Szklarnia czy tunel – co jest lepsze do uprawy roślin?

Szklarnia i tunel foliowy gwarantują odpowiednie nasłonecznienie i warunki termiczne niezbędne do szybkiego wzrostu plonów. Możemy za ich pomocą uprawiać między innymi:

• pomidory,
• ogórki,
• sałatę,
• paprykę,
• rzodkiewkę,
• cebulę,
• szpinak,
• kalarepę,
• kapustę białą,
• zioła: bazylię, kolendrę, oregano, cząber, lubczyk, melisę,
• melony,
• arbuzy,
• kwiaty ozdobne.

Wybierając idealną osłonę roślin, musimy wziąć pod uwagę wiele czynników –  między innymi ilość miejsca, jaką możemy przeznaczyć na jej umieszczenie, wielkość uprawy oraz to, czy zależy nam na uprawie sezonowej czy całorocznej. Uprawa owców i warzyw, tak w szklarni, jak i w tunelu, zapewni nam dostęp do świeżych, naturalnych produktów na wyciągnięcie ręki. Na co się więc zdecydować?

Szklarnia – dla kogo?

Szklarnia to rozwiązanie dla osób, którym zależy na większej, bardziej profesjonalnej uprawie, również całorocznej. Podstawą tego typu osłony jest szkielet, wykonany najczęściej ze stali, który jest w stanie utrzymać nawet duży ciężar, np. śniegu, dlatego nie wymaga demontażu w okresie zimowym. Daje to możliwość uprawiania warzyw, egzotycznych owoców czy wymagających kwiatów, niezależnie od pory roku.

Czym pokryć szklarnię?

Z zależności od naszych preferencji i potrzeb, do pokrycia szklarni możemy użyć materiałów takich jak:

• szkło – charakteryzuje się ono dużą trwałością, jednak szybko się nagrzewa i waży więcej, niż płyty poliwęglanowe i szkło akrylowe. Dobrze przepuszcza światło, ale także szkodliwe promienie UV. Rozwiązaniem tego problemu jest wyposażenie szklanych szyb w specjalne filtry,
• płyty poliwęglanowe –  poliwęglan to materiał, który doskonale przepuszcza światło, jednocześnie filtrując niepożądane promieniowanie UV; jest elastyczny i posiada bardzo dobrą izolację cieplną. Płyty poliwęglanowe są trwałe i odporne na uszkodzenia mechaniczne. Cechuje je również łatwość w transporcie oraz montażu,
• pleksiglas (szkło akrylowe) – z powodzeniem może zastąpić tradycyjne szklane tafle: przewyższa je pod względem trwałości i odporności na uszkodzenia, jest również lżejsze. Niezależnie od grubości bardzo dobrze przepuszcza światło i jest łatwe w obróbce.

W obecnych czasach tradycyjne szklane pokrycie traci swoją popularność na rzecz bardziej ekonomicznych płyt poliwęglanowych i szkła akrylowego.

Szklarnia, niezależnie od materiału, z którego zostanie wykonana, wyróżnia się szeregiem zalet.

Szklarnia – zalety

Pełnowymiarowa szklarnia posiada wiele walorów: 

• możliwość całorocznej uprawy – ogrzewana szklarnia pozwoli nam uprawiać rośliny nawet zimą,
• ochrona przed szkodnikami – szklarnia zapewni naszym plonom większe bezpieczeństwo, niż tunel foliowy,
• dekoracyjność – nowoczesna szklarnia oprócz funkcji użytkowej może stanowić piękną ozdobę ogrodu, 
• możliwość doposażenia – by usystematyzować działanie szklarni, możemy zaopatrzyć ją  systemy nawożenia, wentylacji, zacienienia czy nawodnienia, a także rozmaite półki wiszące czy donice.

Wady szklarni

Choć posiadanie szklarni zapewnia doskonałe warunki do uprawy roślin, rozwiązanie to nie jest pozbawione wad, do których należą:

• wymagania przestrzenne – by wybudować szklarnię musimy dysponować odpowiednio dużym obszarem użytkowym,
• wysoka cena – ze względu na wielkość, skomplikowaną konstrukcję i potrzebne do budowy materiały, szklarnia jest rozwiązaniem wiążącym się z dużymi kosztami, jest także dość droga w eksploatacji,
• słaba mobilność - stała, ciężka konstrukcja uniemożliwia przenoszenie szklarni w razie potrzeby, np. zmiany gruntu.

Należy pamiętać, że fakt budowy szklarni o powierzchni większej, niż 25 metrów kwadratowych należy zgłosić w urzędzie miasta lub starostwa powiatowego. 
Jeśli nie dysponujemy wystarczającą do ustawienia szklarni powierzchnią użytkową, możemy zdecydować się na miniszklarnię lub wybrać tunel foliowy.

Tunel foliowy – kiedy się sprawdzi?

Tunel foliowy to dobry wybór, jeśli zależy nam na niewielkiej, przydomowej uprawie amatorskiej. Kompaktowy rozmiar sprawia, że bez problemu znajdziemy w swoim ogrodzie miejsce na jego ulokowanie. Jedną z zalet tego rozwiązania jest łatwość budowy i montażu. 

Budowa tunelu foliowego

Szkielet tunelu foliowego pokryty jest folią, kumulującą ciepło wewnątrz konstrukcji. Do wyboru mamy:

• folię perforowaną – usprawniającą wentylację, przeznaczoną do tuneli foliowych o niewielkiej wysokości,
• folię nieperforowaną – charakteryzującą się doskonałą izolacją termiczną i odpornością na chłód.

Konstrukcja opiera się na rurkach, wykonanych z metalu lub PVC.

Tunel foliowy ustawiamy bezpośrednio na podłożu, na którym będziemy uprawiać rośliny. Gleba powinna być oczyszczona i przekopana, warto ją także spulchnić i użyźnić. Dobrym pomysłem jest wymieszanie ziemi z obornikiem lub kompostem.

Zalety tunelu foliowego

Tunel foliowy to rozwiązanie cieszące się dużą popularnością, na którą wpływa:

• lekka konstrukcja – tunel foliowy nie wymaga użycia tworzyw o dużej wadze, takich jak np. szkło, 
• niska cena – budowa tunelu foliowego jest kilka razy niższa, niż w przypadku szklarni,
• łatwiejszy system nawożenia – tunel foliowy bez problemu przeniesiemy w dowolne miejsce, co umożliwia nam łatwiejsze nawożenie.

Wady tunelu foliowego

Wśród słabszych stron tunelu foliowego znajdują się:

• brak możliwości całorocznej uprawy – mało stabilna konstrukcja nie jest w stanie ochronić roślin przed mrozem i negatywnymi skutkami warunków atmosferycznych,
• mała wytrzymałość – tunel foliowy cechuje się niską odpornością na deszcz czy śnieg, a także jest podatny na uszkodzenia bardziej, niż szklarnia; dodatkowo folia osłaniająca konstrukcję wymaga systematycznej wymiany, 
• konieczność demontażu – tunel foliowy wymaga złożenia przed okresem zimowym.

Zaleca się przenoszenie tunelu foliowego co 2-3 lata w inne miejsce, co zwiększy efektywność upraw.

Tunel foliowy krok po kroku

Planując budowę tunelu foliowego musimy zaopatrzyć się w niezbędne materiały i narzędzia: 

• rurki metalowe lub PVC,
• folię tunelową,
• młotek, gwoździe, wkręty,
• łopatę.

Kolejnym krokiem jest znalezienie odpowiedniego miejsca, w którym stanie nasz tunel – musi być ono odpowiednio nasłonecznione i osłonięte od wiatru. Następnie postępujemy według prostej instrukcji:

1. Wbijamy elementy konstrukcji w ziemię za pomocą młotka, pamiętając, by nie umieścić ich zbyt płytko. 
2. Wyginamy elementy, dopasowując ich kształt do naszych preferencji. Stelaż tunelu może przypominać sześcian, ostrosłup lub półokrąg.
3. Pokrywamy szkielet tunelu folią – mocujemy ją na rogach, a jej dolną część przysypujemy ziemią, możemy także zabezpieczyć konstrukcję kamieniami.

W gotowym tunelu foliowym możemy również wyciąć otwory, które zapewnią stałą cyrkulację powietrza w jego wnętrzu. 

Szklarnia czy tunel foliowy? Porównanie

Podsumowanie

Na pytanie: „lepiej wybrać szklarnię czy tunel?” nie ma jednoznacznej odpowiedzi: oba rozwiązania mają swoje wady i zalety, ale także są przeznaczone do nieco innych warunków.

Jeżeli dysponujemy odpowiednią ilością terenu użytkowego i środków potrzebnych do zakupu potrzebnych materiałów, a także zależy nam na dużej, profesjonalnej uprawie – najlepszym wyborem będzie szklarnia. Do niewielkich upraw lub do rozpoczęcia przygody z ogrodnictwem wybierzmy ekonomiczny tunel foliowy, który gwarantuje szybsze plony o wyższej jakości w stosunku do standardowych upraw gruntowych.