
• Warstwa ściółki wokół sadzonki pomoże dłużej utrzymać wilgotność gleby.
• Niedopuszczalny jest zastój wody.
• Podlewanie jest potrzebne tylko podczas długotrwałej suszy.
• Wiosną zasila się roślinę kompostem.
• Uschnięte pędy usuwa się na wiosnę.
• W pobliżu cisa nie należy używać zimą soli.
• Przycinanie prowadzi się raz albo dwa razy w roku.

Jak przycinać cis?

Do popularności cisa znacząco przyczyniła się jego wyjątkowa odporność na cięcie. Któż nie zna obrazów wspaniałych ogrodów wokół starych rezydencji z cisowymi rzeźbami albo żywymi labiryntami? Kto nie chce pozostawiać swojego cisa w naturalnej formie, jak go matka-natura stworzyła, może chwytać za nożyce. Cis jest jednym z niewielu gatunków iglastych, które rozwijają pędy ze starego drewna. Dlatego też błędy popełnione podczas przycinania cisa nie mają takich nieodwracalnych skutków, jak w przypadku innych krzewów.

Przycinanie cisa można w zasadzie prowadzić o każdej porze, byle tylko nie był zmarznięty. Ponieważ rośnie on bardzo wolno, wystarczy jeden zabieg formujący w ciągu roku. Jeżeli poczeka się z tym cięciem do końca czerwca, zabieg będzie najbardziej efektywny, ponieważ główny przyrost roczny rośliny właśnie się kończy i nadana forma zostanie dłużej zachowana. Poza tym ptaki gnieżdżące się w krzewach kończą w tym czasie lęgi, co też ma niemałe znaczenie.