Brzoza w ogrodzie – jaką posadzić? Brodawkowata, karłowata, pożyteczna i inne

Brzoza – charakterystyka

Biała kora brzozy, która stanowi jej główną ozdobę, jest dla drzewa przede wszystkim warstwą ochronną. Odbija promienie słoneczne i skutecznie zabezpiecza drzewo przed dużymi wahaniami temperatury zimą, powodującymi pękanie jego tkanek.

Rodzaj botaniczny brzoza (Betula) składa się z około 45 gatunków drzewiastych i krzewiastych, które występują w umiarkowanej i chłodnej strefie półkuli północnej. Decydując się na wprowadzenie brzozy do ogrodu, trzeba wziąć pod uwagę szybki wzrost drzewa, zwłaszcza w pierwszych latach. Sadzonka brzozy potrafi już w pierwszym roku osiągnąć wysokość metra, a po 20 latach – ok. 15 metrów.

Gdzie w ogrodzie posadzić brzozę?

Jako miejsce dla brzozy w ogrodzie dobrze jest wybrać jakiś pagórek albo wzniesienie terenu. Unika się w ten sposób zastojów wody i zapewnia drzewu „suche stopy”. Wszystkie gatunki brzozy, z wyjątkiem brzozy omszonej, wymagają dobrego odpływu wody.

Brzozy mają płaski i bardzo rozbudowany system korzeniowy. Z tego względu sadzenie brzozy w pobliżu ogrodowowych ścieżek wyłożonych brukiem lub kamieniem, nie jest zalecane. Podobnie na bardzo suchych glebach, gdzie korzenie brzozy na własną rękę szukają wody i stojące im na drodze rośliny mogą zagłuszyć.

Gatunki i odmiany brzozy do uprawy w ogrodzie

Oprócz bardzo popularnej i lubianej brzozy brodawkowatej, zwanej białą albo zwisłą (Betula pendula Roth), są do dyspozycji różne równie efektowne gatunki i odmiany. Można wybrać do ogrodu zarówno wysokie drzewo, jak i nisko rosnący krzew brzozy. Oto kilka propozycji:

1. Brzoza brodawkowata (Betula pendula)

Kwitnie od marca do maja. Dorasta do 22-30 m wysokości. Bardzo dobrze nadaje się do uprawy. Ma wyraźnie biało zabarwioną korę. Znosi mrozy do -45°C.

• Betula pendula 'Purpurea'. Średniej wielkości drzewo, dorasta do 10 m. Liście są początkowo ciemnoczerwone, a z czasem stają się ciemnopurpurowe. Na jesieni przebarwiają się na kolor brązowy albo brązowoczerwony.
• Betula pendula 'Spider Alley'. Niewielkie drzewo dorastające po 10 latach do ok. 5 m wysokości. Odmiana z efektownie poskręcanymi pędami. Liście zielone. Stanowi ozdobę ogrodu przez cały rok.
• Betula pendula 'Youngii'. Odmiana wolno rosnąca i karłowata; dorasta do 6 m. Liście jasnozielone, jesienią stają się żółte. Ta odmiana brzozy jest szczególnie odpowiednia do małych ogrodów.

2. Brzoza karłowata (Betula nana)

Karłowaty krzew dorastający do 0,5-1,2 m wysokości. Kwitnie w kwietniu. Liście małe, prawie okrągłe, kora srebrzystoszara.Wytrzymuje mrozy do -45°C. Ta brzoza nadaje się doskonale do ogródków skalnych, a także na żywopłoty.

• Betula nana 'Golden Treasure'. Odmiana krzewiasta o zwartym pokroju. Drobne liście są najpierw jasnożółte, aby z czasem przebarwiać się w złocistożółte. Młode pędy mają zabarwienie czerwone, co zwiększa atrakcyjność odmiany.
• Brzoza pożyteczna, zwana himalajską (Betula utilis). Dorasta do 20 m wysokości. Zwykle tworzy kilka pni. Gładka i błyszcząca kora może być - w zależności od odmiany - biała, żółta, czerwona do fioletowej (Betula utilis var. prattii).
• Betula utilis 'Doorenbos'. Piękna odmiana brzozy himalajskiej o śnieżnobiałej korze. Dorasta do ok. 10 m wysokości, tworząc luźną koronę. Gałęzie wyrastają pod ostrym kątem. Zielone liście stają się jesienią złote.
• Betula utilis 'Long Trunk'. Odmiana o zwisającej koronie w formie parasola. Dorasta do ok. 5 m wysokości. Ma śnieżnobiałą korę i duże, zielone liście.

3. Brzoza chińska (Betula chinensis)

Niskie drzewo dorastające do 5 m. pochodzi z Chin, Japonii i Korei. Dobrze znosi zacienienie. Korę ma ciemnoszarą, prawie czarnego koloru.

• Brzoza Ermana (Betula ermanii). Pochodzi z Dalekiego Wschodu. Piękne drzewo dorastające do 25 m z gęstą koroną. Kora o zmiennych barwach – szara, biała, żółtawa albo różowawa. Odporna na mróz do -29°C.
• Brzoza omszona (Betula pubescens). Drzewo dorastające do 28 m. Kora starszego drzewa jest matowobiała, spękana, wygląda na omszoną. Gatunek brzozy całkowicie mrozoodporny. Jako jedna z nielicznych brzóz nadaje się na bardzo wilgotne stanowiska. W naturze rośnie w lasach bagiennych, również w olsach.